راستی‌آزمایی: آمار خودکشی نوجوانان در ایران دو برابر میانگین جهانی است.
بیماری مزمن انسدادی ریه:
بیماری مزمن انسدادی ریه (chronic obstructive pulmonary disease; COPD) یک بیماری التهابی و غیرقابل بازگشت است (۱). نشانه‌های بارز آن عبارتند از تنگی نفس، سرفه، خلط و کاهش سطح اکسیژن خون (۲). مهم‌ترین فاکتور خطر در ایجاد آن، استعمال دخانیات است. پیش‌بینی می‌شود میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری تا سال ۲۰۶۰ به بیش از ۵.۴ میلیون نفر در سطح جهان برسد (۳). در سال‌های اخیر، علاقه فزاینده‌ای به بررسی تاثیر رژیم غذایی در بهبودی بیماری‌ها ایجاد شده است. ادعا می‌شود که ویتامین D در بهبودی این بیماری موثر است. در این راستی‌آزمایی، برآنیم تا به بررسی این ارتباط بپردازیم.
راستی‌آزمایی: ویتامین D باعث پیشگیری از عود علائم در بیماران مبتلا به ام.اس. می‌شود.
آیا ویتامین D در درمان بیماری مزمن انسدادی ریه نقش دارد؟
در دستورالعملی که انجمن ریه آمریکا منتشر کرد، اشاره شده که مواد مغذی، به مقادیر متفاوتی از اکسیژن نیاز داشته و همچنین مقادیر متفاوتی از دی‌اکسید کربن را تولید می‌کنند؛ مثلا کربوهیدرات‌ها اکسیژن بیشتری مصرف کرده و در نتیجه دی‌اکسید کربن بیشتری تولید می‌کنند، اما چربی‌ها نقطه مقابل آنها هستند. همچنین رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات کمتر و چربی‌های سالم به راحت نفس کشیدن مبتلایان COPD کمک می‌کند (۴). استروئید یکی از درمان‌های رایج در این بیماران است، اما مصرف زیاد آن در طولانی‌مدت، نیاز بدن را به کلسیم افزایش می‌دهد، لذا مصرف مکمل‌های حاوی کلسیم و ویتامین D توصیه می‌شود (۵)، زیرا این ویتامین به افزایش جذب مواد مغذی کمک می‌کند.
کتابخانه کاکرین:
یک مرور سیستماتیک منتشرشده در کتابخانه کاکرین (Cochrane Library)، با بررسی ۱۰ کارآزمایی دوسو کور (۱۳۷۲ بزرگسال مبتلا)، نشان داد که نقش ویتامین D در بهبودی و مدیریت بالینی علائم افراد مبتلا به COPD مشخص نیست و به دلیل قطعیت پایین شواهد، انجام مطالعات بیشتر در افرادی با سطح اولیه ویتامین D پایین یا بالا توصیه می‌شود (۶).
راستی‌آزمایی: مصرف زینک در کاهش طول دوره سرماخوردگی موثر است.
مرور مقالات:
روش کار:
در ابتدا، با روش PICO، واژگان کلیدی از قبیل: Chronic obstructive pulmonary disease؛ Vitamin D را استخراج کرده و پس از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed به جست‌و‌جوی مقالات پرداختیم.
بررسی مقالات:
نتایج دو کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده نشان دادند که مصرف مکمل ویتامین D در مدیریت علایم بیماری مزمن انسدادی ریه نقشی ندارد (۷، ۸). علاوه بر این، نتایج یک مطالعه مشاهده‌ای و یک مطالعه فراتحلیل (متاآنالیز) در سال ۲۰۲۳، نتایج فوق را تصدیق کردند (۹، ۱۰).
یافته‌های یک مطالعه مروری در سال ۲۰۲۱ نشان دادند مصرف مکمل‌های کلسیتریول که حاوی ویتامین D هستند، از طریق کمک به جذب کلسیم، در شدت، پیشرفت، پیش آگهی و عملکرد ریه و کیفیت زندگی نقش دارند (۱۱). همسو با مطالعه فوق، نتایج یک مطالعه نشان دادند که سطح سرمی ویتامین D با اختلال عملکرد ریوی و افزایش بروز بیماری‌های التهابی همبستگی منفی داشته و از آنجا که COPD نیز ماهیت التهابی دارد، لذا سطح سرمی ویتامین D در روند پیشرفت بیماری تاثیرگذار است (۱۲).
