نتیجه‌ بررسی: درست

راستی آزمایی: سیستم ایمنی بدن را می‌توان با مکمل ها تقویت کرد؟

سیستم ایمنی بدن نقش حیاتی در محافظت از ما در برابر بیماری‌ها دارد. در سال‌های اخیر، استفاده از مکمل‌های غذایی برای تقویت سیستم ایمنی مورد توجه قرار گرفته است. فکت نامه سلامت به بررسی شواهد علمی در مورد اثربخشی مکمل‌ها در تقویت سیستم ایمنی می‌پردازد.

تحقیقات نشان می‌دهد که مکمل‌های اسیدهای آمینه شاخه‌دار (BCAA) علاوه بر نقش داشتنن در بهبود سنتز پروتئینی در آسیب‌های عضلانی ناشی از ورزش می‌تواند در تنظیم پاسخ ایمنی نقش داشته باشد [۲].

در مطالعه‌ای دیگر نشان‌ داده شده است که پروبیوتیک‌ها می‌توانند به تثبیت میکروب‌های روده، بازگرداندن فلور طبیعی و تقویت سیستم ایمنی کمک کنند [۳]. از طرفی در طول همه‌گیری COVID-19، توجه زیادی به مکمل‌های ویتامین C و روی به دلیل اثرات تعدیل‌کننده ایمنی آنها شده است. در یک مطالعه از کتابخانه کاکرین بررسی شد که کمبود این مواد مغذی می‌تواند پاسخ ایمنی را کاهش دهد و بیماران را در برابر عفونت‌های ویروسی آسیب‌پذیرتر کند [۵].

مطالعات کارآزمایی بالینی اخیر نیز به بررسی تأثیر مکمل‌ها بر سیستم ایمنی پرداخته‌اند. این مطالعات شامل بررسی اثرات پروبیوتیک‌ها بر سطوح لنفوسیت و IgA، تأثیر مکمل‌های پروتئینی بر رشد و سیستم ایمنی نوزادان نارس، و همچنین تأثیر پروبیوتیک‌ها بر میکروبیوم روده، سیستم ایمنی و سندرم متابولیک بوده‌اند. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌ها ممکن است اثرات مثبتی بر برخی شاخص‌های ایمنی داشته باشند، اما برای تأیید قطعی این اثرات و تعیین دوز مناسب، به تحقیقات بیشتری نیاز است [۱,۲,۳,۴].

نتیجه‌گیری: به‌طور کلی شواهد نشان می‌دهد که برخی مکمل‌ها می‌توانند به حفظ عملکرد سیستم ایمنی کمک کنند. البته این اثرگذاری به عوامل مختلفی بستگی دارد. از طرفی باید دقت داشت که مصرف بیش از حد برخی مکمل‌ها می‌تواند مضر باشد و بایستی تحت نظر پزشکان، کارشناسان و متخصصین تغذیه و مراقبین سلامت مصرف کرد. در نهایت می‌توان گفت که مکمل‌ها می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند.

روش کار:

برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌های «سیستم ایمنی بدن» و «مکمل» با عبارات مترادف آن‌ها در کتابخانه کاکرین و پابمد استفاده شد.

“Keywords: Immune system” OR “Defense system” OR “immune defense system” OR “Body’s defense system” OR “Immunity system” OR “Protective system” OR “Immunoprotection system” OR “Immune response system”

با این رویکرد ۳۲ مرور کاکرین و ۷۱ مطالعه اولیه (شامل ۷ مطالعه مروری) استخراج شدند. مرورهای کاکرین مربوط به موضوع نبود و از مطالعه خارج شدند اما مطالعات RCT زیادی در مورد تاثیر مکمل‌های مختلف بر روی سیستم ایمنی انسان انجام شده بود. ۴ تا از مرتبط‌ترین RCTها وارد بررسی شدند. از طرفی در پایگاه پابمد از ۷ مطالعه مروری، ۳ مطالعه مرتبط وارد بررسی شدند. در نهایت با استفاده از ۴ مطالعه RCT و ۳ مطالعه مروری بررسی دنبال شد.

منابع

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18974721/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34428363/
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35783349/
4. https://www.cochranelibrary.com/central/doi/10.1002/central/CN-02498766/full
5. Probiotic Supplement and Microbiome, Immune System and Metabolic Syndrome | Cochrane Library

7. Effect of probiotic supplement on immune system response in male Athlete | Cochrane Library