راستی‌آزمایی: خوردن پنیر باعث خنگ شدن فرد میشود.
بیان مسئله:
پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که اغلب به عنوان “باکتری خوب” شناخته می شوند و در صورت مصرف فواید مختلفی را برای سلامت انسان به همراه دارند.
پروبیوتیک ها معمولا در غذاهای تخمیر شده مانند ماست، کفیر، سرکه سیب، برخی از انواع پنیر ها و … وجود دارند. این میکروارگانیسم ها با بازگرداندن تعادل میکروبیوتای روده که ممکن است تحت تاثیر عواملی مانند رژیم غذایی، استرس و بیماری مختل شده باشد، سلامت روده را بهبود می بخشد.
فواید متفاوتی برای پروبیوتیک ها ذکر شده است اما در این پست از فکت نامه سلامت قصد داریم بررسی کنیم که آیا مصرف محصولات پروبیوتیک میتواند برای اگزما نیز مفید واقع شود و یا برعکس باعث بدتر شدن علائم آن میشود؟
اگزما از بیماری‌های شایع پوستی است که باعث خشک شدن پوست، خارش و قرمزی آن میشود و حدود ۲۰۰ میلیون نفر در دنیا به آن مبتلا هستند (۱).
در یک مطالعه مروری به روز شده از کاکرین ۳۹ کارآزمایی بالینی، شامل نزدیک به ۲۶۰۰ شرکت‌کننده در سنین مختلف با شدت اگزمای مختلف، با هدف ارزیابی اثربخشی پروبیوتیک‌ها در مدیریت این بیماری مورد مطالعه قرار گرفتند.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که پروبیوتیک ها احتمالاً بهبود قابل توجهی در علائم اگزما یا کیفیت کلی زندگی بیماران ایجاد نمی کنند. در حالی که برخی شواهد حاکی از کاهش جزئی در شدت اگزما است اما این تثیر کوچک است و از نظر بالینی معنادار نیست.
نکته مهم این است که این بررسی هیچ افزایش خطر عوارض جانبی مرتبط با استفاده از پروبیوتیک را نشان نداد، اگرچه برخی از علائم گوارشی در افراد تحت مطالعه گزارش شد که این مورد در افرادی که اگزما ندارند نیز میتواند اتفاق بیفتد (۲).
آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟
مطالعه فراتحلیل دیگری در این زمینه بر روی کودکان انجام شده است. در این مطالعه بررسی شد آیا سویه‌های مختلف پروبیوتیک ها می توانند بر پیشگیری از آسم، آلرژی و اگزما تاثیر گذار باشند.
بیست و یک مطالعه در تحلیل ها وارد شد. گروه پروبیوتیک در مقایسه با گروه کنترل، به ویژه آنهایی که ترکیبی از پروبیوتیک های مختلف برایشان تجویز شده بود، به طور قابل توجهی خطر ابتلا به اگزما و اگزمای آتوپیک کمتری داشتند.
علاوه بر این، پروبیوتیک ها در پیشگیری از اگزما در کودکان زیر ۲ سال موثر به نظر می رسید، اما در برابر اگزمای آتوپیک بعد از ۱ سالگی تاثیر کمتری داشت. بعد از دوسالگی از نظر پیشگیری از آسم، بیماری های آلرژیک و اگزما تفاوت معنی داری بین گروه کنترل و گروه مداخله وجود نداشت (۳).
یکی دیگر از یافته های جالب این مطالعه این بود که مصرف پروبیوتیک ها در دوران بارداری به طور معنی داری احتمال ابتلا به اگزما و آلرژی را در نوزدان این مادران کاهش می دهد.
یک مطالعه فراتحلیل دیگر نیز به بررسی این موضوع پرداخت که آیا پروبیوتیک ها (باکتری های خوب)، پری بیوتیک ها ( مواد غذایی غیر قابل هضم توسط بدن مانند فیبر ها که توسط این باکتری ها در بدن متابولیزه میشود) یا ترکیب آنها می تواند به پیشگیری از اگزما در نوزادان زیر دو سال کمک کند.
نتایج نشان داد که پروبیوتیک ها می توانند خطر ابتلا به اگزما را تا حدود ۳۱ درصد کاهش دهند، در حالی که ترکیب پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها (به نام سین بیوتیک ها) نیز اثر محافظتی داشتند. با این حال، پری بیوتیک ها به تنهایی فایده واضحی از خود نشان ندادند.
