از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟
بیان مسئله
پشهها از دیرباز به عنوان یکی از آزاردهندهترین حشرات شناخته شدهاند؛ موجوداتی کوچک که میتوانند با یک نیش ساده، هم آرامش ما را برهم بزنند و هم در بسیاری از نقاط جهان ناقل بیماریهای خطرناک باشند. اما پرسش مهمی که همیشه ذهن افراد را مشغول کرده، این است که چرا برخی افراد بیشتر از دیگران گزیده میشوند؟ آیا این موضوع فقط یک اتفاق تصادفی است یا ویژگیهای بدن ما در این انتخاب نقش دارند؟
در این مطلب، «فکتنامه سلامت» در نظر دارد به بررسی این ادعا پردازد که گزش پشهها ممکن است وابسته به نوع گروه خونی، دمای بالاتر بدن، و حتی برجستگی عروق باشد یا خیر.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Blood type؛ Body temperature؛ Veins (prominent veins/blood vessels) و Mosquito bites/mosquito attraction استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستجوی مقالات پرداختیم.
چرا برخی افراد بیشتر گزیده میشوند؟
پشهها همه را به یک اندازه هدف نمیگیرند، برخی افراد برایشان جذابترند. یکی از عوامل مهم، گروه خونی است. کسانی که گروه خونی O دارند، بیشتر مورد توجه پشهها قرار میگیرند، درحالیکه گروههای دیگر کمتر در معرض گزش هستند. علاوهبر این، ترکیب عرق و بوی بدن نقش کلیدی دارد. موادی که از طریق پوست آزاد میشوند، میتوانند پشهها را به سمت فرد جذب کنند. حتی مصرف الکل هم احتمال پشهگزیدگی را بالا میبرد، چون دمای بدن و بوی خاص ناشی از آن، پشهها را تحریک میکند. در مجموع، ترکیبی از ویژگیهای ژنتیکی، فیزیولوژیکی و رفتاری باعث میشود برخی افراد به اصطلاح «مگنت پشه» باشند و بیشتر از دیگران گزیده شوند (۱، ۲).
بررسی ادعا: شیوع بیماری سالک در تهران به دلیل نگهداری سگ و گربه در منازل؟
رازهای پنهان جذابیت برای پشهها
پشهها فقط به بوی خون جذب نمیشوند، بلکه ترکیبی از نشانههای بدن را دنبال میکنند. توانایی تشخیص گرمای بدن از طریق امواج مادون قرمز به آنها کمک میکند تا انسانها را حتی در تاریکی پیدا کنند. به همین دلیل، کسانی که دمای بدن بالاتری دارند یا فعالیت بیشتری را انجام میدهند، بیشتر در معرض پشهگزیدگی هستند. علاوهبر گرما، عوامل دیگری که پیشتر نیز اشاره شد هم نقش دارند، مانند گروه خونی، بهویژه O، ترکیب عرق و بوی بدن، وجود باکتریهای خاص روی پوست، مصرف الکل و حتی لباسهای تیره میتوانند احتمال پشهگزیدگی را افزایش دهند. در واقع، پشهها مثل شکارچیان هوشمند از مجموعهای از نشانهها استفاده میکنند تا میزبان مناسب را انتخاب کنند. به همین دلیل است که برخی افراد همیشه بیشتر از دیگران دچار پشهگزیدگی میشوند (۳، ۴).
انتخابهای پنهان پشهها
در نهایت، پشهها در انتخاب میزبان خود بیتفاوت نیستند و براساس ویژگیهای خون و پوست افراد تصمیم میگیرند، و این انتخاب میتواند حتی بر میزان تخمگذاری آنها تاثیر بگذارد. همچنین، تفاوت میان افراد دیابتی و غیردیابتی در جذابیت برای پشهها بررسی شده و نتایج نشان میدهند که شرایط متابولیک بدن میتواند بر رفتار تغذیهای پشهها اثرگذار باشد. از سوی دیگر، وجود یا عدم وجود آنتیژنهای خاص روی پوست و توانایی افراد در ترشح این آنتیژنها نیز در میزان پشهگزیدگی نقش دارند. در مجموع، ترکیب عوامل ژنتیکی (مثل گروه خونی و آنتیژنها) و وضعیت سلامت بدن (مانند ابتلا به دیابت) تعیین میکند که چه کسی بیشتر در معرض نیش پشهها قرار گیرد و این موضوع پیامدهایی برای کنترل بیماریهای منتقلشده توسط پشه دارد (۷-۵).
راستیآزمایی ادعای یک مسئول: پشه آئدس میتواند ۴۰۰ روز زنده بماند
نتیجهگیری
با توجه به شواهد موجود، میتوان گفت که گروه خونی O و دمای بالاتر بدن واقعاً در افزایش احتمال پشهگزیدگی نقش دارند و مطالعات متعددی این ارتباط را تأیید کردهاند. افراد دارای گروه خونی O بیشتر مورد توجه پشهها قرار میگیرند و گرمای بیشتر بدن یا فعالیت بیشتر بدنی نیز جذابیت میزبان را افزایش میدهد، اما در مورد عروق برجستهتر، شواهد مستقیم و کافی وجود ندارد. این عامل بیشتر به صورت فرضیه مطرح است و هنوز بهطور علمی اثبات نشده است.
منابع
۱. What Blood Type Do Mosquitoes Like Best? [Internet]. Health.com. Available from: https://www.health.com/what-blood-type-do-mosquitoes-like-11774224
2. Why Do Mosquitos Bite Some People More Than Others? Your Blood Type, Sweat Contents and Even Alcohol Consumption May Make You More Attractive to the Pesky Insects [Internet]. Smithsonian Magazine. Available from: https://www.smithsonianmag.com/science-nature/why-do-mosquitoes-bite-some-people-more-than-others-your-blood-type-sweat-contents-even-alcohol-consumption-may-make-you-more-attractive-pesky-insects-10255934
3. While a mosquito bite is often no more than a temporary bother, in many parts of the world it can be scary [Internet]. University of California. Available from: https://www.universityofcalifornia.edu/news/mosquitoes-sense-infrared-body-heat-help-track-humans-down
4. 8 Reasons Mosquitoes Are Attracted to You [Internet]. Verywell Health. Available from: https://www.verywellhealth.com/reason-mosquitoes-bite-some-people-more-others-4858811
5. Evaluation of the Blood Feeding Preference of Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) when Offered Diabetic and Non-Diabetic Blood [Internet]. Springer. Available from: https://link.springer.com/article/10.1007/s11686-024-00867-2
6. Landing Preference of Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) on Human Skin Among ABO Blood Groups, Secretors or Nonsecretors, and ABH Antigens [Internet]. Oxford Academic. Available from: https://academic.oup.com/jme/article/41/4/796/885285?login=false
7. Blood Feeding Preference of Female Aedes aegypti Mosquitoes for Human Blood Group Types and Its Impact on Their Fecundity: Implications for Vector Control [Internet]. Science Publishing Group. Available from: https://sciencepublishinggroup.com/article/10.11648/j.aje.20190302.13
دیدگاهتان را بنویسید