سوگیری مشاهده گر دریک مطالعه چگونه میتواند واقعیات علمی را تحریف کند؟معیارها و ابزارهای نقد ادعاها و مطالب مطروحه
بعد از انتخاب موضوعات مشخص ابتدا طی ۲۴ ساعت اولیه، از طریق راههای ارتباطی موجود، از فرد مورد نظر سوال خواهد شد که نسبت به پاسخگویی به موارد مطروحه زیر اقدام نماید که این مطالبه و پرسشگری ذیل منشور حقوق شهروندی خواهد بود و فرد مورد نظر هیچ اجباری برای پاسخگویی نخواهد داشت.
سپس در مرحله بعد، ضمن بررسی تمام زوایای ادعای مورد نظر، از منظر شرایط و معیارهای زیر، آن ادعا، مطلب و خبر منتشره مورد ارزیابی و نقد قرار خواهد گرفت:
- سطح شواهد: همخوانی یا عدم همخوانی با آخرین شواهد علمی مطابق با هرم شواهد
- مطابقت با توجیهات پزشکی و بالینی: بررسی و ارزیابی مطلب با توجیهات پزشکی و بالینی
- صحت منبع خبر: بررسی وجود یا عدم وجود منبع خبر و صحت آن
- ارزش منبع خبر: بررسی اینکه منبر منتشر کننده خبر چقدر معتبر است.
- بروز بودن منبع استناد ادعا: سنجش سطح استناد ادعا براساس بروز بودن منبع سند مورد استناد قرار گرفته
- انتشار محتوا متناسب با زمان و مکان: بررسی ادعا از نظر تناسب محتوا با زمان و مکان فعلی
- بررسی نویسنده مطلب: ارزیابی مطلب منتشره براساس میزان تخصص و ارتباط فرد مدعی با موضوع
- ابزار سنجش ادعا توسط فرد
در هر سطح از بررسی ادعاها، چنانچه نیاز باشد، از متخصصین مرتبط مشورت گرفته خواهد شد و در نهایت نسخه پاسخگویی منتشر خواهد شد.
- بررسی شواهد بر اساس متدولوژی کاکرین (Rapid Review و ابزار GRADE)
یکی از ابزارهای بررسی شواهد، استفاده از متودولوژی کاکرین خواهد بود که بر مبنای آن، شواهد براساس rapid review و یا با استفاده از ابزار GRADE، شواهد مورد نظر ارزیابی خواهد شد.
- منابع جستجو و ارزیابی:
۱- مطالعات و پژوهش های انجام شده در نمایه نامه های فارسی و انگلیسی منطبق بر ارزش گذاری هرم سطح شواهد
۲- کتابخانه کاکرین (اینجا)
۲- دستور العمل ها، کتاب ها و منابع راهنمای معتبر پزشکی و سلامت
۳- سایر منابع قابل اتکا از نظر سطح شواهد
