نتیجه‌ بررسی: نادرست

راستی‌آزمایی: خوردن پنیر باعث خنگ شدن فرد می‌شود.

آیا تا به حال شنیده‌اید که برخی می‌گویند “خوردن پنیر باعث خنگ شدن می‌شود”؟ این ادعا که گاه در محافل عمومی و شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود، می‌تواند نگرانی‌هایی را برای دوستداران پنیر ایجاد کند.

اما آیا این ادعا پایه و اساس علمی دارد؟ آیا واقعاً باید نگران تأثیر منفی پنیر بر عملکرد مغزمان باشیم؟ در این مطلب، با نگاهی دقیق به پژوهش‌های علمی انجام شده در این زمینه، به بررسی رابطه بین مصرف پنیر و عملکرد شناختی می‌پردازیم تا حقیقت را از شایعه تفکیک کنیم.

راستی آزمایی: استفاده از پروبیوتیک ها در درمان اگزما موثر است.

یک مطالعه اپیدمیولوژیک بر روی ۱۰۳۵ زن مسن ژاپنی (سن ≥ ۶۵ سال) انجام شد تا ارتباط بین مصرف و نوع پنیر با عملکرد شناختی را بررسی کند.

محققان از آزمون معتبر Mini-Mental State Examination (MMSE) برای ارزیابی عملکرد شناختی استفاده کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که نمره MMSE در افرادی که پنیر مصرف می‌کردند به طور قابل توجهی بالاتر بود (۲۸.۴ ± ۱.۹) نسبت به افرادی که پنیر مصرف نمی‌کردند (۲۷.۶ ± ۲.۴).

پس از تعدیل عوامل مخدوش‌کننده، تحلیل رگرسیون لجستیک چندگانه نشان داد که مصرف پنیر کاممبرت با کاهش ۵۵.۲٪ در احتمال افت شناختی خفیف همراه است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که نه تنها مصرف پنیر باعث “خنگی” نمی‌شود، بلکه ممکن است اثرات محافظتی بر عملکرد شناختی داشته باشد (۱).

راستی آزمایی: آیا اسید های چرب امگا ۳ در درمان افسردگی موثر است؟

مطالعه دیگری با حجم نمونه بزرگتر، شامل ۱۵۰۳ بزرگسال بالای ۶۵ سال، به بررسی ارتباط بین مصرف پنیر و عملکرد شناختی پایین (LCF) پرداخت. در این پژوهش، عملکرد شناختی پایین به عنوان نمره ۲۳ یا کمتر در آزمون MMSE تعریف شد

. نتایج نشان داد که شیوع LCF در جمعیت مورد مطالعه ۴.۶٪ بود. پس از تعدیل عوامل مخدوش‌کننده، تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد که مصرف پنیر با کاهش ۵۹.۶٪ در احتمال ابتلا به LCF همراه است (نسبت شانس = ۰.۴۰۴، فاصله اطمینان ۹۵٪ = ۰.۱۹۸-۰.۸۲۴).

این یافته‌ها قویاً نشان می‌دهند که مصرف پنیر نه تنها باعث افت شناختی نمی‌شود، بلکه ممکن است نقش محافظتی در برابر کاهش عملکرد شناختی در سالمندان داشته باشد (۲).

یک مطالعه مقطعی با استفاده از داده‌های National Health and Nutrition Examination Surveys به بررسی ارتباط بین مصرف محصولات لبنی (از جمله پنیر) و عملکرد شناختی پرداخت.

این مطالعه شامل دو گروه سنی بود: بزرگسالان ۲۰-۵۹ ساله و افراد ۶۰ سال و بالاتر. در گروه جوان‌تر، مصرف‌کنندگان پنیر نمرات بالاتری در آزمون جایگزینی نماد-عدد (SDST) و نمره کلی شناختی نسبت به غیرمصرف‌کنندگان داشتند.

در گروه مسن‌تر، مصرف کل محصولات لبنی با نمرات بالاتر در آزمون جایگزینی رقم-نماد همراه بود. این یافته‌ها نشان می‌دهد که مصرف پنیر و سایر محصولات لبنی ممکن است اثرات مثبتی بر عملکرد شناختی در طول زندگی داشته باشد (۳).

آیا گوش‌دادن به موسیقی در درمان افسردگی مؤثر است؟

در سال ۲۰۲۲ یک مطالعه طولی بر روی ۴۶۶۸ شرکت‌کننده اسپانیایی ۵۵-۷۵ ساله در معرض خطر بالای بیماری قلبی-عروقی انجام شد. این مطالعه ارتباط بین مصرف لبنیات و تغییرات شناختی را در طول دو سال بررسی کرد.