این مطالعه همچنین نشان داد که فقط انواع خاصی از پروبیوتیک ها، به ویژه لاکتوباسیل های غیر اسپور و بیفیدوباکتری ها، موثر هستند. نکته مهم این است که مصرف این مکمل ها نحوه واکنش سیستم ایمنی نوزادان به آلرژن ها را تغییر نداد (۴).
یافته‌های یک مطالعه مروری منتشر شده در سال ۲۰۱۵ نشان داد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند خطر ابتلا به اگزما در نوزادان را در صورت استفاده توسط مادران در دوران بارداری، در دوران شیردهی یا زمانی که به نوزادان داده می‌شوند، کاهش دهند.
با این حال، به نظر نمی رسد که پروبیوتیک ها از انواع دیگر آلرژی ها نیز جلوگیری کنند. سطح قطعیت کلی شواهد در این مطالعه، عمدتاً به دلیل تناقضات و محدودیت‌های پژوهش، پایین در نظر گرفته میشود. علیرغم برخی اثرات مثبت بر اگزما، مطالعات قابل اعتمادتری برای تایید این فواید مورد نیاز است (۵).
مطالعه فراتحلیل دیگری نیز در این رابطه در بزرگسالان انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که برخی از پروبیوتیک‌ها، به‌ویژه لاکتوباسیلوس میتواند به طور قابل توجهی شدت اگزما را کاهش دهند، به‌ویژه در آنهایی شدت بیماری متوسط تا زیاد است. با این حال، این تاثیر برای همه انواع پروبیوتیک ها مشاهده نشد. علیرغم این اثرات مثبت، کاهش شدت بیماری منجر به بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران نشد و هنوز اطلاعات قابل اعتماد کافی برای تعیین بهترین دوز یا مدت درمان برای پروبیوتیک ها وجود ندارد (۶).
نتیجه گیری:
مطالعات نتایج آمیدوارکننده ای در رابطه با استفاده از برخی از انواع پروبیوتیک ها در کاهش شدت علائم و پیشگیری از اگزما در بزرگسالان و به ویژه کودکان نشان داده اند اما سطح قطعیت این شواهد کم است و به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است. در رابطه با عوارض احتمالی پروبیوتیک ها نیز میتوان گفت مطالعه ای وجود ندارد که نشان دهد خوردن غذاهای غنی از پروبیوتیک یا مصرف مکمل های پروبیوتیک ممکن است به افراد مبتلا به اگزما آسیب برساند.
منابع:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37705227/
- https://www.cochrane.org/fa/CD006135/SKIN_nqsh-prwbywtykhh-dr-drmn-gzm#:~:text=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%20%D8%B4%D8%AF%D9%87%20%DA%A9%D9%87%20%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D8%A7%DA%AF%D8%B2%D9%85%D8%A7,%D9%85%D9%86%D8%AC%D8%B1%20%D8%A8%D9%87%20%D8%A7%DB%8C%D9%86%20%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%AC%D9%87%20%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34006167/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23908398/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26044853/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37706436/
روش کار: برای پاسخ به این سوال از کلید واژه های اگزما و پروبیوتیک برای جستجوی پایگاه پابمد استفاده کردیم. سرچ استراتژی زیر برای پایگاه‌داده‌ی pubmed استفاده شد:
((“probiotic s”[All Fields] OR “probiotical”[All Fields] OR “probiotics”[MeSH Terms] OR “probiotics”[All Fields] OR “probiotic”[All Fields]) AND (“eczema”[MeSH Terms] OR “eczema”[All Fields] OR “eczemas”[All Fields])) AND (meta-analysis[Filter] OR systematicreview[Filter])
از سرچ استراتژی بالا ۴۴ مطالعه (پس از اعمال فیلتر مطالعات فراتحلیل) به دست آمد. همچنین از سرچ دستی گوگل و پایگاه گوگل اسکالر برای یافتن منابع مناسب استفاده شد. در نهایت از ۶ مورد از مطالعات متاآنالیز انجام شده در این زمینه استفاده شد.
دیدگاهتان را بنویسید