نتیجه بررسی ادعا: درست

آیا سن شروع به تکلم در کودکان، پس از پاندمی کووید-۱۹ افزایش یافته است؟

بیان مسئله:

تحقیقات نشان می‌دهد که تأثیر بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ بر تعامل اجتماعی انسان تاثیر گذار بوده است. این تغییر در تعاملات اجتماعی به دلیل محدودیت های کرونایی، استفاده از ماسک و کاهش قرار گرفتن در معرض محیط‌های ارتباطی اتفاق افتاده و طبیعتا کودکان را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

این سوال که آیا سنی که کودکان در آن شروع به صحبت می کنند پس از همه گیری کووید-۱۹ افزایش یافته است برخی را نگران کرده است، زیرا ممکن است برخی والدین و مربیان تاخیرهای بالقوه در گفتار کودکان مشاهده کرده باشند.

یکی از مخاطبان فکت نامه سلامت که خود از کادر بهداشت و درمان بوده مشاهدات شخصی خود مبنی بر افزایش سن شروع به تکلم کودکان را با ما به اشتراک گذاشته اند و درخواست بررسی این ادعا را داشتند.

از طرف دیگر ادعاهایی مبنی بر این وجود دارد که واکسیناسیون کووید ۱۹ باعث ایجاد این تاخیر در تکلم کودکان شده است. در این مطلب با ماه همراه باشید تا صحت این ادعاها را بررسی کنیم.

یک مطالعه با استفاده از داده‌های ۳۳۴۸۴ کودک بین سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۲، تأثیر همه‌گیری COVID-19 را بر رشد مهار های گفتاری در کودکان ۱۸ ماهه ژاپنی بررسی کرد.

یافته های کلیدی این مطالعه حاکی از آن بود که قبل از همه‌گیری ۳۳.۵ درصد از کودکان برای مشکلات زبانی نیاز به پیگیری داشتند. در طول همه‌گیری این میزان به ۳۶% افزایش یافت که نشان‌دهنده خطر ۹% بیشتر تاخیر زبان است (نسبت خطر: ۱.۰۹).

علاوه بر این، احتمال اینکه کودکان قادر به بیان سه کلمه معنی دار یا بیشتر نباشند، ۱۱ درصد افزایش یافته است (نسبت خطر: ۱.۱۱). این مطالعه نشان داد که کودکانی که در خانه نگهداری می‌شوند یا در خانواده‌های کوچک‌تری زندگی می‌کنند، با خطر بیشتری از تاخیر گفتاری در طول همه‌گیری مواجه هستند (۱).

یک مطالعه دیگر (که هنوز نتایج آن به طور رسمی منتشر نشده و فعلا به صورت پره پرینت در دسترس است) نیز با استفاده از روش سری زمانی بررسی کرد که آیا همه‌گیری COVID-19 منجر به افزایش تشخیص تاخیر گفتار و زبان در کودکان زیر پنج سال شده است یا خیر.

با تجزیه و تحلیل داده‌های ژانویه ۲۰۱۸ تا فوریه ۲۰۲۳، محققان افزایش قابل توجهی در تشخیص تاخیر گفتار برای اولین بار در سال ۲۰۲۱/۲۰۲۲ در مقایسه با سال‌های قبل از همه‌گیری و اوایل همه گیری ۲۰۱۸/۲۰۱۹ پیدا کردند.

حتی پس از تعدیل الگوهای فصلی، این افزایش از نظر آماری معنادار باقی ماند و نشان می‌دهد که همه‌گیری بیماری کووید-۱۹  احتمالاً نقشی در افزایش تأخیر گفتار در میان کودکان خردسال داشته است.

این مطالعه نتیجه‌گیری می‌کند که در حالی که علل دقیق احتمالاً پیچیده و چندوجهی هستند، تحقیقات بیشتری برای درک عوامل خاص این روندها ضروری است (۲).

مطالعه دیگری با استفاده از ترکیبی از آزمون‌های کمی زبان و پرسش‌نامه‌های کیفی، تفاوت‌هایی را در توانایی‌های زبان شفاهی قبل و بعد از همه‌گیری، به‌ویژه در مشکلات بیانی پیدا کرد.

