آیا تجویز آنتیبیوتیک پیشگیرانه و مراقبت از زخم، از بروز عفونت پساز جراحی شریان محیطی جلوگیری میکنند؟
بیان مسئله
سرطان متاستاتیک یا گسترش تومور به مناطق دوردست بدن زمانی رخ میدهد که سلولهای سرطانی از محل اولیه خود جدا شده و به دیگر اندامها گسترش یافته باشند. در این مرحله، بیماری معمولاً قابل کنترل است، اما بهصورت قطعی درمان نمیشود. درمانهای اصلی آن، شامل داروهای سیستمیک، مانند شیمیدرمانی، هورموندرمانی و درمانهای هدفمند، هستند. با این حال، پرسشی که سالها مطرح بوده، آن است که برداشتن تومور اولیه از بدن میتواند طول عمر بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک را افزایش دهد یا خیر. آیا این موضوع صحت دارد که «جراحی در سرطان متاستاتیک لازم است؟»
در ادامه، «فکتنامه سلامت» با استفاده از شواهد حاصل از منابع علمی، به این موضوع میپردازد.
یافتهها
یک مرور سیستماتیک، شامل پنج کارآزمایی بالینی و بیشاز هزار بیمار مبتلا به سرطان پستان متاستاتیک، این موضوع را بررسی کرد که، جراحی تومور اولیه میتواند نتیجه درمان را تغییر دهد یا خیر. در این مطالعات، بیماران به دو گروه تقسیم شدند: گروهی که فقط درمان دارویی را دریافت کردند و گروهی که علاوهبر درمان دارویی، تحت جراحی قرار گرفتند.
نتایج نشان دادند که، در مجموع، جراحی تومور اولیه باعث افزایش طول عمر بیماران نشد. در واقع، تفاوت معناداری در میزان بقای بیماران میان دو گروه وجود نداشت و انجام جراحی در شروع درمان، معمولاً تأثیری بر طول عمر نمیگذارد. با این حال، در برخی زیرگروههای خاص، مانند بیماران با تومورهای موسوم به «لومینال»، نشانههایی از بهبودی خفیف در بقای بیمار دیده شد. اما چون این نتایج قطعی نیستند، نمیتوان آنها را مبنای یک توصیه فراگیر قرار داد. در گروههای دیگر، مانند بیماران با تومورهای HER2-مثبت یا سهگانه-منفی، این میزان بهبودی دیده نشد.
یکی از نکات مهم این مطالعات آن است که، جراحی میتواند از پیشرفت موضعی بیماری در محل تومور پیشگیری کند، یعنی ممکن است مانع از بزرگتر شدن توده، ایجاد زخم، خونریزی یا درد در ناحیه پستان شود. این مزیت مربوط به کنترل موضعی بیماری است و نه افزایش طول عمر بیمار.
نتایج همچنین نشان میدهند که جراحی تأثیری در جلوگیری از پیشرفت بیماری به دیگر نقاط بدن ندارد. بهعنوان مثال، اگر سرطان به استخوان، کبد یا ریه رسیده باشد، برداشتن تومور اولیه تغییری را در روند پیشرفت این متاستازها ایجاد نمیکند.
از سوی دیگر، بررسیها نشان دادند که جراحی ممکن است در برخی زمانها بهطور موقت کیفیت زندگی را اندکی بهبود بخشد، اما این اثر پایدار نبود و پساز ماهها، تفاوتی میان بیمارانی که جراحی شدند و افرادی که فقط درمان دارویی دریافت کردند، دیده نشد.
یک نکته دیگر آن است که، جراحی معمولاً خطر جدی بیشتری را ایجاد نمیکند و میزان عوارض آن مشابه جراحیهای معمول است. اما همچنان مانند هر جراحی، احتمال بروز عوارض وجود دارد و تصمیمگیری باید با توجه به وضعیت کلی بدن و سلامت بیمار انجام شود.
آیا استفاده از آبکش پلاستیکی در تهیه غذا احتمال بروز سرطان را افزایش میدهد؟
نتیجهگیری
برپایه شواهد علمی موجود میتوان گفت، انجام جراحی در موارد سرطان متاستاتیک معمولاً به طور اختصاصی باعث افزایش طول عمر بیمار نمیشود بلکه میتواند در کاهش درگیری سایر اندامها و اعضای بدن موثر باشد. این روش بیشتر برای کنترل موضعی بیماری و پیشگیری از بروز مشکلات ناشی از تومور اولیه مفید است، نه برای کنترل بیماری در کل بدن. بنابراین ادعای «ضرورت جراحی در سرطان متاستاتیک» قابل اثبات نیست و تصمیمگیری در این مورد فقط باید در شرایط خاص و براساس نظر تیم درمانی انجام شود. در حال حاضر، دادههای موجود کافی نیستند و برای رسیدن به نتیجهگیری قطعی، انجام بررسیهای دقیقتر و مطالعات بیشتری لازم است.
منبع
دیدگاهتان را بنویسید