نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: استفاده از دی‌آمین فلوراید نقره (SDF) در پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر است

بیان مسئله

دی‌آمین فلوراید نقره (SDF)، مایعی است که ادعا می‌شود از ایجاد و گسترش پوسیدگی دندان‌ها پیشگیری می‌کند. ترکیبات آن عبارتند از نقره، آب، فلوراید و آمونیاک. به نقل از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC)، پوسیدگی دندان شایع‌ترین بیماری مزمن دوران کودکی است که تقریباً ۴۶ درصد از کودکان را در این کشور تحت تأثیر قرار می‌دهد.

در صورت عدم درمان، حفره‌ها می‌توانند کودکان را در معرض خطر درد مزمن، اختلال در رشد و مشکلات طولانی مدت دهان و دندان قرار دهند. در موارد شدید، باکتری‌های ناشی از عفونت دندان حتی می‌توانند در بدن حرکت کنند و باعث مرگ شوند. باتوجه به موارد پیشگفت و اهمیت نقش دندان‌ها در سلامت و زیبایی افراد و نیز هزینه‌های بالای دندان‌پزشکی، غالب مردم علاقه به روش‌های پیشگیری دارند، بنابراین در این بررسی برآنیم تا به راستی آزمایی نقش آن در سلامت دندان‌ها بپردازیم.

راستی‌آزمایی: افزودن فلوراید به آب از پوسیدگی دندان‌ها پیشگیری می‌کند.

آیا دی‌آمین فلوراید نقره در پیشگیری و پیشرفت پوسیدگی دندان‌ها نقش دارد؟

بنابرگزارش موسسه ملی بهداشت آمریکا، نتایج کارآزمایی بالینی انجام شده توسط موسسه ملی تحقیقات دندان‌پزشکی و جمجمه صورت، دی‌آمین فلوراید نقره می‌تواند پوسیدگی دندان را در کودکان خردسال متوقف کند. همچنین SDF، توسط سازمان غذا و دارو آمریکا تائید شده است. این مایع را می‌توان به راحتی و بدون درد روی حفره‌ها کشید، بنابراین دهه‌هاست که به‌طور گسترده‌ای برای مدیریت پوسیدگی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همسو با مطلب فوق، به نقل از انجمن دندان آمریکا، مزایای بالقوه درمان SDF برای جلوگیری از پوسیدگی شامل هزینه کم و سهولت کاربرد آن است. با این وجود ایجاد لکه‌های سیاه به‌عنوان یکی از عوارض جانبی رایج آن گزارش می‌شود. همچنین وبگاه Healthline نشان می‌دهد که استفاده یکبار در سال می‌تواند از ایجاد و پیشرفت حفره‌های دندانی جلوگیری کند. درکنار این مزیت، لکه دار شدن دندان‌ها و ایجاد زخم یا آفت دهانی بعلت حساسیت به نقره از عوارض آن می‌باشد. علاوه بر این درصورت داشتن بیماری‌های پیشرفته لثه و پوسیدگی‌های عمیق به دلیل نرم شدن بافت دندانی نباید از آن استفاده کرد.

راستی‌آزمایی: جرم‌گیری دندان می‌تواند به مینای دندان آسیب وارد کند.

نتایج کتابخانه کاکرین

نتایج بررسی ۲۹ مطالعه (۱۲,۰۲۰ کودک و ۱۰۱۶ بزرگسال) نشان داد که  نقش دی‌آمین فلوراید نقره از پیشگیری پوسیدگی دندان‌های شیری یا سطوح تاج دندان‌های دائمی مشخص نیست، اما این احتمال وجو دارد که از پوسیدگی در سطوح دندان‌های دائمی جلوگیری می‌کند و یا پوسیدگی در دندان‌های شیری را به‌طور کامل متوقف کند. با این وجود استفاده از آن می‌تواند باعث ایجاد لکه و تیرگی شود و نیز استفاده کنندگان زمانی که از SDF بعنوان پیشگیری کننده استفاده می‌کنند، مسواک زدن دندان‌های خود را به تعویق می‌اندازند. همچنین بین مصرف این مایع و وارنیش فلورید در مطالعات مختلف برتری مشاهده نشد [۱].

راستی‌آزمایی:‌ مسواک زدن بهتر است نیم ساعت بعد از غذا خوردن انجام شود.

