نتیجه بررسی: نادرست

راستی‌آزمایی: به افرادی که دچار گرمازدگی شده‌اند نباید آب خنک داد.

بیان مسئله

گرمازدگی یا هیپرترمیای شدید، یکی از اورژانس‌های پزشکی است که در اثر افزایش دمای بدن به بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به ارگان‌ها و حتی مرگ شود. درمان سریع و مؤثر این حالت، نقش حیاتی در کاهش خطرات آن دارد. یکی از روش‌های درمانی رایج، استفاده از آب سرد برای کاهش دمای بدن است. با این حال، برخی باور دارند که دادن آب سرد به افراد دچار گرمازدگی ممکن است مضر باشد. در این راستی‌­آزمایی، با بررسی شواهد علمی موجود، به تحلیل این ادعا خواهیم پرداخت.

 

راستی‌آزمایی: مصرف کمتر گوشت باعث کاهش بوی عرق بدن می‌شود.

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Hyperthermia و Cooling Techniques استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌وجوی مقالات پرداختیم.

آب سرد، راه نجات سریع و مؤثر در گرمازدگی

تحقیقات متعدد نشان می‌دهند که غوطه‌وری در آب سرد یکی از مؤثرترین و سریع‌ترین روش‌ها برای کاهش دمای بدن در افراد دچار گرمازدگی است. این روش با تسریع خنک‌سازی بدن، به کاهش خطر آسیب‌های جدی به ارگان‌ها و پیشگیری از عوارض تهدیدکننده حیات کمک می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که در گرمازدگی ناشی از فعالیت بدنی شدید، آب سرد سریع‌ترین و مؤثرترین ابزار برای بازگرداندن دمای بدن به محدوده بی‌خطر است و می‌تواند تفاوت بین بروز عوارض جدی و بهبودی کامل را رقم بزند (۱، ۲).

 

راستی‌آزمایی: برقراری رابطه جنسی در زمان قاعدگی خطرناک است.

با وجود اینکه استفاده نادرست از آب سرد ممکن است منجر به لرز یا ناراحتی کوتاه‌مدت شود، شواهد علمی قوی تأکید می‌کنند که این روش در شرایط کنترل‌شده، بی‌خطر و کارآمد است. ترکیب مصرف آب سرد با روش‌های تکمیلی مانند خنک کردن نقاط مرکزی بدن و پایش مداوم وضعیت بیمار، اثربخشی این مداخله را افزایش می‌دهد. به‌طور کلی، آب سرد به عنوان یک راهکار اورژانسی و قابل اعتماد، نقش حیاتی را در مدیریت گرمازدگی ایفا می‌کند و می‌تواند جان بیماران را نجات دهد (۲).

 

راستی‌آزمایی: مصرف چای و مایعات گرم با خرما و کشمش سالم‌تر از مصرف با قند و شکر سفید است.

آب سرد و یخ: رویکردی مؤثر و قابل اعتماد در درمان گرمازدگی

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که غوطه‌وری در آب سرد یا حتی آب یخ، یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش سریع دمای بدن در افراد دچار گرمازدگی است. یک مقاله علمی به‌روزرسانی‌های مهمی را در مدیریت گرمازدگی ارائه داده و استفاده از غوطه‌وری در آب سرد را به‌عنوان روشی مطمئن و کارآمد معرفی می‌کند (۳). هم‌چنین، هر دو روش غوطه‌وری در آب یخ و آب سرد نرخ‌های مشابهی را در کاهش دمای بدن دارند و بدن را به‌طور مؤثری خنک می‌کنند (۴).

 

راستی‌آزمایی: مصرف روغن حیوانی دلیل قوی‌تر بودن نسل‌های گذشته است.

علاوه‌بر این، یافته‌­های مطالعه‌­ای با هدف بررسی دمای ایمن برای کاهش دمای بدن در افراد دچار گرمازدگی، تأکید می‌کند که کنترل دقیق دمای مرکزی بدن برای جلوگیری از عوارض ناشی از سرمای بیش‌ازحد ضروری است. یافته‌ها نشان می‌دهند که استفاده از آب سرد می‌تواند به کاهش سریع دمای بدن کمک کند، اما باید با پایش مستمر و در شرایط کنترل‌شده انجام شود تا دمای مقعد به کمتر از ۳۸.۶ درجه سانتی‌گراد نرسد. به‌عبارت دیگر، خنک‌سازی سریع با آب سرد مؤثر است، اما رعایت حد ایمن دما برای جلوگیری از شوک سرمایی یا عوارض جانبی حیاتی است (۵).

 

راستی‌آزمایی: با تغذیه سالم می‌توان اثرات آلودگی هوا را کاهش داد.

نتیجه‌گیری

با توجه به شواهد علمی موجود، روشن است که غوطه‌وری در آب سرد یا حتی آب یخ یکی از سریع‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای کاهش دمای بدن در افراد دچار گرمازدگی است. این روش می‌تواند خطر آسیب به ارگان‌ها و عوارض تهدیدکننده حیات را کاهش داده و در مواقع اورژانسی، نقش حیاتی را در نجات جان بیماران ایفا کند. با این حال، رعایت حد ایمن دمای بدن برای جلوگیری از عوارض ناشی از سرمای بیش از حد ضروری است. پایش دقیق دمای مرکزی بدن، استفاده از روش‌های تکمیلی و اعمال خنک‌سازی به‌صورت کنترل‌شده، باعث افزایش ایمنی و اثربخشی این مداخله می‌شود.

 

راستی‌آزمایی: در زمان علائم مسمومیت (اسهال، استفراغ و دل‌درد)، باید مصرف آب را به حداقل رساند.

منابع

۱. Wasserman D, Creech J, Healy M. Cooling Techniques for Hyperthermia.[Updated 2021 Oct 20]. StatPearls [Internet] Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. 2022.
2. Casa DJ, McDermott BP, Lee EC, Yeargin SW, Armstrong LE, Maresh CM. Cold water immersion: the gold standard for exertional heatstroke treatment. Exerc Sport Sci Rev. 2007;35(3):141-9.
3. Comp G, Pugsley P, Sklar D, Akhter M, McElhinny M, Erickson E, et al. Heat Stroke Management Updates: A Description of the Development of a Novel In-Emergency Department Cold-Water Immersion Protocol and Guide for Implementation. Annals of Emergency Medicine. 2025;85(1):43-52.
4. Clements JM, Casa DJ, Knight J, McClung JM, Blake AS, Meenen PM, et al. Ice-Water Immersion and Cold-Water Immersion Provide Similar Cooling Rates in Runners With Exercise-Induced Hyperthermia. J Athl Train. 2002;37(2):146-50.
5. Gagnon D, Lemire BB, Casa DJ, Kenny GP. Cold-water immersion and the treatment of hyperthermia: using 38.6°C as a safe rectal temperature cooling limit. J Athl Train. 2010;45(5):439-44.