بیان مسئله
سرفه حاد یکی از شایعترین شکایات کودکان در فصل سرما است و نهتنها باعث نگرانی والدین میشود، بلکه میتواند کیفیت خواب و استراحت کودک و خانواده را مختل کند. درحالیکه والدین معمولاً به دنبال راهحلهای سریع و مؤثر هستند، بسیاری از داروهای ضدسرفه موجود برای کودکان زیر ۶ سال محدودیتهای ایمنی دارند و اثرگذاری آنها کاملا اثبات نشده است.
در این میان، عسل یکی از قدیمیترین و محبوبترین درمانهای خانگی است که از گذشته تا امروز برای تسکین گلودرد و سرفه توصیه شده است. اما پرسش اصلی این است: آیا این روش سنتی واقعاً میتواند شدت و دفعات سرفه کودکان را کاهش دهد، یا صرفا یک باور فرهنگی و آرامش روانی والدین است؟
بررسی علمی این موضوع اهمیت ویژهای دارد، زیرا پاسخ آن میتواند نهتنها راهکاری ساده و کمهزینه را برای مدیریت بالینی سرفه حاد در کودکان ارائه دهد، بلکه در کاهش مصرف داروهای غیرضروری و افزایش ایمنی آنها نیز مؤثر باشد. در این راستیآزمایی برآنیم با مرور شواهد علمی به بررسی این ادعا بپردازیم.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Children؛ Cough و Honey استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستوجوی مقالات پرداختیم.
عسل؛ درمان شبهای بیخواب ناشی از سرفه کودک
در یک کارآزمایی بالینی با حضور ۳۰۰ کودک ۱ تا ۵ سال مبتلا به عفونت تنفسی فوقانی، سه نوع عسل (اکالیپتوس، لیمویی، زردآلو) با دارونما (placebo) مقایسه شدند. کودکان ۳۰ دقیقه قبلاز خواب یک دوز از آن را دریافت کردند. نتایج نشان دادند که شدت و دفعات سرفه بهطور معنیداری کاهش یافت و کیفیت خواب کودکان و والدین نیز بهبود پیدا کرد (۱).
بهطور مشابه، بررسی سه گروه از کودکان تحت درمان با عسل، داروی دکسترومتورفان و بدون درمان براساس گزارش والدین نشان داد که نتیجه درمان با عسل نسبت به دو گروه دیگر موثرتر بوده و گزینه مناسب برای کاهش شدت و تعداد دفعات سرفه و بهبود خواب کودکان است. بهطور کلی، نتایج این دو مطالعه نشان میدهند که عسل، بهویژه قبلاز خواب، یک درمان ساده، کمخطر و مؤثر برای تسکین سرفه حاد در کودکان است (۲).
راستیآزمایی: مصرف زینک در کاهش طول دوره سرماخوردگی موثر است.
مرور سیستماتیک و متاآنالیز: عسل و تسکین سرفه در کودکان
نتایج مطالعات منتشرشده در کتابحانه کاکرین نشان میدهند که عسل احتمالاً میتواند شدت و دفعات سرفه حاد را در کودکان بالای یک سال کاهش دهد و کیفیت خواب کودکان و والدین را در سه روز اول مصرف بهبود بخشد. با این حال، سطح کیفیت شواهد متوسط بوده و انجام کارآزماییهای بالینی با حجمنمونههای بزرگتر و با طراحی دقیقتر توصیه میشود (۳).
علاوهبر این، مطالعه مروری دیگر نیز حاکی از آن بود که عسل در مقایسه با دارونما یا مراقبت معمول، سرفه را در کودکان کاهش میدهد و میتواند بهعنوان جایگزینی برای کاهش مصرف غیرضروری آنتیبیوتیکها استفاده شود. نویسندگان بر این نکته تأکید کردند که کیفیت شواهد پایین تا متوسط است و نیاز به انجام کازآزماییهایی با طراحی بهتر وجود دارد (۴، ۵).
نتیجهگیری کلی این سه مطالعه نشان میدهند که عسل یک گزینه کمخطر و مؤثر برای تسکین سرفه حاد در کودکان بالای یک سال است، هرچند کیفیت شواهد متوسط تا پایین بوده و انجام تحقیقات بیشتر برای اثبات تاثیر پایدار و دقیق آن لازم است.
