نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: مصرف کمتر گوشت باعث کاهش بوی عرق بدن می‌شود.

بیان مسئله

بوی عرق بدن یکی از پدیده‌های طبیعی است که بسیاری از افراد در طول روز با آن مواجه می‌شوند و تأثیر قابل‌توجهی بر اعتماد به نفس و برقراری ارتباط دارد. این بو به دلیل ترکیبات مختلف شیمیایی تولیدشده در پوست و متابولیسم بدن شکل می‌گیرد؛ اما آیا سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توانند در کاهش یا افزایش این بو نقش داشته باشند؟

یکی از ادعاهای رایج، این است که کاهش مصرف گوشت می‌تواند به کاهش بوی عرق بدن منجر شود. این ادعا می‌تواند برای افرادی که به دنبال سبک زندگی سالم‌تر و بدون بوی نامطبوع هستند، جذاب باشد؛ اما آیا این ادعا از نظر علمی تایید شده است؟ در ادامه، به بررسی شواهد علمی معتبر می‌پردازیم تا ببینیم واقعیت چیست.

 

راستی‌آزمایی: بهتر است ماهی را با خرما مصرف کنید.

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Meat consumption و Body odor استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌وجوی مقالات پرداختیم.

رژیم غذایی و بوی بدن

تحقیقات علمی مختلف نشان می‌دهند که آنچه می‌خوریم، تأثیر چشم‌گیری بر بوی بدن ما دارند. براساس یافته‌های یک مطالعه، مردانی که گوشت نمی‌خوردند، بوی بدنشان به‌طور قابل‌توجهی خوشایندتر و ملایم‌تر نسبت به گوشت­‌خواران بود. این یافته نشان می‌دهد که مصرف گوشت قرمز می‌تواند بوی عرق را ناخوشایند کند (۱).

 

راستی‌آزمایی: خوردن پنیر باعث خنگ شدن فرد می‌شود.

هم‌چنین مرورهای نظام­‌مند مقالات نشان دادند که که رژیم‌های پرپروتئین حیوانی، به‌ویژه حاوی گوشت قرمز، با آزادسازی ترکیبات فرّاری، مانند تیول‌ها و آمونیاک، باعث افزایش بوی ناخوشایند بدن می‌شوند. رژیم‌های گیاهی این ترکیبات را کم‌تر تولید کرده و به کاهش بوی عرق کمک می‌کنند (۲).

هم‌سو با مطالب فوق، براساس یافته‌های دو تحقیق با هدف بررسی تاثیر نوع رژیم غذایی بر بوی بدن، محققان نتیجه گرفتند که مصرف گوشت، به‌ویژه گوشت قرمز، موجب تولید مواد شیمیایی خاصی مانند ترکیبات گوگردی در بدن می‌شود که از طریق عرق دفع شده و بوی ناخوشایندی ایجاد می‌کند. در مقابل، رژیم‌های گیاهی و کم‌گوشت، به‌دلیل ترکیبات طبیعی‌تر و کم‌تر گوگرددار، باعث تولید بویی ملایم‌تر و جذاب‌تر می‌شوند (۳، ۴).

 

بررسی ادعا: مصرف بی‌رویه گوشت قرمز و کباب باعث افزایش احتمال بروز سرطان می‌شود؟

رژیم غذایی، میکروبیوم و بوی بدن: راز شریک‌های همسان و نقش گوشت

یک مطالعه با مشارکت دوقلوهای همسان و باهدف ارزیابی تاثیر رژیم غذایی بر بوی بدن مشخص کرد که دوقلوهایی با رژیم گیاهی یا کم‌گوشت، نسبت به همتایان با رژیم غذایی پرگوشت، بوی بدن کم‌تری داشتند و با وجود اشتراک کامل ژنتیک، تغییر در رژیم غذایی باعث تفاوت محسوس در تولید بوی بدن شد (۵).

