نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: آب انار خون‌ساز است.

بیان مسئله

در کشورهای درحال توسعه، گیاه‌درمانی، پایه درمان اکثر بیماری‌ها را تشکیل می‌دهد، و حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از جمعیت جهان، آن را به‌دلیل حداقل عوارض جانبی ترجیح می‌دهند. انار به‌عنوان «میوه قدرت طبیعت» نامیده شده و ادعا می‌شود که خواص دارویی فوق‌العاده‌ای دارد. ترکیبات بیوشیمایی منحصربه‌فرد آن که سرشار از تانن‌های آنتی‌اکسیدانی و فلاونوئیدها است، اخیراً توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است.

چندین مطالعه تائید کرده‌اند که ترکیبات فعال انار، خاصیت ضدالتهابی، ضدفیبروز، ضدسرطان و ضدپیری دارند (۱). امروزه مکررا شنیده می‌شود که آب انار خون‌ساز است؛ اما، واقعا این تصور عامه درست است؟ آیا ترکیبات آن به درمان کم‌خونی کمک می‌کنند؟

در این راستی‌آزمایی، برآنیم با مرور مقالات به پاسخ پرسش‌های فوق بپردازیم.

 

راستی‌آزمایی: انجام مداخلات برای افزایش مصرف میوه و سبزیجات در کودکان سنین پنج سال و کمتر موثر است.

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: pomegranate؛ hematopoietic استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms، در پایگاه اطلاعاتی PubMed به جست‌وجوی مقالات پرداختیم.

آب انار و فرآیند خون‌سازی

انار دارای مزایای مختلفی برای سلامت است. در یک مطالعه، اثر موثر عصاره انار بر موش‌های صحرایی مبتلا به کم‌خونی نشان داده شد. براساس یافته‌های این تحقیق، بهبودی در وضعیت کم‌خونی و فاکتور دفاعی قوی در برابر رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو، به‌عنوان پیامدهای مصرف انار و عصاره آن، نشان داده شد (۲).

عصاره انار منجربه افزایش تعداد گلبول‌های قرمز، غلظت هموگلوبین و هماتوکریت می‌شود. بنابراین بر عوامل دخیل در تشکیل گلبول‌های قرمز و پیشگیری از تخریب گلبول‌های قرمز تاثیر می‌گذارد (۳). رژیم غذایی غنی‌شده با انار به فرآیند خون‌سازی، درمان و پیشگیری از بیماری‌های مرتبط کمک می‌کند (۴).

راستی‌آزمایی: نقش ضدعفونی‌کنندگی و انگل‌زدایی سرکه در شستن میوه و سبزیجات

کم‌خونی فانکونی (Fancono anemia) یک بیماری وراثتی است و معمولاً به صورت اختلال عملکرد مغز استخوان، دیسپلازی، و مستعد شدن به ابتلا به سرطان ظاهر می‌شود. برای درمان این بیماری و دیگر انواع کم‌خونی، مصرف انار، به‌ویژه در آسیای شرقی، مانند چین و هند، استفاده می‌شود (۵).

تحقیقات و پیشرفت‌های اخیر در زمینه‌های دارویی نشان می‌دهند که این میوه در درمان بدخیمی‌های خونی و هماتولوژیک موثر است (۶، ۷). پونیکالاگین، اصلی‌ترین ترکیب فنلی موجود در پوست انار است که خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدسرطانی دارد. هم‌چنین اثرات ضدلوسمی و اثر مفید آن در بهبود اختلالات غدد درون‌ریز و متابولیک، عملکرد قلبی، وزن بدن و پارامترهای خونی و بیوشیمایی نیز گزارش شده است (۸).

راستی‌آزمایی: میوه کرن‌بری به پیشگیری از عفونت‌های مجاری ادراری کمک می‌کند.

آب انار و سرطان

مطالعات نشان می‌دهند که انار حاوی مواد شیمیایی فعال زیستی برای درمان و پیشگیری از سرطان است، و عصاره آب انار از تکثیر و رشد تومور جلوگیری می‌کند. امروزه اثر آن در درمان لوسمی نشان داده شده است (۹). هم‌چنین عصاره انار می‌تواند از آسیب اکسیداتیو مغز استخوان ناشی از مصرف دارو متوترکسات، محافظت کند (۱۰).

در یک مطالعه دیگر نشان داده شد که آب انار با خاصیت ضدسرطانی، ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی، پتانسیل سرکوب‌کننده و پیشگیرانه برای لوسمی، سرطان پستان و پروستات دارد (۱۱، ۱۲). به‌طور کلی، انار به عنوان یک عامل ضدسرطان شناخته می‌شود و نقش انار و ترکیبات آن در برابر انواع سرطان‌ها و درمان آن‌ها انکارناپذیر است (۱۳-۱۵).

