×
×

نتیجه بررسی: شواهد ضعیف
راستی‌آزمایی: مصرف جوش‌شیرین در درمان سرطان نقش دارد.

در سال‌­های اخیر، جوش‌شیرین (سدیم‌بی­‌کربنات) به یکی از موضوعات داغ، به‌ویژه برای درمان سرطان تبدیل شده است. اما واقعیت این است که هنوز شواهد کافی و قطعی برای تایید تاثیر جوش‌شیرین در درمان یا پیشگیری از بروز سرطان در دسترس نیست. هم‌چنین استفاده خودسرانه و بدون نظارت پزشکی می‌­تواند عوارض گوارشی ایجاد کند. بنابراین، تا زمانی که تحقیقات دقیق‌تر و گسترده‌تری انجام نشده، نباید به جوش‌شیرین به‌عنوان یک درمان جایگزین یا کمکی قطعی برای سرطان نگاه کرد.
راستی‌آزمایی: مصرف جوش‌شیرین در درمان سرطان نقش دارد.

بیان مسئله

سرطان هم‌چنان یکی از چالش‌های بزرگ دنیای پزشکی است. با وجود پیشرفت‌های گسترده در درمان‌های بالینی، آمار ابتلا به این بیماری در حال افزایش است. درمان‌های رایج سرطان مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، اگرچه مؤثرند، اغلب با عوارضی همراه هستند که می‌توانند کیفیت زندگی بیماران را تحت تأثیر قرار دهند. همین موضوع باعث شده تا بسیاری از افراد به دنبال روش‌های جایگزین یا مکمل مانند درمان‌های طبیعی و کم‌عارضه باشند.

یکی از مواد بحث‌برانگیز در این زمینه، جوش‌شیرین یا سدیم‌بی‌کربنات است؛ ترکیبی ساده و در دسترس که برخی ادعا می‌کنند می‌تواند در مقابله با سرطان نقش داشته باشد. اما آیا این ادعا پایه و اساسی علمی دارند یا فقط یک تصور عامیانه‌اند؟ در این راستی‌آزمایی، قصد داریم با مرور مقالات علمی موجود، مرز میان واقعیت و شایعه را روشن کنیم: آیا جوش‌شیرین دشمن پنهان سرطان است یا یک تبلیغ بی‌پایه؟

 

راستی‌آزمایی: اکثر سرطان‌های دوران کودکی، قابل درمان‌اند.

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Sodium bicarbonate و Cancer استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌و‌جوی مقالات پرداختیم.

جوش­‌شیرین و سرطان

ادعا می‌­شود که بی­‌کربنات­‌سدیم، پاسخ سیستم ایمنی را افزایش می‌­دهد و در کنار روش­‌های رایج، توانایی مهار تهاجم و متاستاز تومور را دارد (۱، ۲) و نانو ذرات آن با تخریب انتخابی و موثر لیزوزومی، به روند بهبودی سرطان کمک می­‌کنند (۳). اگرچه به‌نظر می­‌رسد جوش‌­شیرین، یک تسکین‌­دهنده مقرون‌به‌­صرفه و دردسترس برای درمان زگیل و ضدسرطان است، اسناد علمی اندکی در این باب وجود دارند که نشان‌­دهنده ضرورت تحقیقات بیشتر در این زمینه هستند (۴).

 

راستی‌آزمایی: ورزش‌های مقاومتی به کاهش خستگی در افراد مبتلا به سرطان کمک می‌کنند.

 

با وجود پیشرفت­‌های درمانی اخیر در حوزه سرطان، درمان­‌هایی با هزینه و عوارض جانبی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. براساس گزارش­‌های خوددرمانی موجود در فضای مجازی، جوش­‌شیرین توسط کاربران و مبتلایان به‌­عنوان یک روش محبوب معرفی­‌ می‌­شود. با این حال، مطالعات کافی برای سنجش مزایای بالقوه آن دردسترس نیست و پزشکان نیز نسبت به این رویکرد، به دلیل بحث اثربخشی و بی‌خطری، تردید دارند. بنابراین، انجام تحقیقات گسترده در این حوزه، الوویت دارد (۵).

تصمیم­‌گیری جهت استفاده از جوش‌شیرین در درمان سرطان با توجه به تحقیقات موجود:

یک مطالعه مروری با بررسی مطالعات بالینی در مورد اثربخشی جوش‌شیرین در درمان و پیشگیری از سرطان نشان داد که اگرچه بی­‌کربنات‌سدیم به فرایند خنثی‌سازی و غلبه اسیدیته محیط کمک کرده و از پیشرفت رشد تومور جلوگیری می‌کند، اکثر کارآزمایی­‌های بالینی روی جمعیت حیوانات انجام شده و کاربرد و تایید استفاده از آن نیازمند تحقیقات عملی‌­تر و بیشتر است (۶).

یافته‌ یک کارآزمایی بالینی حاکی از آن بود که بافرهای خوراکی مانند جوش‌شیرین به‌ندرت بر رشد تومورهای اولیه یا متاستاتیک بزرگ اثر می­‌گذارند، اما می­‌توانند برای مرحله اولیه مفید باشد. هم‌چنین مصرف آن با اختلالات دستگاه گوارش و طعم ناخوشایند همراه خواهد بود. انجام پژوهش‌هایی با جمعیت هدف بزرگ‌تر برای تصمیم‌­گیری­‌های بالینی، ضرورت دارد (۷).

