بیان مسئله
مسمومیت غذایی یکی از مشکلات شایع در جهان است که معمولاً با علائمی همچون اسهال، استفراغ و دلدرد همراه است. این علائم میتوانند باعث از دست دادن مایعات و الکترولیتها در بدن شوند و در صورت عدم مدیریت صحیح، به کمآبی و عوارض جدیتر منجر شوند. در این شرایط، سوال مهمی که مطرح میشود آن است که، باید مصرف آب را کاهش داد یا افزایش؟ برخی باورهای سنتی و غیرعلمی توصیه میکنند که در زمان داشتن این علائم، مصرف آب باید به حداقل برسد تا از تشدید علائم جلوگیری شود. اما آیا این ادعا بر اساس شواهد علمی، قابل دفاع است؟ بررسی دقیق و شواهد موجود میتواند راهنمای مهمی برای مدیریت صحیح بیماران مبتلا به مسمومیت غذایی باشد.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Diarrhoeal disease؛ Electrolyte management؛ Fluid management؛ Gastroenteritis؛ Diarrhea and Vomiting و Oral Rehydration استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستوجوی مقالات پرداختیم.
تحت چه شرایطی، استفاده از ظرف پلاستیکی غذا، خطر بیماری قلبیعروقی را ایجاد میکند؟
اهمیت مصرف مایعات در مدیریت بالینی اسهال و استفراغ: راهنماییهای علمی و بالینی
مطالعات و پروتکلهای بالینی متعدد بر ضرورت مصرف کافی مایعات در بیماران مبتلا به اسهال و استفراغ تأکید دارند تا از بروز کمآبی و عوارض مرتبط با آن پیشگیری شود. بیماران مبتلا به اسهال حاد باید بهطور مستمر مایعات کافی دریافت کنند و کاهش مصرف آب بهمنظور کاهش علائم میتواند خطر عوارض ناشی از کمآبی را افزایش دهد، بنابراین مدیریت صحیح مایعات در این شرایط بسیار حائز اهمیت است (۱).
پژوهش دیگری نیز در جهت مدیریت مایعات و تعادل الکترولیتی در بیماریهای همراه با استفراغ و اسهال توصیه میکند که بیمار باید مایعات را به میزان کافی و به شکل کنترلشده دریافت کند تا تعادل الکترولیتهای بدن حفظ شده و از بدتر شدن وضعیت جسمی جلوگیری شود (۲).
عکسنوشت/ تابهحال به این سوالات شایع درباره ایمنی غذایی فکر کردهاید؟
از سوی دیگر، گزارش American Academy of Pediatrics در سال ۲۰۰۴ بهصورت خاص بر کودکان مبتلا به اسهال و استفراغ تمرکز کرد. این مقاله تأکید میکند که استفاده از محلولهای خوراکی حاوی الکترولیت بههمراه مصرف مایعات معمول، نقش کلیدی در حفظ تعادل آب و الکترولیتهای بدن دارد و به تسریع روند بهبودی کمک میکند. این رویکرد از استانداردهای طلایی درمان کمآبی در کودکان بوده و نشاندهنده اهمیت ویژهای است که مایعات در درمان علائم مسمومیت غذایی ایفا میکنند (۳).
راستیآزمایی: استفاده از کود شیمیایی باعث کاهش ارزش غذایی میوهها و سبزیجات میشود.
نقش حیاتی مصرف مایعات و محلولهای الکترولیتی در درمان اسهال و استفراغ
راهنمای سازمان جهانی بهداشت نیز بر ضرورت تداوم مصرف مایعات در کودکان مبتلا به اسهال و استفراغ تأکید کرده و استفاده از محلولهای خوراکی الکترولیت را بهعنوان روش استاندارد برای پیشگیری و درمان کمآبی توصیه میکند. این رویکرد بهعنوان یک استراتژی جهانی برای کاهش مرگومیر ناشی از بیماریهای اسهالی در کودکان شناخته شده است (۴).
همراستا با مطالب فوق، یافتههای یک مرور نظاممند، اثربخشی مصرف محلولهای خوراکی الکترولیت را در بهبود بیماران مبتلا به اسهال و استفراغ به روشنی نشان میدهد. این مطالعه تاکید دارد که ترکیب مصرف آب معمولی با محلولهای الکترولیتی، بهترین نتیجه را در بازسازی مایعات بدن داشته و کاهش مصرف آب اصلاً توصیه نمیشود (۵).
