مقدمه
مصرف ناکافی میوه و سبزیجات در دوران کودکی میتواند منجر به افزایش خطر بیماریهای غیرواگیر در آینده شود، از جمله بیماریهای قلبیعروقی. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران به بررسی مداخلات مختلفی پرداختهاند که هدف آنها افزایش مصرف این گروه از مواد غذایی در کودکان سنین پنج سال و کمتر است. این مداخلات شامل اعمال روشهای خاص تغذیه کودک، آموزش والدین و تغییرات در محیطهای مراقبتی است که بهطور گسترده مورد بررسی قرار گرفتهاند.
یافتهها
تحقیقی جامع شامل ۵۳ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده با حضور ۱۲,۳۵۰ شرکتکننده انجام شد که به بررسی اثربخشی مداخلات مختلف پرداختهاند. نتایج این مطالعه نشان میدهند که برخی از این مداخلات میتوانند تا حدی در افزایش مصرف میوه و سبزیجات در کودکان مؤثر باشند، اما میزان این اثرگذاری متفاوت است.
مداخلاتی که مستقیماً بر تغذیه کودک متمرکز بودند، مانند مواجهه مکرر با غذاها، به افزایش مصرف سبزیجات کمک کردند. این افزایش بهطور متوسط معادل ۱۵/۵ گرم سبزیجات بیشتر در روز بود. این یافتهها نشان میدهند که تشویق کودکان به مواجهه مداوم با سبزیجات، حتی بدون اجبار، میتواند تاثیرات مثبتی داشته باشد.
مداخلات چندجزئی که شامل آموزش والدین، اصلاح سیاستهای تغذیهای در محیطهای مراقبت از کودک و راهاندازی باغهای آموزشی بودند، تأثیرات متوسطی بر مصرف میوه و سبزیجات داشتند. کودکان در این گروهها، بهطور میانگین، روزانه ۰/۳۴ فنجان میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کردند. اگرچه این مقدار افزایش ناچیز به نظر میرسد، در بلندمدت میتواند تأثیرات مثبتی بر عادتهای غذایی کودکان داشته باشد.
مداخلاتی که فقط بر آموزش والدین متمرکز بودند، تأثیر محدودی را بر افزایش مصرف میوه و سبزیجات در کودکان برجای گذاشتند. مطالعات نشان دادند که این نوع آموزشها ممکن است تأثیرات کوتاهمدت داشته باشند یا در برخی موارد اصلاً تغییری را ایجاد نکنند. این امر نشان میدهد که صرفاً افزایش سطح آگاهی والدین، بدون اعمال تغییرات عملی در محیط غذایی کودک، کافی نیست.
یکی از کارآزماییها هزینه ایجاد باغ در مراکز مراقبت از کودکان را ۱۵۰۰ دلار آمریکا گزارش کرد، درحالیکه یک مطالعه دیگر هزینه ارائه مداخله آموزشی را برای والدین ۵۰۰ دلار استرالیا برای هر خانواده تخمین زد. این تفاوت هزینه نشان میدهد که برخی از مداخلات ممکن است از نظر اقتصادی بهصرفه نباشند، بهخصوص در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط.
محدودیتهای مطالعات و چالشهای اجرایی
یکی از چالشهای اصلی در این مطالعات، وجود سوگیریهای (bias) مختلف، از جمله سوگیری عملکرد و تشخیص، بود که ممکن است بر نتایج تأثیر گذاشته باشند. علاوهبر این، بسیاری از کارآزماییها اطلاعات کافی را در مورد هزینههای مداخلات ارائه نکردند که این امر میتواند مانعی برای اجرای گسترده آنها باشد.
راستیآزمایی: نقش ضدعفونیکنندگی و انگلزدایی سرکه در شستن میوه و سبزیجات
نتیجهگیری
بهطور کلی، شواهد نشان میدهد که اعمال مداخلات تغذیه کودک و مداخلات چندجزئی احتمالاً میتوانند تأثیر مثبتی بر افزایش مصرف میوه و سبزیجات در کودکان سنین پنج سال و کمتر داشته باشند، هرچند این میزان تأثیر محدود است. در مقابل، مداخلات مبتنی بر آموزش والدین بهتنهایی، تأثیر چندانی در تغییر الگوی تغذیهای کودکان ندارند. بنابراین، برای دستیابی به نتایج مطلوب، اجرای ترکیبی از مداخلات محیطی، آموزشی و رفتاری توصیه میشود. همچنین، تحقیقات آینده باید به بررسی هزینه-فایده این مداخلات و امکان اجرای آنها در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط بپردازند.
منبع
دیدگاهتان را بنویسید