 

راستی‌آزمایی: سن ابتلا به سرطان‌ در ایران ۱۰ سال پائین‌تر از دیگر کشورهاست.

 

ادعا می‌­شود مصرف بیشتر میوه و سبزیجات و استفاده کم‌تر از گوشت و لبنیات اثر قلیایی دارد و شرایط رشد تومور را خنثی می­‌کنند. از سوی دیگر نیز گزارش‌هایی منسوب به نقش سرکوب­‌کننده بی­‌کربنات‌سدیم در پیشرفت سرطان وجود دارد. با این وجود، تا به امروز تحقیقات بالینی کمی در مورد درمان با این قلیایی‌­کننده در بهبود سرطان مشاهده شده است (۸).

اسیدیته ریزمحیط یا اسیدیته محیط اطراف تومور بر رفتار سلول­‌های سرطانی مانند رشد تومور، تهاجم، متاستاز و مقاومت در برابر درمان اثر می­‌گذارد. این تغییرات متابولیکی در سلول­‌های سرطانی، توانایی آن­‌ها را برای تکثیر و زنده­ ماندن افزایش می‌­دهند. تعداد کمی از دانشمندان جوش‌شیرین را برای کنترل و از بین بردن این شرایط توصیه می‌کنند. هم‌چنین مطالعات کمی در این حوزه وجود دارند که نشان از عدم قطعیت در تصمیم‌گیری است (۹).

 

راستی‌آزمایی: شیمی‌درمانی و پرتودرمانی می‌توانند در درمان سرطان پیشرفته پانکراس مؤثر باشند.

 

نتیجه‌­­‌گیری

در سال‌­های اخیر، جوش‌شیرین (سدیم‌بی­‌کربنات) به یکی از موضوعات داغ، به‌ویژه برای درمان سرطان تبدیل شده است. اما واقعیت این است که هنوز شواهد کافی و قطعی برای تایید تاثیر جوش‌شیرین در درمان یا پیشگیری از بروز سرطان در دسترس نیست. هم‌چنین استفاده خودسرانه و بدون نظارت پزشکی می‌­تواند عوارض گوارشی ایجاد کند. بنابراین، تا زمانی که تحقیقات دقیق‌تر و گسترده‌تری انجام نشده، نباید به جوش‌شیرین به‌عنوان یک درمان جایگزین یا کمکی قطعی برای سرطان نگاه کرد.

 

فیلم/ شب‌زنده‌داری خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد؟

 

منابع

۱. Abumanhal-Masarweh H, Koren L, Zinger A, Yaari Z, Krinsky N, Kaneti G, et al. Sodium bicarbonate nanoparticles modulate the tumor pH and enhance the cellular uptake of doxorubicin. Journal of Controlled Release. 2019;296:1-13.
2. Wang Y, Zhou X, Wang W, Wu Y, Qian Z, Peng Q. Sodium bicarbonate, an inorganic salt and a potential active agent for cancer therapy. Chinese Chemical Letters. 2021;32(12):3687-95.
3. He J, Dai X, Wang Z, Ye J, Wang J, Feng J, et al. Construction of drug-free sodium bicarbonate nanoparticles with high water-tolerance for gas therapy to selectively induce non-apoptotic death of cancer cells. Nano Today. 2024;58:102463.
4. Mir SR, Tanveer S. Treatment of skin warts caused by human papillomavirus (HPV) by sodium bicarbonate (NaHCO3). 2018.
5. Faes S, Dormond O. Systemic buffers in cancer therapy: the example of sodium bicarbonate; stupid idea or wise remedy? Medicinal Chemistry. 2015;5(12):540-4.
6. Yang M, Zhong X, Yuan Y. Does Baking Soda Function as a Magic Bullet for Patients With Cancer? A Mini Review. Integrative Cancer Therapies. 2020;19:1534735420922579.
7. Gillies RJ, Ibrahim-Hashim A, Ordway B, Gatenby RA. Back to basic: Trials and tribulations of alkalizing agents in cancer. Frontiers in Oncology. 2022;12:981718.
8. Hamaguchi R, Isowa M, Narui R, Morikawa H, Wada H. Clinical review of alkalization therapy in cancer treatment. Frontiers in Oncology. 2022;12:1003588.
9. Basta T. Sodium Bicarbonate: Potential Cancer Therapy. Journal of Hunan University Natural Sciences. 2024;51(6).

نویسنده: فاطمه مجدالاشرافی

نوشته های مشابه

۲ پاسخ به “راستی‌آزمایی: مصرف جوش‌شیرین در درمان سرطان نقش دارد.”

  1. هادی گفت:

    چرا با اینکه میتونستند یه آزمایش ساده انجام دهند تا اثر جوش شیرین بر بدن رو برای عموم گزارش کنن ولی انجام ندان یه همچین روشی حتما جوابگوو هست ولی صنعت غول پزشکی این اجازه رو نمی ده چون گرون ترین داروها داروی سرطان هست

  2. شبنم گفت:

    این چه فکت نامه ای هست که طرز نوشتن “علی الخصوص” رو هم بلد نیست!!!!! فکت نامه ی بی سوادان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *