از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟
بیان مسئله
در سالهای اخیر، توجه زیادی به نقش پروبیوتیک ها، یعنی باکتریهای مفید برای روده، در حفظ سلامت دستگاه گوارش شده است. این موجودات ریز اما قدرتمند، بهطور طبیعی در برخی مواد غذایی مانند لبنیات وجود دارند و بهصورت مکملهای دارویی نیز عرضه میشوند. بسیاری از افراد به امید تقویت سیستم گوارشی و پیشگیری از بروز مشکلاتی مانند اسهال، به مصرف پروبیوتیکها روی آوردهاند. اما آیا این باکتریهای خوب واقعاً میتوانند مانع از بروز اسهال شوند؟ در این راستیآزمایی، نگاهی علمی به این موضوع خواهیم داشت.
راستیآزمایی: در زمان علائم مسمومیت (اسهال، استفراغ و دلدرد)، باید مصرف
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل Diarrhea؛ Probiotics و prevention استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستوجوی مقالات پرداختیم.
پروبیوتیکها؛ محافظان روده در برابر اسهال؟
تأثیر پروبیوتیکها در پیشگیری از بروز اسهال به نوع بیماری، نوع پروبیوتیک مصرفی، و شرایط فردی هر بیمار بستگی دارد. برای مثال، در اسهالهای ناشی از ویروس یا در بیماران مبتلا به بیماریهای التهابی روده، شواهد کافی برای اثبات اثربخشی پیشگیرانه آنها وجود ندارد یا متناقض است. علاوهبر این، برخی از انواع آنها بهویژه Lactobacillus rhamnosus GG و Saccharomyces boulardii، میتوانند از خطر ابتلا به اسهال ناشی از مصرف آنتیبیوتیک که در کودکان و سالمندان شایعتر است، پیشگیری کرده یا شدت آن را کاهش دهد (۱، ۲).
بهطور کلی، نویسندگان هر دو مقاله تأکید کردهاند که شواهد موجود هنوز کامل نیست و نیاز به انجام تحقیقات بیشتر وجود دارد. بنابراین، اگرچه نتایج امیدوارکنندهاند، نمیتوان با قطعیت گفت که پروبیوتیکها همیشه و برای همه افراد در پیشگیری از بروز اسهال مؤثرند.
راستیآزمایی: به افرادی که دچار گرمازدگی شدهاند نباید آب خنک داد.
سپر محافظ روده: آیا پروبیوتیکها میتوانند جلوی اسهال را بگیرند؟
در مقالهای در سال ۲۰۲۱، پژوهشگران با مرور نظاممند و متاآنالیز ۴۲ مطالعه بالینی، شامل بیشاز ۱۱,۰۰۰ شرکتکننده بزرگسال، دریافتند که مصرف همزمان پروبیوتیک و آنتیبیوتیک میتواند خطر بروز اسهال ناشی از آنتیبیوتیک (AAD) را تا ۳۷% کاهش دهد. با این حال، در مطالعاتی که خطر سوگیری پایینتری داشتند، اثر محافظتی پروبیوتیکها کمتر مشخص بود، که نشان میدهد کیفیت طراحی مطالعه بر نتایج تأثیر دارد. اگرچه براساس شواهد این مطالعه، پروبیوتیکها میتوانند در پیشگیری از AAD مفید باشند، بهویژه در شرایطی که خطر بروز این نوع اسهال بالاست، برای تعیین دقیقتر دوز، نوع و مدت مصرف، به انجام مطالعاتی با کیفیت بالاتر نیاز است.
در مقالهای دیگر، یافتههای ۳۴ مطالعه تصادفیسازیشده و کنترلشده با دارونما (placebo) در کودکان نشان دادند که مصرف پروبیوتیکها میتواند خطر بروز اسهال حاد را بهطور قابل توجهی کاهش دهد. بیشترین اثربخشی در کودکانی مشاهده شد که در محیطهایی با خطر بالای ابتلا به اسهال زندگی میکردند. با این حال، به دلیل تنوع در طراحی مطالعات، گونههای مورد استفاده، و تفاوت در جمعیتهای مورد بررسی، هنوز نمیتوان یک توصیه قطعی و یکسان را برای همه افراد ارائه داد. مطالعات آینده باید با طراحی دقیقتر، تمرکز بر دوز، گونه و مدت مصرف، و بررسی پیامدهایی مانند شدت و مدت اسهال، کیفیت زندگی و هزینههای درمانی انجام شوند (۳، ۴).