بررسی مقالات

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی از قبیل:  Perventive dentistry،Tooth decay، Teeth, Silver Diamine Fluoride، Dental caries  را استخراج و بعد از یافتن MeSH terms  در پایگاه اطلاعاتی PubMed به جست و جوی مقالات پرداختیم.

مرور مقالات

نتایج یک مطالعه مروری نشان داد که مطالعات مختلفی نقش دی‌آمین فلوراید نقره از پیشگیری پوسیدگی‌های عاجی و کنترل پوسیدگی‌ها تائید می‌کنند. هزینه کم و استفاده آسان از دیگر مزایای آن است. ایجاد لکه‌های سیاه‌رنگ یکی از مهم‌ترین عارضه‌های آن است [۲]. همچنین مطالعه ی دیگری در سال ۲۰۲۰ نشان داد که یافته‌های مطالعات و موارد بالینی نشان می‌دهد که SDF کاربرد گسترده ای در دندان‌پزشکی دارد. درمان SDF یک روش کارآمد، ساده، سریع و ایمن برای درمان دندان است و بیش از ۸۰ سال است که در سطح بین المللی مورد استفاده قرار گرفته است [۳].

در این راستا علاوه براین نتایج یک مطالعه با هدف بررسی مزایا و معایب استفاده از این روش نشان داد که استفاده درست از آن، یک گزینه موثر، پایدار و ارزان برای کودکان با خطر پوسیدگی بالا و یا افرادی که تحمل روش‌های مرسوم درمان ترمیمی را ندارند، است [۴].

همسو با نتایج فوق، یافته‌های مطالعه ی مروری دیگری نیز نشان داد که استفاده سالانه SDF برای جلوگیری از ضایعات پوسیدگی جدید در دندان‌های شیری و دائمی موثر است. همچنین کارآزمایی‌های بالینی متعدد، تاثیر بیشتر آن را نسبت به سایر درمان‌های موضعی مانند وارنیش فلوراید نشان می‌دهند. همچنین تحمل دی‌آمین فلوراید نقره نیز برای بیماران راحت‌تر است و می‌توان آن را سریع‌تر از سایر مواد پیشگیرانه اعمال کرد [۵]. علاوه براین نتایج یک مطالعه نشان داد که باتوجه به هزینه‌های روش‌های درمانی و نیز نیازمندی به متخصصین برای درمان‌های دندانی، استفاده از SDF، یک رویکرد جذاب پیشگیرانه برای مدارس توصیه می‌شود [۶].

راستی‌آزمایی: آیا فلورایدتراپی برای سلامت دانش‌آموزان ضرر دارد؟

نتیجه‌گیری

استفاده از دی‌آمین فلوراید نقره از پوسیدگی دندانی جلوگیری می‌کند. اما با توجه به عوارضی از قبیل ایجاد لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ بر روی دندان‌ها و یا ایجاد زخم با آفت‌های دهانی به‌علت حساسیت به نقره، نیاز است که مقدار و مدت زمان استفاده از آن با مشورت دندان‌پزشک صورت گیرد.

فهرست منابع

1. Oliveira BH, Rajendra A, Veitz-Keenan A, Niederman R. The effect of silver diamine fluoride in preventing caries in the primary dentition: a systematic review and meta-analysis. Caries research. 2019;53(1):24-32.
2. Mansouri M, Maryam K. Application of silver diamine fluoride in dentistry: A review. Journal of Dental Medicine. 2013;26(3):224-33.
3. Greenwall-Cohen J, Greenwall L, Barry S. Silver diamine fluoride – an overview of the literature and current clinical techniques. British Dental Journal. 2020 2020/06/01;228(11):831-38.
4. Contractor IA, M.S G, M.D I. Silver Diamine Fluoride: Extending the spectrum of Preventive Dentistry, a literature review. Pediatric Dental Journal. 2021 2021/04/01/;31(1):17-24.
5. Horst JA, Heima M. Prevention of dental caries by silver diamine fluoride. Compend Contin Educ Dent. 2019;40(3):158-63.
6. Ruff RR, Barry-Godín T, Niederman R. Effect of Silver Diamine Fluoride on Caries Arrest and Prevention: The CariedAway School-Based Randomized Clinical Trial. JAMA Network Open. 2023;6(2):e2255458-e58.