نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: جرم گیری دندان می‌تواند به مینای دندان آسیب وارد کند.

جرم گیری دندان از رایج‌ترین درمان‌های دندانپزشکی است که این روزها نگرانی‌هایی درباره تأثیر آن بر سلامت مینای دندان به وجود آمده است. بسیاری از افراد نگران هستند که آیا این فرآیند می‌تواند به دندان‌هایشان آسیب برساند. برای پاسخ به این نگرانی، بیایید با نگاهی علمی و براساس تحقیقات انجام شده به این موضوع بپردازیم.

انواع روش‌های جرم گیری و تأثیرات آن‌ها

دندانپزشکان امروزه از روش‌های متنوعی برای جرمگیری استفاده می‌کنند. این روش‌ها شامل دستگاه اولتراسونیک، ابزارهای دستی، خمیرهای پولیش، پامیس (نوعی سنگ نرم) و سیستم پودر-هوا می‌شود.

مطالعات دقیق آزمایشگاهی نشان می‌دهد که استفاده از دستگاه‌های اولتراسونیک بیشترین میزان زبری را روی سطح مینا (با استفاده از دستگاه Mitutoyo SJ-410 ارزیابی شد) با میزان ۰.۹۳۵ (با خطای ۰.۰۱۰) ایجاد می‌کند.

در مقابل، استفاده از پامیس با ایجاد زبری ۰.۸۹۶ (با خطای ۰.۰۱۸)، کم‌آسیب‌ترین روش شناخته شده است. این تفاوت از نظر آماری معنادار است و نشان می‌دهد که انتخاب روش جرم گیری می‌تواند تأثیر مستقیمی بر سلامت دندان داشته باشد (۱).

تأثیر شرایط دندان بر میزان آسیب

یکی از مهم‌ترین یافته‌های علمی این است که میزان آسیب جرم گیری به شرایط اولیه دندان بستگی دارد. بررسی‌های میکروسکوپی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی (SEM) نتایج دقیقی را نشان می‌دهد.

دندان‌های دارای ترک مینایی با عمق آسیب ۳۷.۶۳ میکرومتر، بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند. پس از آن، دندان‌های دارای پوسیدگی اولیه با ۲۶.۸۱ میکرومتر، دندان‌های با ترمیم رزینی با ۱۹.۶۳ میکرومتر و در نهایت دندان‌های با مینای سالم با ۱۷.۰۰ میکرومتر عمق آسیب قرار دارند. این اعداد نشان می‌دهد که دندان‌های آسیب‌دیده یا ترمیم‌شده، حساسیت بیشتری به فرآیند جرم گیری دارند (۲).

استانداردهای جرمگیری ایمن

برای به حداقل رساندن آسیب‌های احتمالی، متخصصان شرایط دقیقی را برای جرمگیری تعیین کرده‌اند. زاویه نوک اسکیلر با سطح دندان باید کمتر از ۱۵ درجه باشد. فشار جانبی باید بین ۴۰ تا ۸۰ گرم تنظیم شود و سرعت حرکت باید ۱۲ بار در ۱۰ ثانیه باشد.

رعایت این استانداردها برای حفظ سلامت دندان ضروری است و نشان می‌دهد که جرم گیری یک فرآیند دقیق و تخصصی است که باید توسط افراد آموزش‌دیده انجام شود (۲).

راستی‌آزمایی: گرفتن ناخن‌ها در شب باعث کاهش کلسیم می‌شود؟

تأثیر بر سطح ریشه و اهمیت بالینی

مطالعات نشان می‌دهد که جرم گیری اولتراسونیک علاوه بر مینای دندان، روی سطح ریشه نیز بیشترین زبری را ایجاد می‌کند. این موضوع از نظر بالینی بسیار مهم است، زیرا سطوح ناهموار می‌توانند به عنوان محلی برای تجمع پلاک میکروبی عمل کنند.

همچنین این ناهمواری‌ها می‌توانند روند بهبود لثه را به تأخیر بیندازند و نیاز به مراقبت‌های بیشتر را ایجاد کنند. تفاوت معناداری بین اثر اولتراسونیک و سایر روش‌ها مانند خمیر پولیش، پامیس و سیستم پودر-هوا وجود دارد (۱).

جرم‌گیری انجام بدهیم یا خیر؟

اگر جرم‌ گیری به‌درستی و توسط یک متخصص دندانپزشکی آموزش‌دیده انجام شود، عوارض منفی نخواهد داشت. به یاد داشته باشید که مینای دندان شما از جرم‌ گیر قوی‌تر است.

زمانی عوارض ناخواسته‌ای تجربه‌ خواهید کرد که فرایند جرمگیری به‌درستی انجام نشده باشد. حتی مسواک زدن نیز می‌تواند در صورت استفاده نادرست، به مینای دندان یا لثه‌ها آسیب برساند. از طرفی باید در نظر داشته باشیم زمانی که دندان‌پزشکان شروع به جرم‌گیری می‌کنند، صدها ساعت تمرین تحت نظر متخصصان مجرب را سپری کرده است (۳).

نتیجه‌گیری: با توجه به تمام شواهد علمی ارائه شده، می‌توان نتیجه گرفت که پاسخ به سوال “آیا جرمگیری به مینای دندان آسیب می‌زند؟” به شرایط مختلفی بستگی دارد:

۱. برای دندان‌های سالم: جرمگیری به شرط انجام توسط متخصص و رعایت استانداردها، خطر جدی ندارد؛

۲. برای دندان‌های آسیب‌دیده یا ترمیم‌شده: خطر آسیب بیشتر است و نیاز به احتیاط و نظارت دقیق‌تر دارد؛

۳. روش جرمگیری: اولتراسونیک بیشترین و پامیس کمترین آسیب را وارد می‌کند.

توصیه نهایی این است که: قبل از جرمگیری، حتماً معاینه کاملی از دندان‌ها انجام شود؛ شرایط خاص دندان‌ها با دندانپزشک در میان گذاشته شود؛ جرمگیری فقط توسط متخصصین انجام شود؛ و برای دندان‌های حساس یا آسیب‌دیده، از روش‌های کم‌تهاجمی‌تر استفاده شود. با رعایت این نکات، می‌توان از مزایای جرمگیری بهره‌مند شد و در عین حال، آسیب‌های احتمالی را به حداقل رساند.

روش‌کار: برای این تحقیق، از کلیدواژه‌های “Enamel Scaling” و “Enamel Damage” به همراه مترادف‌های مرتبط استفاده شد. جست‌وجوهای سیستماتیک در پایگاه‌های اطلاعاتی و همچنین جست‌وجو در گوگل به منظور بررسی جامع این موضوع انجام شد.

منابع:

1. Yildirim TT, Oztekin F, Keklik E, Tozum MD. Surface roughness of enamel and root surface after scaling, root planning and polishing procedures: An in-vitro study. J Oral Biol Craniofac Res. 2021;11(2):287-90.
2. Kim SY, Kang MK, Kang SM, Kim HE. Effects of ultrasonic instrumentation on enamel surfaces with various defects. Int J Dent Hyg. 2018;16(2):219-24.
3. Whitney DiFoggio MA R. Does Scaling Teeth Damage Teeth? 2023 [Available from: https://www.teethtalkgirl.com/dental-health/does-scaling-teeth-damage-teeth/.