نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: مصرف زینک در کاهش طول دوره سرماخوردگی موثر است.

سرماخوردگی (common cold) یکی از عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی است، که تمام گروه‌های سنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با کاهش بهره­‌وری و غیبت از کار و تحصیل همراه است، لذا به عنوان یک بار (burden) بر سیستم سلامت و جامعه شناخته می‌شود. این مساله اهمیت پیشگیری و درمان سرماخودگی را دوچندان می‌کند. یکی از سوالات رایج در این حوزه، تاثیر مصرف مکمل زینک بر طول درمان سرماخوردگی است. در این راستی‌آزمایی، برآنیم تا به بررسی این ارتباط بپردازیم.

زینک:

مقدار زینک (zinc) در بدن زنان تقریباً ۱.۵ گرم و در مردان ۲.۵ گرم است که عمدتاً در عضلات اسکلتی و استخوان ذخیره می‌شود [۱-۳]. این ماده معدنی برای بسیاری از عملکردها و سیستم‌های طبیعی بدن، از قبیل، سیستم ایمنی، بهبود زخم، لخته شدن خون، عملکرد تیروئید و حس چشایی و بویایی، ضروری است. گوشت قرمز، طیور، غلات، لوبیا و آجیل حاوی زینک هستند.

راستی‌آزمایی:‌ مصرف ویتامین سی به عنوان درمان حمایتی سرماخوردگی موثر است.

آیا مکمل زینک باعث کاهش دوره سرماخوردگی می‌شود؟

به نقل از سایت «انتشارات سلامت هاروارد (Harvard Health Publishing)»، نتایج یک تحقیق انجام‌شده در سال ۲۰۲۱ با بررسی ۲۸ کارآزمایی بالینی نشان داد بیمارانی که مکمل زنیک را مصرف کردند، دوره درمان آنها تا دو روز کاهش یافت. علاوه بر این، شدت علائم بیماری در این گروه نسبت به گروه دارونما (placebo)، کمتر بود [۴]. در این راستا، مجله خبری هفتگی TIME، با بررسی مطالعات و مصاحبه با متخصصین، اعلام کرد که مصرف این عنصر معدنی، طول دوره بیماری را تا یک الی دو روز کاهش می‌دهد، اما به دلیل بروز عوارض جانبی، می‌بایست برای تعیین میزان و نحوه مصرف آن با پزشک مشورت شود [۵].

کتابخانه کاکرین:

نتایج بررسی ۳۴ مطالعه نشان داد که زینک، تاثیر کمی بر پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی دارد، اما طول دوره درمان را تا دو روز کاهش می‌دهد. با­ این وجود، بروز عوارض جانبی، از قبیل اختلال در حس چشایی و ناراحتی معده نیز گزارش می‌شود [۶].

راستی‌آزمایی: سیستم ایمنی بدن را می‌توان با مکمل‌ها تقویت کرد؟

بررسی مقالات:

مصرف زینک، به عنوان یک گزینه درمانی مقرون‌به‌صرفه، دردسترس و آسان در درمان ویروس‌های دستگاه تنفسی فوقانی، توصیه می‌شود [۷]. یافته‌های یک مطالعه نشان داد که طول دوره سرماخوردگی و شدت علائم با مصرف زینک، به ویژه در ۲۴ ساعت نخست ابتلا، کاهش پیدا می‌کند. همچنین می‌تواند بروز عفونت گوش و سینوس‌ها را نیز بهبود بخشد. با این وجود، عوارضی را مانند تهوع ایجاد می‌کند [۸].

یافته‌های یک پژوهش دیگر نیز، هم‌راستا با نتایج فوق، نقش آن را در پیشیگری از ابتلا به سرماخوردگی اثبات نکرد [۹]. اما تاثیر مصرف زینک در اوایل سرماخوردگی، به ویژه در روز نخست، بیشتر است، و با وجود کاهش دوره درمان، باعث بروز عوارض جانبی محدود به دستگاه گوارشی خواهد شد [۱۰]. هم‌سو با یافته‌های موجود، نتایج یک مطالعه مرور سیستمانیک و متاآنالیز نشان داد که مصرف زینک از علائم شدید عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی پیشگیری کرده و طول دوره درمان را نیز کاهش می‌دهد [۱۱].

ادعا: واکسن‌های کرونا باعث آسیب سیستم ایمنی و مثبت شدن تست ایدز می‌شوند؟

نتیجه­‌گیری:

مصرف زینک طول دوره درمان سرماخوردگی را کاهش می‌دهد، به ویژه اگر در ۲۴ ساعت نخست ابتلا مصرف شود. با این وجود، عوارض جانبی را مانند علائم گوارشی، ایجاد می‌کند. به همین دلیل، مانند هر دارویی بایستی تحت نظارت و دستور پزشک بوده و نباید خودسرانه دارویی مصرف شود.

روش کار:

در ابتدا با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل، Common Colds؛ Zinc؛ Treatment استخراج کرده، و پس از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed به جست‌و‌جوی مقالات در پایگاه‌های اطلاعاتی پرداختیم.

فهرست منابع:

1. Intakes SCotSEoDR, Interpretation So, Intakes UoDR, Nutrients SoURLo, Micronutrients Po. Dietary reference intakes for vitamin A, vitamin K, arsenic, boron, chromium, copper, iodine, iron, manganese, molybdenum, nickel, silicon, vanadium, and zinc. National Academies Press; 2002.
2. Ross AC, Caballero B, Cousins RJ, Tucker KL, Ziegler TR. Modern nutrition in health and disease: Eleventh edition. 2012.
3. Ryu M, Aydemir A. Zinc. Present knowledge in nutrition (ed by Marriott BP, Birt DF, Stallings VA, Yates AA). London: Academic Press; 2020.
4. Shmerling RH. Time to stock up on zinc? 2021.
5. TIME. Is Zinc Good for Colds? 2024
6. Nault D, Machingo TA, Shipper AG, Antiporta DA, Hamel C, Nourouzpour S, et al. Zinc for prevention and treatment of the common cold. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2024 (5).
7. Wessels I, Rolles B, Rink L. The potential impact of zinc supplementation on COVID-19 pathogenesis. Frontiers in immunology. 2020;11:563256.
8. Singh M, Das RR. Zinc for the common cold. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2013 (6).
9. Singh M, Das RR. Zinc for the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Jun 18(6):Cd001364.
10. Hulisz D. Efficacy of Zinc Against Common Cold Viruses: An Overview. Journal of the American Pharmacists Association. 2004 2004/09/01/;44(5):594-603.
11. Hunter J, Arentz S, Goldenberg J, Yang G, Beardsley J, Myers SP, et al. Zinc for the prevention or treatment of acute viral respiratory tract infections in adults: a rapid systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ Open. 2021;11(11):e047474.