نتیجه بررسی: نادرست

راستی‌آزمایی: موی گربه باعث نازایی می‌شود.

بیان مسئله

عوامل زیادی در ناباروری مردان و زنان دخیل هستند، از جمله بیماری‌های عفونی که از مهم‌ترین علل ناباروری در هر دو جنس به‌شمار می‌روند. عفونت‌های انگلی تک‌یاخته‌ای نیز ممکن است یک عامل خطر مهم برای ناباروری باشند، اگرچه اهمیت این انگل‌ها به وضوح درک نشده است (۱).

توکسوپلاسما گوندی (Toxoplasma gondii)، یک انگل اجباری درون-سلولی است که اغلب گربه‌سانان، میزبان آن هستند. این عفونت، که عمدتاً از طریق مدفوع گربه انتقال پیدا می‌کند، به‌عنوان یکی از دلایل سقط‌های مکرر در درمان ناباروری شناخته می‌شود.

امروزه، نگهداری و مراقبت از حیوانات خانگی مورد توجه قرار گرفته است. در این میان، تصوری بین عموم وجود دارد که موی گربه باعث نازایی می‌شود؛ اما، آیا واقعا چنین است؟ آیا احتمال انتقال این تک‌یاخته از موی گربه امکان‌پذیر است؟

ما در این راستی‌آزمایی برآنیم با مرور مقالات، ارتباط میان موی گربه و ناباروری را بسنجیم.

 

راستی‌آزمایی: وضعیت قرارگیری بدن مادر در اواخر بارداری در سلامت مادر و نوزاد موثر است.

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Toxoplasma gondii؛ Infertility و Transmission استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌و‌جوی مقالات پرداختیم.

 

راستی‌آزمایی: مصرف مکمل کلسیم به بهبود پیامدهای بارداری و سلامت نوزاد کمک می‌کند.

توکسوپلاسما گوندی و ناباروری در مردان

مطالعات اخیر نشان دادند که عفونت با این انگل نه‌تنها بر تولیدمثل زنان تاثیر می‌گذارد، بلکه باعث اختلال در توانایی تولیدمثل مردان نیز شده و اختلال موقتی را در پارامترهای تولیدمثلی انسان یا حیوان، هم‌چنین اختلال در هورمون‌های مختلف ایجاد می‌کند (۲). یافته‌های یک مطالعه دیگر نیز حاکی از تغییر سطح هورمون تستوسترون و اثر آن بر باروری مردان است (۳).

 

راستی‌آزمایی: تزریق وریدی آهن در مقایسه با نوع خوراکی آن برای درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن در دوران بارداری موثرتر است.

نتایج مطالعات دیگر حاکی از آن هستند که توکسوپلاسموز بر برخی پارامترهای منی (تعداد و تحرک اسپرم) و در نتیجه باروری تأثیر می‌گذارد، اما به نظر نمی‌رسد بر مورفولوژی و حجم اسپرم تأثیری داشته باشد. دیگر یافته‌ها نشان دادند که استعمال دخانیات تأثیر منفی این عارضه را بر پارامترهای مایع منی تشدید می‌کند (۴).

یافته‌های یک مطالعه نشان دادند که شیوع سرمی آنتی‌بادی‌های ضد توکسوپلاسما و تشخیص مولکولی آن در مردان نابارور بیشتر از گروه کنترل است، بنابراین ممکن است توکسوپلاسما یک عامل خطر موثر برای ایجاد ناباروری در مردان و اختلال در پارامترهای اسپرم باشد (۵، ۶).

 

راستی‌آزمایی: استفاده از مکمل قرص آهن در دوران بارداری باعث بهبود سلامت جنین و مادر می‌شود.

توکسوپلاسما گوندی و ناباروری در زنان

تقریباً هر موجود خونگرمی می‌تواند میزبان واسطه برای این نوع انگل باشد. بااین‌حال، تولیدمثل و تکثیر آن فقط در گربه‌سانان رخ می‌دهد (۷). علاوه‌براین، شیوع توکسوپلاسما گوندی که از طریق تیتر آنتی‌بادی IgG شناسایی می‌شود، در زنان نابارور نسبت به دیگر زنان بیشتر است، که این داده‌ها ارتباط احتمالی بین این عفونت انگلی و ناباروری را برجسته می‌کند (۸).

 

راستی‌آزمایی: آیا سونوگرافی می‌تواند ناهنجاری‌های مادرزادی جنین را در سه‌ماهه اول بارداری تشخیص دهد؟

با توجه به یافته‌های فوق، توکسوپلاسموز یک علت قابل درمان در سقط جنین و ناباروری است، و با توجه به شیوع بالای این عفونت انگلی در زنان نابارور، به ویژه در زنانی با سابقه سقط جنین و ناباروری اولیه، غربالگری و درمان آن اهمیت زیادی دارد (۹، ۱۰).

ابتلا به این انگل علاوه‌بر ناهنجاری‌های متعددی که در اندام‌های تناسلی ایجاد می‌کند، با اختلالات مغزی متعددی در مادران و نوزادان نیز همراه است. بنابراین، تشخیص زودهنگام و درمان عفونت می‌تواند برای بهبود قابل‌توجه پیامد بالینی، موثر باشد (۱۱).

راه‌های انتقال

بلع اووسیست‌های ریخته شده توسط گربه، گوشت‌خواری و انتقال مادرزادی، سه راه انتقال شناخته شده هستند (۱۲). راه‌های اصلی ابتلای انسان به توکسوپلاسموز از طریق مصرف و دست زدن به گوشت خام حیوانات خونگرم یا به اندازه کافی پخته نشده و تماس با مدفوع (در ظرف و خاک) گربه‌های آلوده به توکسوپلاسما گوندی هستند (۱۳).

راستی‌آزمایی: عوامل انگیزشی و برنامه‌های ترک سیگار در جمعیت عمومی و زنان باردار موثر هستند.

علاوه‌بر راه‌های انتقال فوق، آب، میوه و سبزیجات از جمله سایر روش‌های گسترش انگل هستند. بنابراین، ضدعفونی کردن سبزیجات، میوه و توجه به کیفیت آب مصرفی برای شرب و آبیاری، پیشنهاد می‌شود (۱۴). یکی دیگر از راه‌های انتقال از طریق تماس جنسی است. این روش انتقال حتی اگر نادر باشد، می‌تواند بخش زیادی از موارد توکسوپلاسموز مادرزادی را تشکیل دهد (۱۵).

راه‌های پیشگیری

برای پیشگیری از آلوده شدن به توکسوپلاسموز، گوشت مصرف باید پیش‌از مصرف تا دمای ۱۵۰ درجه فارنهایت (۶۶ درجه سانتی‌گراد) گرم شده و پس از دست زدن به گوشت، دست‌ها با آب و صابون شسته شوند تا هرگونه ارگانیسم توکسوپلاسما که پوست را آلوده می‌کند، از بین برود. هم‌چنین از ورود حیوانات آلوده به منزل جلوگیری شود. ظرف غذای حیوانات، روزانه با آب جوش ضدعفونی شود. خاک آلوده به اووسیت‌های انگل توکسوپلاسما گوندی با دستکش یکبار مصرف دور ریخته شود و به‌طور کلی، هر زمانی که فرد خواست با خاک گربه، چه سالم و چه آلوده، تماس داشته باشد، حتماً از دستکش استفاده کند. ظرف مدفوع نیز روزانه ضدعفونی شود. زنان باردار نیز از تماس با گربه‌های که منبع غذایی آن‌ها مشخص نیست، خودداری کنند (۲).

 

راستی‌آزمایی: انجام ورزش‌های عضلات کف لگن می‌توانند به بهبودی بی‌اختیاری ادرار در زنان کمک کنند.

آموزش بهداشت و آگاهی نسبت به آن، ضدعفونی کردن سبزیجات و میوه‌ها و اطمینان از آب مصرفی از دیگر توصیه‌ها جهت پیشگیری از ابتلا به توکسوپلاسموز و عوارض ناشی از آن، هستند (۱۶).

نتیجه‌گیری

موی گربه سبب انتقال توکسوپلاسما گوندی نمی‌شود. تماس با ظرف غذا و خاک آلوده گربه مبتلا، مصرف میوه، سبزیجات و آب‌های آلوده به اووسیت انگل، مصرف و تماس با گوشت‌های خام و خوب پخته نشده حیوانات خون‌گرم، مانند گاو و گوسفند، سبب انتقال این انگل می‌شود که در ناباروری زنان و مرد نقش دارد.