در این راستا، نتایج یک مطالعه مرور جامع در سال ۲۰۲۲ نشان داد که این ریزمغذی در مدیریت بالینی علایم بیماری موثر است و کمبود آن باعث التهاب و افزایش استرس اکسیداتیو می‌شود که آتروفی سیستم اسکلتی را به دنبال خواهد داشت (۱۳). همچنین نتایج یک مطالعه فراتحلیل در سال ۲۰۲۰ نشان داد که ویتامین D، در بهبود عملکرد ریه، کاهش حجم خلط و کاهش نمره CAT نقش دارد (۱۴).
راستی‌آزمایی: مصرف ویتامین سی به عنوان درمان حمایتی سرماخوردگی موثر است.
نتیجه‌گیری
نقش سبک زندگی و رژیم غذایی در درمان بیماری‌ها، غیرقابل انکار است. با این وجود، تاثیر مصرف ویتامین D در مدیریت علایم بیماری مزمن انسدادی ریه هنوز مشخص نیست. علاوه براین، دوز تجویز شده این ریزمغذی توسط متخصصین نیز آسیبی را ایجاد نخواهد کرد.
فهرست منابع:
- Longo DL. Harrisons principles of internal medicine. 2012.
- Vestbo J, Hurd SS, Agustí AG, Jones PW, Vogelmeier C, Anzueto A, et al. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary. American journal of respiratory and critical care medicine. 2013;187(4):347-65.
- Organization WH. Projections of mortality and causes of death, 2016 and 2060. 2024.
- Association AL. Asthma and Nutrition: How Food Affects Your Lungs. American Lung Association; 2024.
- Association AL. Nutrition and COPD. American Lung Association; 2024.
- Williamson A, Martineau AR, Jolliffe D, Sheikh A, Janssens W, Sluyter J, et al. Vitamin D for the management of chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst Rev. 2024 Sep 27;9(9):Cd013284.
- Rafiq R, Prins HJ, Boersma WG, Daniels JM, den Heijer M, Lips P, et al. Effects of daily vitamin D supplementation on respiratory muscle strength and physical performance in vitamin D-deficient COPD patients: a pilot trial. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2017;12:2583-92.
- Rafiq R, Aleva FE, Schrumpf JA, Daniels JM, Bet PM, Boersma WG, et al. Vitamin D supplementation in chronic obstructive pulmonary disease patients with low serum vitamin D: a randomized controlled trial. The American Journal of Clinical Nutrition. 2022 2022/08/01/;116(2):491-99.
- Islam S, Sarkar NK, Mujahid AA, Bennoor KS, Hossain SS, Attar MM, et al. Association of Serum Vitamin D (25OHD) Level with Acute Exacerbation of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Mymensingh Med J. 2019 Apr;28(2):441-48.
- Hua Y, Jiang T, Feng J, Zou M. Negligible effect of vitamin D supplementation on exacerbation in patients with chronic obstructive pulmonary disease: meta-analysis. Biochem Med (Zagreb). 2023 Oct 15;33(3):030703.
- Saleem A, Sharif S, Jarvis S, Madouros N, Koumadoraki E, Khan S. A Comprehensive Review on Vitamin D as a Novel Therapeutic Agent in Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Cureus. 2021 Feb 3;13(2):e13095.
- Ahmad S, Arora S, Khan S, Mohsin M, Mohan A, Manda K, et al. Vitamin D and its therapeutic relevance in pulmonary diseases. The Journal of Nutritional Biochemistry. 2021 2021/04/01/;90:108571.
- Valle MS, Russo C, Casabona A, Crimi N, Crimi C, Colaianni V, et al. Anti-inflammatory role of vitamin D in muscle dysfunctions of patients with chronic obstructive pulmonary disease: a comprehensive review. Minerva Med. 2023 Jun;114(3):357-71.
- Li X, He J, Yu M, Sun J. The efficacy of vitamin D therapy for patients with COPD: a meta-analysis of randomized controlled trials. Ann Palliat Med. 2020 Mar;9(2):286-97.
دیدگاهتان را بنویسید