آیا پروبیوتیکها ناجی دلدردهای عفونی هستند؟
براساس نتایج یک مرور نظاممند با بیشاز ۶۰ کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده که در کتابخانه کاکرین منتشر شد، استفاده از پروبیوتیکها در درمان اسهال عفونی حاد (مانند اسهال ناشی از ویروسها یا باکتریها) میتواند مفید باشد. همچنین، آنها می توانند بهطور متوسط باعث کاهش طول دوره ابتلا به اسهال بهمیزان حدود یک روز شوند. این تاثیرات در کودکان بیشتر از بزرگسالان ظاهر شدند.
البته همه انواع آنها به یک اندازه موثر نیستند و دوزهای مصرفی نیز نقش مهمی دارند. برای نمونه، پروبیوتیکهایی که بیشترین اثربخشی را نشان دادند، شامل Lactobacillus rhamnosus GG و Saccharomyces boulardii بودند. از نظر ایمنی نیز، اغلب موارد بیخطر بوده و عوارض جانبی جدی گزارش نشدند، اما در افرادی با ضعف سیستم ایمنی یا بیماریهای زمینهای باید با احتیاط مصرف شوند. نکته مهم آن است که هیچیک از این مطالعات بهطور خاص به پیشگیری از بروز اسهال نپرداختهاند، یعنی شرکتکنندگان در این مطالعات، همگی دچار اسهال عفونی حاد شدند و سپس پروبیوتیک دریافت کردند تا تأثیر آن بر روند بهبودی بررسی شود (۵).
راستیآزمایی: مصرف همزمان الکل و استامینوفن واقعاً خطرناک است.
نتیجهگیری
بررسیهای علمی نشان دادهاند که مصرف پروبیوتیکها میتواند در برخی شرایط خاص، مانند هنگام مصرف آنتیبیوتیک یا در کودکان، به کاهش احتمال بروز اسهال کمک کند. با این حال، میزان اثربخشی پروبیوتیکها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع بیماری، شرایط جسمی فرد، و نوع پروبیوتیکی که مصرف میشود. در برخی موارد، مانند اسهالهای ویروسی یا در افراد با بیماریهای زمینهای، نتایج مطالعات متناقض بودهاند.
بنابراین، اگرچه شواهد موجود امیدوارکنندهاند، هنوز نمیتوان آنها را بهعنوان راهکاری قطعی برای پیشگیری از بروز اسهال در همه افراد توصیه کرد. برای تعیین دقیقتر نحوه مصرف، نوع مناسب و میزان اثربخشی، نیاز به بررسیهای بیشتر وجود دارد.
منابع
۱. Guandalini S. Probiotics for Prevention and Treatment of Diarrhea. Journal of Clinical Gastroenterology. 2011;45.
2. SULLIVAN Å, NORD CE. Probiotics and gastrointestinal diseases. Journal of Internal Medicine. 2005;257(1):78-92.
3. Sazawal S, Hiremath G, Dhingra U, Malik P, Deb S, Black RE. Efficacy of probiotics in prevention of acute diarrhoea: a meta-analysis of masked, randomised, placebo-controlled trials. The Lancet Infectious Diseases. 2006;6(6):374-82.
4. Goodman C, Keating G, Georgousopoulou E, Hespe C, Levett K. Probiotics for the prevention of antibiotic-associated diarrhoea: a systematic review and meta-analysis. BMJ Open. 2021;11(8):e043054.
5. Collinson S, Deans A, Padua-Zamora A, Gregorio GV, Li C, Dans LF, et al. Probiotics for treating acute infectious diarrhoea. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020(12).
دیدگاهتان را بنویسید