نتایج نشان داد که مصرف بالای شیر کامل با افت سریع‌تر عملکرد شناختی کلی همراه بود. با این حال، هیچ ارتباط معناداری بین مصرف پنیر و تغییرات در عملکرد شناختی مشاهده نشد.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که اگرچه برخی محصولات لبنی ممکن است اثرات منفی داشته باشند، پنیر به طور خاص با افت شناختی مرتبط نیست (۴).

یک بررسی ساختاریافته از مطالعات منتشر شده بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ انجام شد تا اثربخشی مصرف محصولات لبنی در پیشگیری از زوال شناختی، سارکوپنی و شکنندگی در جمعیت سالمند را بررسی کند.

این بررسی شامل ۶ مطالعه (۵ مطالعه مشاهده‌ای آینده‌نگر و ۱ کارآزمایی بالینی تصادفی) بود. نتایج نشان داد که مصرف محصولات لبنی توسط افراد مسن ممکن است خطر شکنندگی را کاهش دهد، به ویژه با مصرف بالای شیر کم چرب و ماست.

راستی آزمایی: مصرف هم‌زمان ماهی با ماست یا دوغ خطرناک است؟

همچنین، افزودن پروتئین‌های غنی از مواد مغذی لبنی (مانند پنیر ریکوتا) به رژیم غذایی معمول ممکن است خطر سارکوپنی را با بهبود توده عضلانی اسکلتی کاهش دهد.

اگرچه نتایج مربوط به زوال شناختی متناقض بود، این بررسی نشان داد که برخی اثرات مثبت محصولات لبنی بر شکنندگی و سارکوپنی وجود دارد (۵).

نتیجه‌گیری:

با توجه به شواهد موجود، ادعای “خوردن پنیر باعث خنگ شدن فرد می‌شود” فاقد پشتوانه علمی قوی است. در واقع، اکثر مطالعات نشان می‌دهند که مصرف متعادل پنیر و سایر محصولات لبنی می‌تواند اثرات مثبتی بر عملکرد شناختی داشته باشد، به ویژه در سالمندان. توصیه می‌شود افراد از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع پیروی کنند و در صورت نگرانی درباره مصرف لبنیات، با متخصص تغذیه مشورت کنند. در مجموع، شواهد موجود بیشتر از اثرات مثبت یا خنثی پنیر بر سلامت شناختی حمایت می‌کنند تا اثرات منفی.

روش کار:

برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌ زیر در کتابخانه کاکرین و پایگاه‌های اطلاعاتی پابمد و اسکاپوس استفاده شد:

(“Cognitive function” OR “Mental function” OR “Brain function” OR “Cognitive ability” OR “Mental capacity” OR “Cognitive performance” OR “Cognitive processing” OR “Mental faculties” OR “Cognitive skills” OR “Intellectual capacity” OR “Developmentally delayed” OR “Cognitively impaired” OR “Intellectually disabled”) AND (Cheese OR “Dairy product” OR curd OR fromage OR casein)

در نهایت با استفاده از این رویکرد جستجو ۱۷ مطالعه استخراج و پنج مطالعه مورد استفاده قرار گرفت.

منابع:

1. Suzuki T, Osuka Y, Kojima N, Sasai H, Nakamura K, Oba C, et al. Association between the Intake/Type of Cheese and Cognitive Function in Community-Dwelling Older Women in Japan: A Cross-Sectional Cohort Study. Nutrients. 2024;16(16).
2. Kim H, Osuka Y, Kojima N, Sasai H, Nakamura K, Oba C, et al. Inverse Association between Cheese Consumption and Lower Cognitive Function in Japanese Community-Dwelling Older Adults Based on a Cross-Sectional Study. Nutrients. 2023;15(14).
3. Park KM, Fulgoni VL, 3rd. The association between dairy product consumption and cognitive function in the National Health and Nutrition Examination Survey. Br J Nutr. 2013;109(6):1135-42.
4. Ni J, Nishi SK, Babio N, Martínez-González MA, Corella D, Castañer O, et al. Dairy Product Consumption and Changes in Cognitive Performance: Two-Year Analysis of the PREDIMED-Plus Cohort. Mol Nutr Food Res. 2022;66(14):e2101058.
5. Cuesta-Triana F, Verdejo-Bravo C, Fernández-Pérez C, Martín-Sánchez FJ. Effect of Milk and Other Dairy Products on the Risk of Frailty, Sarcopenia, and Cognitive Performance Decline in the Elderly: A Systematic Review. Adv Nutr. 2019;10:S105-S19.