بیان مسئله
در دنیای پرهیاهوی تغذیه و تناسب اندام، هر روز با موجی از توصیهها، تبلیغات و شایعاتی روبهرو هستیم که گاهی مرز میان واقعیت و افسانه را کمرنگ میکنند. یکی از این باورهای رایج، ادعای «کالری منفی» برخی خوراکیهاست؛ مثل کرفس، که گفته میشود بدن برای هضم آن بیشتر از کالری دریافتی انرژی مصرف میکند. این ایده جذاب، در شبکههای اجتماعی، برنامههای رژیمی و حتی برخی مقالات تبلیغاتی، بهعنوان راهی آسان برای چربیسوزی مطرح شده است.
اما آیا این ادعا پایه علمی دارد؟ آیا واقعاً میتوان با خوردن یک سبزی ساده، بدون تلاش، کالری سوزاند؟
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل Celery و Negative Calorie استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستجوی مقالات پرداختیم.
آیا کرفس واقعاً کالری منفی دارد؟
غذاهای با کالری منفی به خوراکیهایی گفته میشود که بدن برای هضمشان بیشتر از کالری موجود در آنها انرژی مصرف میکند. اما در واقع، بدن هنگام هضم غذا فقط مقدار کمی انرژی مصرف میکند که به آن «اثر گرمایی غذا» میگویند (حدود ۱۰درصد از کل انرژی روزانه). برای اینکه یک خوراکی واقعاً کالری منفی داشته باشد، باید بدن بیشاز ۱۰۰درصد کالری آن را صرف هضم کند، که از نظر علمی و فیزیولوژیکی امکانپذیر نیست. بنابراین، خوراکیهایی مثل کرفس، خیار، هندوانه و سیب، اگرچه سالم و کمکالریاند، نمیتوانند باعث کسری کالری در بدن شوند (۱).
راستیآزمایی: مصرف اسپیرولینا کاملاً بیخطر است و باعث لاغری و بهبود وضعیت سلامت میشود.
در یک مطالعه حیوانی نیز، با هدف بررسی این ادعا، میزان انرژی دریافتی از کرفس را با انرژی مصرفشده برای هضم مقایسه کردند. نتایج نشان دادند که بدن برای هضم کرفس حدود ۲۴ درصد از کالری آن را مصرف میکند، اما باقیمانده آن جذب بدن میشود. همچنین بخشی از انرژی از طریق مدفوع دفع میشود، اما در مجموع، انرژی مصرفشده کمتر از کالری دریافتی است. بنابراین، برخلاف باور رایج، کرفس کالری منفی ندارد. با این حال، چون کمکالری، پرآب و پرفیبر است، میتواند در رژیمهای کاهش وزن مفید باشد و به کاهش اشتها و ایجاد حس سیری کمک کند (۲).
کرفس؛ واقعیت تغذیهای نه افسانه کالری منفی
کرفس بهدلیل داشتن فیبر بالا و اثرات متابولیکی در رژیمهای کاهش وزن مؤثر است. همچنین، زمانیکه با تمرینات ورزشی مانند پیلاتس ترکیب شود، میتواند به بهبود شاخصهای التهابی سیستم ایمنی و افزایش تراکم استخوان در ناحیه لگن و ستون فقرات زنان میانسال کمک کند. با این حال، شواهد علمی، ادعای «کالری منفی» بودن آن را تأیید نمیکنند (۳، ۴). بنابراین این سبزی کمکالری، پرآب و پرفیبر با ایجاد سیری و کاهش اشتها به کاهش وزن کمک میکند، نه افسانه «کالری منفی» آن (۵).
نتیجهگیری
کرفس یکی از سبزیجات کمکالری و پرفیبر است که میتواند در رژیمهای کاهش وزن مؤثر باشد. اگرچه برخی تصور میکنند کرفس کالری منفی دارد، یعنی بدن برای هضم آن بیشتر از کالری دریافتی انرژی مصرف میکند، این باور، پایه علمی ندارد. بدن هنگام هضم غذا فقط مقدار محدودی انرژی مصرف میکند و هیچ خوراکیای وجود ندارد که باعث کسری کالری در بدن شود. با این حال، کرفس بهدلیل ایجاد حس سیری، کاهش اشتها و داشتن ترکیبات ضدالتهابی، انتخابی مفید برای تغذیه سالم و کنترل وزن است.
راستیآزمایی: رژیم DASH میتواند از بروز بیماریهای قلبی پیشگیری کند.
منابع
۱. Real AN-CF. Negative Calorie Foods/Zero Calorie Foods: Separating Myth from Reality.
2. Buddemeyer KM, Alexander AE, Secor SM. Testing the validity of “negative-calorie” foods with a reptile model. evolution.21:22.
3. Gorji NE, Farzanegi P, Habibian M, Mahdirejei HA, Abadei SF. Celery as an Effective Supplement for Pilates Exercise in Weight Loss Studies. International Medical Journal. 2015;22(3).
4. Doran H. Negative Calorie Food: Science Myths and Legends.
5. Buddemeyer KM, Alexander AE, Secor SM. Negative calorie foods: An empirical examination of what is fact or fiction. bioRxiv. 2019:586958.
از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟





دیدگاهتان را بنویسید