راستی‌آزمایی: استفاده از کود شیمیایی باعث کاهش ارزش غذایی میوه‌ها و سبزیجات می‌شود.
بیان مسئله
چاقی در کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک معضل جهانی شناخته می‌شود که می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت جسمانی و روانی داشته باشد. روش‌های سنتی مدیریت چاقی، اغلب بر توصیه‌های عمومی در مورد رژیم غذایی و فعالیت بدنی متکی هستند، اما رویکرد «یک نسخه برای همه» ممکن است برای همه افراد مؤثر نباشد.
در سال‌های اخیر، مفهوم تغذیه دقیق (Precision Nutrition) مطرح شده که بر اساس ویژگی‌های فردی مانند ژنتیک، میکروبیوم روده، الگوهای غذایی، ریتم شبانه‌روزی، وضعیت سلامت، و ویژگی‌های روانی-اجتماعی، رژیم‌های غذایی شخصی‌سازی شده را پیشنهاد می‌دهد؛ اما شواهد علمی کافی برای حمایت از این روش در مدیریت چاقی در کودکان و نوجوانان وجود دارد؟
روش بررسی شواهد
در یک مرور نظام‌مند، مطالعاتی بررسی شدند که تأثیر مداخلات تغذیه دقیق را در کودکان و نوجوانان صفر تا ۱۹ سال دچار اضافه‌وزن یا چاقی ارزیابی کردند. جست‌وجوی گسترده‌ای در بانک‌های اطلاعاتی معتبر مانند MEDLINE؛ Web of Science، و ClinicalTrials.gov انجام شد. فقط دو مطالعه شامل ۱۰۵ شرکت‌کننده (انجام‌شده در اوکراین و یونان) با معیارهای ورود به این مرور مطابقت داشتند.
یافتهها
در مطالعه‌ای با مشارکت کودکان صفر تا ۹ سال، از یک ابزار تصمیم‌گیری کامپیوتری استفاده شد که بر اساس اطلاعات فردی، توصیه‌های غذایی شخصی‌سازی‌شده را ارائه می‌داد. نتایج این مطالعه نشان دادند که شاخص توده بدنی به میزان ۱/۴۰ کیلوگرم بر متر مربع کاهش یافت، اما فاصله اطمینان گسترده حاکی از آن بود که این نتیجه‌گیری چندان قطعی نبود. هم‌چنین متوسط کاهش وزن، ۲/۶ کیلوگرم گزارش شد، اما داده‌ها به دلیل اطمینان پایین، هنوز نمی‌توانند اثربخشی این روش را به‌طور دقیق تأیید کنند.
در گروه سنی ۱۰ تا ۱۹ سال، مداخلات تغذیه دقیق نتایج متناقضی داشتند. در این گروه، میانگین شاخص توده بدنی به‌جای کاهش، ۳/۰۰ واحد افزایش یافت. هم‌چنین افزایش وزن به‌طور متوسط ۱۱/۴۰ کیلوگرم گزارش شد، اما فاصله اطمینان گسترده این یافته را نامطمئن می‌کند. این داده‌ها نشان می‌دهند که مداخلات تغذیه دقیق ممکن است در برخی موارد حتی نتیجه‌ای معکوس به همراه داشته باشند.
با این حال، این نتایج با محدودیت‌های مهمی همراه هستند. یکی از مهم‌ترین مشکلات، حجم نمونه بسیار کوچک در مطالعات است که باعث کاهش دقت یافتهها می‌شود. علاوه‌بر این، سطح کیفیت شواهد در بیشتر نتایج، پایین ارزیابی شد. بسیاری از مطالعات داده‌های مربوط به سلامت روانی، عاطفی و عملکردی را گزارش نکردند، درحالی‌که این عوامل نقش مهمی در مدیریت چاقی دارند. از سوی دیگر، بیشتر این پژوهش‌ها در گروه‌های جمعیتی محدود و در کشورهای خاصی انجام شدند که تعمیم‌پذیری نتایج را دشوار می‌کنند.
راستی‌آزمایی: جوانان به علت تغذیه ناسالم دچار سکته قلبی می‌شوند.
نتیجه‌گیری
با توجه به این محدودیت‌ها، در حال حاضر شواهد کافی برای حمایت از اعمال مداخلات تغذیه دقیق در مدیریت چاقی کودکان و نوجوانان وجود ندارد. اگرچه این رویکرد از نظر تئوری جذاب است، مطالعات انجام‌شده تاکنون نتایج قطعی را ارائه نکرده‌اند. به دلیل کمبود داده‌های قوی، هنوز نمی‌توان این روش را به‌عنوان یک راهکار عملی برای مدیریت چاقی توصیه کرد. برای تأیید اثربخشی این روش، انجام مطالعات بیشتری با حجم نمونه بزرگ‌تر، روش‌های تصادفی‌سازی دقیق‌تر و ارزیابی‌های جامع‌تر مورد نیاز است.
منبع
- Huey SL, Mehta NH, Steinhouse RS, Jin Y, Kibbee M, Kuriyan R, Finkelstein JL, Mehta S. Precision nutrition‐based interventions for the management of obesity in children and adolescents up to the age of 19 years. Cochrane Database of Systematic Reviews 2025, Issue 1. Art. No.: CD015877. DOI: 10.1002/14651858.CD015877. Accessed 04 March 2025.
دیدگاهتان را بنویسید