رژیم‌های پرگوشت، به‌ویژه گوشت قرمز و چربی بالا، از طریق تاثیر بر ارتباط بین رژیم غذایی، میکروبیوم روده و پوست و تولید بوی بدن، باعث رشد گونه‌های باکتریایی خاصی روی پوست می‌شوند که تولید ترکیبات فرّار بدبو را افزایش می‌دهند. در مقابل، رژیم­‌های گیاهی تنوع میکروبی سالم­‌تر را تقویت کرده و تولید بوهای ناخوشایند را کاهش می­‌دهند (۶). مطالعه دیگری نیز، ارتباط میان مصرف بالای پروتئین حیوانی و افزایش بوی بدنرا به‌­دلیل تغییر در جمعیت میکروبیوم­‌های پوست، تاییده کرد (۷).

 

راستی‌آزمایی: مصرف لبو در پیشگیری از کبد چرب موثر است.

نقش تغذیه در بوی بدن

یافته­‌های یک مرور نظام‌­مند دیگر نیز، اهمیت انتخاب رژیم غذایی سالم و متعادل را در کنترل بوی بدن به‌خوبی نمایان می­‌سازد. این بررسی نشان می‌دهد که رژیم‌های پرگوشت، به‌ویژه مصرف گوشت قرمز، با افزایش تولید ترکیبات بوی تند و ناخوشایند در عرق همراه هستند، در‌حالی‌که رژیم‌های گیاهی این ترکیبات را کاهش می‌­دهند (۸). مطالعه دیگری به­‌طور مستقیم تأکید می‌کند که مصرف زیاد گوشت می‌تواند کیفیت رایحه بدن را تحت تأثیر منفی قرار دهد، و به همین دلیل، کاهش مصرف گوشت می‌تواند راهکاری مؤثر برای بهبود بوی بدن باشد (۹).

 

راستی‌آزمایی: خوردن پای مرغ یا کله‌پاچه برای التیام شکستگی‌ها مفید است.

نتیجه‌­گیری

شواهد علمی برگرفته از مطالعات مختلف، با روش‌های متنوع، به‌طور کلی تایید می‌کنند که کاهش مصرف گوشت، به ویژه گوشت قرمز، می‌تواند منجر به کاهش بوی نامطبوع عرق بدن شود. این تاثیر به دلیل کاهش ترکیبات گوگردی و دیگر متابولیت‌های تولیدکننده بو در عرق و هم‌چنین تغییر در میکروبیوم پوست است. بااین‌حال، تفاوت‌های فردی، ژنتیکی و عوامل محیطی نیز نقش مهمی دارند، بنابراین میزان تاثیر آن ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.

منابع

۱. Havlicek J, Lenochova P. The effect of meat consumption on body odor attractiveness. Chem Senses. 2006;31(8):747-52.
2. Zuniga A, Stevenson R, Mahmut M, Stephen I. Diet quality and the attractiveness of male body odor. Evolution and Human Behavior. 2016;38.
3. Heinecke JW, Rosen H, Suzuki LA, Chait A. The role of sulfur-containing amino acids in superoxide production and modification of low density lipoprotein by arterial smooth muscle cells. J Biol Chem. 1987;262(21):10098-103.
4. Mogilnicka I, Bogucki P, Ufnal M. Microbiota and Malodor-Etiology and Management. Int J Mol Sci. 2020;21(8).
5. Roberts SC, Gosling LM, Spector TD, Miller P, Penn DJ, Petrie M. Body odor similarity in noncohabiting twins. Chem Senses. 2005;30(8):651-6.
6. De Pessemier B, Grine L, Debaere M, Maes A, Paetzold B, Callewaert C. Gut-Skin Axis: Current Knowledge of the Interrelationship between Microbial Dysbiosis and Skin Conditions. Microorganisms. 2021;9(2).
7. Chang Y, Wang X. Sweat and odor in sportswear – A review. iScience. 2023;26(7):107067.
8. Fialová J, Hoffmann R, Roberts SC, Havlíček J. The effect of complete caloric intake restriction on human body odour quality. Physiol Behav. 2019;210:112554.
9. de Groot JHB, Haertl T, Loos HM, Bachmann C, Kontouli A, Smeets MAM. Unraveling the universality of chemical fear communication: evidence from behavioral, genetic, and chemical analyses. Chemical Senses. 2023;48:bjad046.