راستیآزمایی: برچسب زدن کالری (انرژی) برای تغییر انتخاب و مصرف غذا موثر است.
راهکارهای بهینه برای مدیریت مایعات در شرایط استفراغ و اسهال: اهمیت مصرف تدریجی و منظم
توصیه میشود زمانی که بیمار دچار استفراغ است، نباید مصرف مایعات را متوقف کرد، بلکه باید مایعات با حجم کم و به دفعات متناوب مصرف شوند تا علاوه بر پیشگیری از بروز کمآبی، احتمال تحریک بیشتر معده و استفراغ کاهش یابد. این روش، بهویژه در کودکان، اهمیت دارد و به حفظ تعادل مایعات و الکترولیتها کمک میکند (۶).
راستیآزمایی: خوردن غذا بلافاصله پس از جراحیهای زنان و زایمان توصیه نمیشود.
همسو با یافتههای فوق، پژوهشی در سال ۲۰۱۹ نیز به نقش حیاتی مصرف صحیح مایعات و استفاده از محلولهای خوراکی الکترولیت در مدیریت اسهال و استفراغ پرداخت. این تحقیق نشان میدهد که تامین مایعات کافی و بهموقع، بهترین راهکار برای پیشگیری از بروز کمآبی و تسکین علائم بیماریهای گوارشی حاد است (۷).
راستیآزمایی: پیاز پوستکنده باکتریها را به خود جذب میکند و نباید مصرف شود.
نتیجهگیری
بر اساس بررسی مقالات معتبر و راهنماهای بالینی موجود، ادعای «در زمان داشتن علائم مسمومیت (اسهال، استفراغ و دلدرد)، باید مصرف آب را به حداقل رساند»، فاقد پشتوانه علمی است و حتی میتواند خطرناک باشد. برخلاف این باور، مصرف کافی مایعات، بهویژه محلولهای خوراکی الکترولیت، برای پیشگیری از بروز کمآبی و تسریع بهبود علائم بسیار مهم است. کاهش مصرف آب در این شرایط میتواند منجر به تشدید کمآبی، اختلالات الکترولیتی و وخامت وضعیت بیمار شود. بنابراین، توصیه میشود بیماران هنگام علائم مسمومیت، مصرف مایعات خود را متناسب و کافی نگه دارند.
منابع
۱. Guerrant RL, Van Gilder T, Steiner TS, Thielman NM, Slutsker L, Tauxe RV, et al. Practice guidelines for the management of infectious diarrhea. Clinical infectious diseases. 2001;32(3):331-51.
2. Tello LH, Pardo MA. Fluid and Electrolyte Therapy During Vomiting and Diarrhea. Vet Clin North Am Small Anim Pract. 2022;52(3):673-88.
3. Kurukulaaratchy RJ, Matthews S, Arshad SH. Does Environment Mediate Earlier Onset of the Persistent Childhood Asthma Phenotype? Pediatrics. 2004;113(2):345-50.
4. Kaddar M, Bruneton C, Drugs WHOAPoE, International Children’s C, Réseau médicaments et dv. Le Secteur pharmaceutique privé commercial en Afrique : logiques de développement et effets sur les disponibilités et accessibilité des médicaments essentiels / étude réalisée par le Centre International de l’Enfance et le Réseau Médicaments et Développement; sous la direction de M. Kaddar et de C. Bruneton. Paris: Ministère de la Coopération; 1996.
5. Mekonnen M, Bekele K, Jemal K, Hailu D, Tesfa B, Mulatu T. Prevalence of Oral Rehydration Therapy Use During the Diarrheal Episode and Associated Factors Among Mothers of Under-Five Children Visiting Public Health Facilities in North Showa Zone, Oromia Region, Ethiopia. Patient Prefer Adherence. 2021;15:423-30.
6. Health NIf, Excellence C. Diarrhoea and vomiting caused by gastroenteritis: Diagnosis, assessment and management in children younger than 5 years. Clinical guideline 84. NICE London; 2009.
7. Natraj Setty HS, Moorthy N, Venkatappa J, Ramalingam R, Patil S, Raghu TR, et al. A rare case of type X dual left anterior descending coronary artery. J Cardiol Cases. 2019;20(5):180-2.
از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟





دیدگاهتان را بنویسید