 

راستی‌آزمایی: دانه برخی از میوه‌ها حاوی سیانید است.

نتیجه‌گیری

امروزه به دلیل عوارض جانبی درمان‌های بالینی، استفاده از ترکیبات طبیعی و گیاهی در پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف مورد استقبال قرار گرفته است. انار و محصولات آن در فرآیند خون‌سازی، بدخیمی‌های خونی و سرطان‌ها، نقش موثری دارند.

منابع

1. Baradaran Rahimi V, Ghadiri M, Ramezani M, Askari VR. Antiinflammatory and anti-cancer activities of pomegranate and its constituent, ellagic acid: Evidence from cellular, animal, and clinical studies. Phytotherapy Research. 2020;34(4):685-720.
2. Soliman NA, Mansour SW, Ammar MA, Hassan NA, Hamed R, Ammar MAM. The Hematopoietic Effect of Red and White Peels Pomegranate Extract on Phenylhydrazine-Induced Anemia in Rats and LCMS/MS investigations of new substances. 2022.
3. Manthou E, Georgakouli K, Deli CK, Sotiropoulos A, Fatouros IG, Kouretas D, et al. Effect of pomegranate juice consumption on biochemical parameters and complete blood count. Exp Ther Med. 2017 Aug;14(2):1756-62.
4. Harikrishnan R, Kim J-S, Kim M-C, Balasundaram C, Heo M-S. Pomegranate enriched diet enhances the hematology, innate immune response, and disease resistance in olive flounder against Philasterides dicentrarchi. Veterinary Parasitology. 2012 2012/06/08/;187(1):147-56.
5. Huang Z, Wang S, Wen Y, Jiang Q, Tang Y, Duan B, et al. Identifying potential active ingredients from pomegranate in treating anemia: CPA3 and SOX4 are key proteins. International Journal of Biological Macromolecules. 2025 2025/01/01/;284:138124.
6. Izuegbuna OO. Polyphenols: Chemoprevention and therapeutic potentials in hematological malignancies. Frontiers in Nutrition. 2022;9:1008893.
7. Iweala EJ, Oluwapelumi AE, Dania OE, Ugbogu EA. Bioactive Phytoconstituents and Their Therapeutic Potentials in the Treatment of Haematological Cancers: A Review. Life. 2023; 13(7). DOI 10.3390/life13071422.
8. Subkorn P, Norkaew C, Deesrisak K, Tanyong D. Punicalagin, a pomegranate compound, induces apoptosis and autophagy in acute leukemia. PeerJ 9: e12303. 2021.
9. Dahlawi H, Jordan-Mahy N, Clench MR, Le Maitre CL. Bioactive Actions of Pomegranate Fruit Extracts on Leukemia Cell Lines In Vitro Hold Promise for New Therapeutic Agents for Leukemia. Nutrition and Cancer. 2012 2012/01/01;64(1):100-10.
10. Sen V, Bozkurt M, Söker S, Ece A, Günes A, Uluca Ü, et al. The Effects of Pomegranate and Carvacrol on Methotrexate-Induced Bone Marrow Toxicity in Rats. Clinical and Investigative Medicine. 2014 2014/04/01;37(2):E93-E101.
11. Kawaii S, Lansky EP. Differentiation-Promoting Activity of Pomegranate (Punica granatum) Fruit Extracts in HL-60 Human Promyelocytic Leukemia Cells. Journal of Medicinal Food. 2004 2004/04/01;7(1):13-18.
12. Fakhar F, Mohammadian K, Keramat S, Stanek A. The Potential Role of Dietary Polyphenols in the Prevention and Treatment of Acute Leukemia. Nutrients. 2024; 16(23). DOI 10.3390/nu16234100.
13. Dahlawi H, Jordan-Mahy N, Clench M, McDougall GJ, Le Maitre CL. Polyphenols are responsible for the proapoptotic properties of pomegranate juice on leukemia cell lines. Food Science & Nutrition. 2013;1(2):196-208.
14. Asmaa MJS, Ali A-JH, Farid JM, Azman S. Growth inhibitory effects of crude pomegranate peel extract on chronic myeloid leukemia, K562 cells. International Journal of Applied and Basic Medical Research. 2015;5(2).
15. Abohassan M, Al shahrani M, Ahmad I, Abullais SS, Srivastava S, Rajagopalan P. GC/MS characterization and computational kinome-wide screening of pomegranate fruit extract identifies key phytochemicals interacting to CDK kinases implicated in acute myeloid leukemia cells. Journal of Food Biochemistry. 2022;46(8):e14178.