اما این تفاوت ها از نظر آماری معنی دار نبودند. هم گفتاردرمانگران و هم خانواده ها خاطرنشان کردند که جنبه های آوایی و واجی زبان بیشترین تأثیر را داشته است.

خانواده‌ها همچنین تاکید کردند که استفاده از ماسک و تعامل اجتماعی محدود در طول همه‌گیری، مانع بهبود زبان و تمرین مهارت های گفتاری در محیط‌های آموزشی می‌شود.

در نتیجه، در حالی که تفاوت معنی‌داری در نتایج زبانی بین گروه‌ها مشاهده نشد، ماسک‌ها و کاهش تعامل با همسالان به عنوان موانع اصلی پیشرفت مهارت های گفتاری در نظر گرفته شد (۳).

مطالعه ای نیز در این زمینه در کره جنوبی انجام شده است. این مطالعه با استفاده از تست غربالگری رشد کره ای بررسی کرد که چگونه بیماری همه گیر COVID-19 بر تأخیرهای رشد عصبی در کودکان تأثیر می گذارد.

با مقایسه داده‌های قبل و حین همه‌گیری، محققان دریافتند که خطر تاخیر در ارتباطات و تعاملات اجتماعی به طور قابل توجهی به دلیل همه‌گیری افزایش یافته است.

کودکان ۳۰ تا ۳۶ ماهه در طول بیماری همه گیر خطر بیشتری برای این تاخیرها داشتند. به طور خاص، خطر تأخیر ارتباطی ۲۱ درصد و خطر تأخیر در تعاملات اجتماعی ۱۵ درصد پس از همه گیری افزایش یافت.

علاوه بر این، کودکانی که از زمینه‌های اجتماعی-اقتصادی پایین‌تر بودند نسبت به همسالان خود با زمینه‌های اجتماعی-اقتصادی بالاتر با خطر بیشتری از تأخیرهای رشد عصبی مواجه بودند (۴).

در رابطه با تاثیر واکسیناسیون بر روی تاخیر در شروع به تکلم شواهد موجود بسیار محدود است و ما مطالعه ای را نیافتیم که مستقیما بر روی این موضوع کار کرده باشد.

یک مطالعه در نشریه جاما که یکی از نشریات معتبر در زمینه علوم پزشکی است به تازگی منتشر شده است که تاثیر واکسیوناسیون را در زنان حامله بر روی اختلالات عصبی رشدی (که تاخیر در شروع به صحبت نیز یکی از آن ها است) در کودکان مورد بررسی قرار داد. نتایج این مطالعه نشان داد ارتباط معنی داری بین واکسیناسیون کووید و اختلالات عصبی رشدی وجود ندارد و واکسن کووید از این نظر واکسن ایمنی برای خانم های حامله است (۵).

نتیجه گیری:

مطالعات نشان می دهد که سن شروع به صحبت در کودکان پس از پاندمی کووید افزایش پیدا کرده است اما مشخص نیست این افزایش به علت تاثیرات پاتوفیزیولوژیک ویروس کووید ۱۹ بر بدن کودکان بوده است یا صرفا این پدیده به دلیل کاهش تعاملات اجتماعی در شرایط همه گیری اتفاق افتاده است. در رابطه با واکسیناسیون کووید مطالعات نشان می دهد که این واکسن ها ایمن است و نسبت دادن تاخیر در سن تکلم به واکسن کووید درست نیست.

منابع:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37918897
2. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2023.05.18.23290122v1
3. https://cgscholar.com/bookstore/works/the-impact-of-covid19-on-children-with-language-developmental-difficulties?category_id=cgrn&path=cgrn%2F410%2F212
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC11003091
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38252445

روش کار: برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌های مربوط کووید ۱۹ و تاخیر در صحبت برای سرچ پایگاه پابمد استفاده کردیم. استراتژی جستجوی زیر برای پایگاه داده‌ی pubmed استفاده شد:

covid 19 and speech delay

از سرچ استراتژی مذکور ۱۴۴ مطالعه  در پابمد بدست آمد.  موتور جستجوی گوگل اسکالر نیز با همین استراتژی جستجو، جستجو شد. در نهایت سرچ دستی گوگل نیز برای یافتن مطالعات مرتبط انجام شد. از بین مطالعهات به دست آمده ۵ مطالعه که بیشترین ارتباط را به سوال ما داشت مورد استفاده قرار گرفت.