منابع

1. Nourollahpour Shiadeh M, Niyyati M, Fallahi S, Rostami A. Human parasitic protozoan infection to infertility: a systematic review. Parasitology Research. 2016 2016/02/01;115(2):469-77.
2. Dalimi A, Abdoli A. Toxoplasma gondii and male reproduction impairment: a new aspect of toxoplasmosis research. Jundishapur Journal of Microbiology. 2013;6(8):1J.
3. Abdoli A, Ghaffarifar F, Sharifi Z, Taghipour A. Toxoplasma gondii infection and testosterone alteration: A systematic review and meta-analyses. Plos one. 2024;19(4):e0297362.
4. Hlaváčová J, Flegr J, Řežábek K, Calda P, Kaňková Š. Association between latent toxoplasmosis and fertility parameters of men. Andrology. 2021;9(3):854-62.
5. Eshraghi Samani F, Kheiri S, Saedi Dezak E, Seif F, Mokhtarian K. The Relationship of Toxoplasma Gondii Infection with Men Infertility: A Serological and Molecular Study. ssu-ijml. 2023;10(4):322-33.
6. Tabares Tejada P, Cardona Maya WD. Toxoplasma gondii Infection in the Male Reproductive System: A Systematic Review. Acta Parasitologica. 2025 2025/01/24;70(1):29.
7. Ramakrishnan C, Maier S, Walker RA, Rehrauer H, Joekel DE, Winiger RR, et al. An experimental genetically attenuated live vaccine to prevent transmission of Toxoplasma gondii by cats. Scientific Reports. 2019 2019/02/06;9(1):1474.
8. El-Tantawy N, Taman A, Shalaby H. Toxoplasmosis and female infertility: is there a co-relation. Am J Epidemiol Infect Dis. 2014;2(1):29-32.
9. Malik A, Rizvi M, Khan F, Khan N, Rabbani T, Khan HM. Toxoplasma gondii in women with bad obstetric history and infertility: a five-year study. Asian Pacific Journal of Tropical Disease. 2014 2014/01/01/;4:S236-S39.
10. Zamaniyan M, Fakhar M, Tabaripour R, Peivandi S, Keighobadi M, Ghasemi S, et al. Credible Serological Evidence of Latent Toxoplasma Infection Among Women with Primary Infertility: A Ten-Year Registry-Based Study. Acta Parasitologica. 2023 2023/06/01;68(2):400-05.
11. Fallahi S, Rostami A, Nourollahpour Shiadeh M, Behniafar H, Paktinat S. An updated literature review on maternal-fetal and reproductive disorders of Toxoplasma gondii infection. Journal of Gynecology Obstetrics and Human Reproduction. 2018 2018/03/01/;47(3):133-40.
12. Hide G, Morley EK, Hughes JM, Gerwash O, Elmahaishi MS, Elmahaishi KH, et al. Evidence for high levels of vertical transmission in Toxoplasma gondii. Parasitology. 2009;136(14):1877-85.
13. Frenkel JK, Dubey JP. Toxoplasmosis and Its Prevention in Cats and Man. The Journal of Infectious Diseases. 1972;126(6):664-73.
14. Pinto-Ferreira F, Caldart ET, Pasquali AKS, Mitsuka-Breganó R, Freire RL, Navarro IT. Patterns of Transmission and Sources of Infection in Outbreaks of Human Toxoplasmosis. Emerg Infect Dis. 2019 Dec;25(12):2177-82.
15. Flegr J, Klapilová K, Kaňková Š. Toxoplasmosis can be a sexually transmitted infection with serious clinical consequences. Not all routes of infection are created equal. Medical Hypotheses. 2014 2014/09/01/;83(3):286-89.
16. Ramakrishnan C, Maier S, Walker RA, Rehrauer H, Joekel DE, Winiger RR, et al. An experimental genetically attenuated live vaccine to prevent transmission of Toxoplasma gondii by cats. Scientific reports. 2019;9(1):1474.