به کودکانمان قطره آهن ندهیم؟/ شواهد علمی و بررسیهای جمعیتی چه میگویند؟
راهنمایی بالینی و ایمنی: مصرف عسل برای تسکین سرفه کودکان
مجموعهای از راهنماها و بررسیهای بالینی معتبر نشان میدهند که عسل میتواند یک گزینه مؤثر و ایمن برای کودکان بالای ۱ سال باشد. بهعنوان مثال، راهنمای AAFP (2016) توصیه میکند که عسل میتواند فراوانی و شدت سرفه و کیفیت خواب کودکان را نسبت به دارونما یا عدم درمان بهبود بخشد یا تاثیر آن حداقل برابر با دکسترومتورفان است (۶). بههمین ترتیب، در راهنمای NICE بریتانیا (۲۰۱۹)، برای مدیریت بالینی سرفه حاد ناشی از عفونت تنفسی فوقانی در کودکان، عسل بهعنوان گزینه علامتی اولیه پیشنهاد شده تا مصرف غیرضروری آنتیبیوتیک کاهش یابد (۷).
از نظر بیخطری مصرف عسل، مهمترین نکته آن است که به نوزادان زیر ۱۲ ماه عسل داده نشود، زیرا خطر ابتلا به بوتولیسم نوزادی وجود دارد. برای کودکان بالای ۱ سال، عسل کمخطر است و مصرف یک قاشق چایخوری پیش از خواب میتواند به کاهش سرفه شبانه و بهبود کیفیت خواب کودک کمک کند (۸).
راستیآزمایی: مصرف ویتامین سی به عنوان درمان حمایتی سرماخوردگی موثر است.
نتیجهگیری
شواهد نشان میدهند که عسل میتواند شدت و دفعات سرفه حاد را در کودکان بالای یک سال کاهش دهد و کیفیت خواب آنها و والدین را بهبود بخشد. پژوهشهای بالینی و مروری، از جمله کاکرین، عسل را در مقایسه با دارونما یا عدم درمان، کمخطر و مؤثر معرفی میکنند. راهنماهای بالینی معتبر مانند AAFP و NICE نیز استفاده از آن را توصیه کردهاند؛ البته به شرط ایمنی آن که هرگز به کودکان زیر ۱۲ ماه عسل ندهید و برای بالای یک سال، یک قاشق چایخوری پیشاز خواب کافی است.
منابع
۱. Cohen HA, Rozen J, Kristal H, Laks Y, Berkovitch M, Uziel Y, et al. Effect of honey on nocturnal cough and sleep quality: a double-blind, randomized, placebo-controlled study. Pediatrics. 2012;130(3):465-71.
2. Paul IM, Beiler J, McMonagle A, Shaffer ML, Duda L, Berlin CM, Jr. Effect of honey, dextromethorphan, and no treatment on nocturnal cough and sleep quality for coughing children and their parents. Arch Pediatr Adolesc Med. 2007;161(12):1140-6.
3. Oduwole O, Udoh EE, Oyo-Ita A, Meremikwu MM. Honey for acute cough in children. Cochrane Database Syst Rev. 2018;4(4):Cd007094.
4. Abuelgasim H, Albury C, Lee J. Effectiveness of honey for symptomatic relief in upper respiratory tract infections: a systematic review and meta-analysis. BMJ Evidence-Based Medicine. 2020:bmjebm-2020-111336.
5. Kuitunen I, Renko M. Honey for acute cough in children – a systematic review. Eur J Pediatr. 2023;182(9):3949-56.
6.Grogan SP, Egitto EA. Honey for acute cough in children. Am Fam Physician. 2016 Jul 1;94(1):20-21. Available from: https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2016/0701/p20.html
7. Kasai A, Kuitunen I. Honey for acute cough in children — a systematic review. Eur J Pediatr. 2023 Sep;182(9):1055-1063. doi: 10.1007/s00431-023-04649-2. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10570220/
8. Oduwole O, Ota MO, Meremikwu MM. Honey for acute cough in children. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Aug 8;8(8):CD007094. doi: 10.1002/14651858.CD007094.pub5. Available from: https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007094.pub5/fullCochrane Library+1
از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟





دیدگاهتان را بنویسید