راستی‌آزمایی: بازتوانی فیزیکی برای بهبود عملکرد و تحرک افراد پس‌از سکته مغزی موثر اند
بیان مسئله
بیماری‌های زنان تأثیر عمده‌ای بر کاهش نرخ باروری در زنان جوان دارند. براساس آمار بانک جهانی، روند نرخ باروری ایران از حدود ۷ در اواخر دهه ۱۳۳۰ به حدود ۲ در دهه ۱۴۰۰، کاهش یافته است. باتوجه به اهمیت این مسئله بر عرضه نیروی کار و بازار اقتصادی، درمان‌های موثر برای بهبود ناباروری از توجه ویژه‌ای برخوردار هستند. در همین راستا، داروهای گشادکننده عروق جهت تهسیل در روند بهبود ناباروری مطرح بوده و ادعا می‌شود شانس بارداری موفق را افزایش می‌دهند.
در این راستی‌آزمایی برآنیم با مرور مقالات به بررسی این شیوه درمانی بپردازیم.
راستی‌آزمایی: وضعیت قرارگیری بدن مادر در اواخر بارداری در سلامت مادر و نوزاد موثر است.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Vasodilators و Infertility استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌و‌جوی مقالات پرداختیم.
راستی‌آزمایی: مصرف مکمل کلسیم به بهبود پیامدهای بارداری و سلامت نوزاد کمک می‌کند.
تاثیر سلامت قلب و عروق در باروری
نتایج تحقیقات گسترده، اهمیت عملکرد اندوتلیال (داخلی‌ترین لایه عروق) را بر سلامت قلب و عروق برجسته کرده‌اند، اما، شواهد در مورد تاثیر آن و هورمون‌های جنسی مانند استروژن و تستوسترون به‌طور کامل مشهود نیست. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و اندومتریوز با چالش‌هایی مانند اختلال مقاومت به انسولین و مشکلات متابولیکی و عروق، مواجه هستند. بااین‌حال، اختلال اندوتلیال به‌عنوان نشانگر قطعی شناخته نمی‌شود (۱).
آیا شانس باروری با داروهای گشادکننده عروق افزایش پیدا می‌کند؟
دانش فزاینده‌ای درمورد بارداری در زنان مبتلا به بیماری قلبی اکتسابی و مادرزادی وجود دارد، با این وجود، اطلاعات کمی در مورد درمان‌های باروری در دسترس است (۲). اگرچه تصور می‌شود، داروهای گشاده‌کنند عروق با کاهش التهاب و افزایش ضخامت آندومتر، احتمال بارداری را در زنان مبتلا به مشکلات ناباروری افزایش می‌دهند، عواملی مانند زمان تجویز، نوع درمان ناباروری، بیمارهای زمینه‌ای مانند اختلالات لگنی و التهاب می‌توانند بر نتایج این بهبودی اثر بگذارند. بنابراین در این زمینه، هنوز جنبه‌های مبهم وجود داشته و مستلزم انجام مطالعات بیشتر است (۳).
راستی‌آزمایی: استفاده از مکمل قرص آهن در بارداری باعث بهبود سلامت جنین و مادر می‌شود.
بررسی ۴۵ مطالعه (۴۴۰۴ زن) نشان داد که میان زنان تحت درمان با داروهای گشادکننده عروق در مقایسه با زنانی که این درمان را دریافت نکرده یا داروی متفاوتی را مصرف کردند، تفاوتی اندک یا هیچ تفاوتی در نرخ باروری، چندقلویی، سقط جنین و بارداری خارج رحم وجود دارد. علاوه‌بر این، در مقایسه با گروهی که استروژن‌درمانی شدند، تفاوتی در افزایش شانس باروری مشاهده نشد (۴).
راستی‌آزمایی: تزریق فرآورده‌های خونی به مدیریت خون‌ریزی پس‌از زایمان کمک می‌کند
یافته‌های ۱۵ کارآزمایی بالینی (۱۳۲۶ شرکت‌کننده) حاکی از آن بود که داروهای گشادکننده عروق، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در نرخ تولد زنده برجای گذاشته و برخی از شواهد به بروز سردرد و تاکی‌کاردی (ضربان قلب سریع‌تر از معمول) به عنوان عوارض جانبی اشاره می‌کنند (۵).
راستی‌آزمایی: موی گربه باعث نازایی می‌شود.
مکمل رسوراترول (resveratrol)
مکمل رسوراترول یک آنتی‌اکسیدان طبیعی است که فعالیت‌هایی از قبیل ضدپیری، ضدالتهابی، ضدنئوپلاستیکی، حساس‌کننده به انسولین، محافظت از قلب و گشاده‌کننده عروق، از مزایای آن هستند. شواهد فعلی نشان می‌دهد که استفاده از این مکمل برای زنان تحت درمان باروری، می‌تواند اثر درمانی از طریق بهبود عملکرد تخمدان به‌همراه داشته باشد. اما با وجود مزایای بالقوه، عوارض جانبی بر ساختار و عملکر اندومتر رحم برجای می‌گذارد.
برای درک بهتر پتانسیل مصرف رسوارترول در زنان، تعیین دوز و دوره مصرف، به حداکثر رساندن اثرات مفید و جلوگیری از اثرات نامطلوب بر لانه‌گزینی، بارداری و جنین، انجام مطالعات بیشتر مورد نیاز است (۶).
راستی‌آزمایی: آیا سونوگرافی می‌تواند ناهنجاری‌های مادرزادی جنین را در سه‌ماهه اول بارداری تشخیص دهد؟
نتیجه‌گیری
شواهد کافی برای بررسی اثرات داروهای گشادکننده عروق بر افزایش شانس باروری وجود ندارد. بنابراین، نمی‌توان با قطعیت تاثیر آن را دردرمان ناباروری رد یا تائید کرد. علاوه‌بر این، به‌بدلیل عوارض جانبی، باید شرایط بالینی مبتلایان برای تجویز میزان و دوره مصرف در نظر گرفته شوند.
منابع
۱. Bilir MU, Göksever Çelik H, Baştu E, Günel T. Endothelial Dysfunction in Women and its Relationship with Infertility. COMPREHENSIVE MEDICINE.17(1):70-7.
2. Rossberg N, Stangl K, Stangl V. Pregnancy and cardiovascular risk: A review focused on women with heart disease undergoing fertility treatment. European journal of preventive cardiology. 2016;23(18):1953-61.
3. Farahbod F, Talebi-Boroujeni P, Sherwin CM, Heidari-Soureshjani S. Effectiveness of phosphodiesterase type 5 inhibitors on the treatment of thin endometrium and pregnancy outcomes: An systematic review. Journal of Endometriosis and Pelvic Pain Disorders. 2022;14(3):132-42.
4. Gutarra-Vilchez RB, Vazquez JC, Glujovsky D, Lizaraso F, Viteri-García A, Martinez-Zapata MJ. Vasodilators for women undergoing fertility treatment. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2025(3).
5. Gutarra‐Vilchez RB, Bonfill Cosp X, Glujovsky D, Viteri‐García A, Runzer‐Colmenares FM, Martinez‐Zapata MJ. Vasodilators for women undergoing fertility treatment. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018(10).
6. Bertoldo A, Pizzol D, Yon DK, Callegari M, Gobbo V, Cuccurese P, et al. Resveratrol and Female Fertility: A Systematic Review. International Journal of Molecular Sciences. 2024;25(23):12792.
7. Ochiai A, Kuroda K. Preconception resveratrol intake against infertility: Friend or foe? Reproductive Medicine and Biology. 2020;19(2):107-13.
دیدگاهتان را بنویسید