نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف

راستی آزمایی: آبغوره چربی خون را از بین می‌برد.

بیان مسئله:

چربی خون بالا که با اصطلاح پزشکی هایپرلیپیدمی نیز شناخته می‌شود که شیوع آن در بین جمعیت ایران  بین ۱۹ تا ۴۰ درصد گزارش شده است.

چربی خون بالا می‌تواند خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهد؛ زیرا در این شرایط خون نمی‌تواند به‌راحتی در شریان‌های بدن جریان یابد. ورزش و غذاهای سالم می‌تواند کلسترول خون را کاهش دهد؛

اما برخی از افراد به دارو نیز نیاز دارند. مدیریت کلسترول خون فرایندی است که یک تلاش طولانی‌مدت برای اصلاح سبک زندگی و الگوی تغذیه را می‌طلبد. یکی از مواد خوراکی که ادعا می‌شود می‌تواند به کاهش چربی خون در این زمینه کمک کند آبغوره است.

راستی‌آزمایی: خوردن همزمان خربزه و عسل باعث مرگ می‌شود؟

در مطالعه‌ای از ۴۲ داوطلب خواسته شد که ۱۰ سی سی آبغوره را ظرف ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت بعد از ناهار و ۱۰ سی سی از آن را بعد از شام بنوشند. پس از مصرف ۱۲۰ دوز آبغوره، پروفایل لیپیدی ناشتا از هر شرکت کننده به دست آمد. پروفایل لیپیدی شامل آزمایش‌های مختلف مربوط به کلسترول خوب (HDL)، کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید  (TG) است.

نتایج این مطالعه نشان دهنده بهبود معنی دار مقادیر بود. اما در مورد سایر شاخص‌های مربوط به این موضوع از جمله TG، TC و LDL بهبود معنی داری حاصل نشد (۱).

در یک مطالعه دیگر ۹۷ شرکت‌کننده با هیپرلیپیدمی اولیه به دو گروه تقسیم شدند که هر کدام روزانه ۸۰ میلی‌لیتر آبغوره دریافت کردند. پروفایل لیپیدی سرم در ابتدا، دو ماه بعد از شروع مطالعه و چهار ماه پس از شروع اندازه گیری شد.

راستی‌آزمایی ادعا: جوانان به علت تغذیه ناسالم دچار سکته قلبی می‌شوند

نتایج نشان داد که آبغوره سطح لیپید را کاهش نمی‌دهد، اما اثرات آنتی‌اکسیدانی آن بر کلسترول LDL مستلزم مطالعه بیشتر است.

نویسندگان این مطالعه نتیجه گیری کردند که هر گونه تغییر مشاهده شده در سطوح شاخص‌های مربوط به چربی خون به علت رژیم غذایی تجویز شده برای افراد تحت مطالعه اتفاق افتاده است نه به علت مصرف روزانه آبغوره.

سطح قطعیت شواهد برای این مطالعه ضعیف ارزیابی می‌شود زیرا بعضی از جوانب روش شناختی این مطالعه توسط نویسندگان به خوبی توضیح داده نشده است و این مطالعه ممکن است تحت تاثیر سوگیری‌های مختلف باشد (۲).

مطالعه دیگری بررسی کرد که آبغوره می‌تواند بر سطح کلسترول و ایجاد پلاک‌های آترواسکلروتیک (ضخیم‌شدگی و سفتی دیواره رگ‌ها) در موش‌ها تأثیر بگذارد. موش‌ها به گروه‌هایی تقسیم شدند که برخی از آنها رژیم غذایی سرشار از کلسترول دریافت کردند و برخی دیگر نیز دوزهای مختلف آبغوره.

نتایج نشان داد که استفاده از آبغوره به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه در واقع سطح کلسترول بد (LDL) را در موش‌ها افزایش می‌دهد. بااین‌حال، هنگامی که به‌عنوان یک رویکرد درمانی در دوز بالاتر استفاده می‌شود، آبغوره به کاهش سطح تری گلیسیرید کمک می‌کند.

بررسی شواهد: روغن حیوانی یا روغن گیاهی؟ کدام یک برای سلامت اثر مطلوب دارد؟

جالب‌توجه است که رژیم غذایی غنی از کلسترول در این مطالعه باعث ایجاد پلاک در شریان‌های موش نمی‌شود که نشان می‌دهد این مدل حیوانی ممکن است برای مطالعه آترواسکلروز مناسب نباشد؛ بنابراین، درحالی‌که آبغوره ممکن است به کاهش تری گلیسیرید کمک کند، هنگامی که به‌عنوان یک رویکرد پیشگیرانه استفاده می‌شود، می‌تواند سطح LDL را افزایش دهد (۳).

در مطالعه دیگری محققان از سه گروه از شرکت‌کنندگان خواستند که ۲۰۰ میلی‌لیتر آبغوره را دو بار در روز به مدت یک ماه بنوشند. این گروه‌ها شامل افراد سالم، افراد با کلسترول بالا و افراد دارای کلسترول بالا و فشارخون بالا بودند.

نتایج نشان داد که برای افراد سالم، آبغوره به طور قابل‌توجهی سطح کلسترول، ضربان قلب یا فشارخون آنها را تغییر نمی‌دهد. بااین‌حال، در همه گروه‌ها، افزایش آنتی‌اکسیدان‌ها و تعادل بهتر بین کلسترول خوب (HDL) و کلسترول بد (LDL) همراه با کاهش نشانگرهای آسیب سلولی وجود داشت.

برای کسانی که کلسترول بالا یا کلسترول بالا و فشارخون بالا دارند، آبغوره به کاهش فشارخون، کلسترول LDL، تری گلیسیرید و کلسترول تام بعد از چهار هفته کمک کرد. درحالی‌که آبغوره به طور کامل مشکلات کلسترول یا فشارخون را برطرف نکرد، فوایدی را نشان داد که احتمالاً به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آن است (۴).

نتیجه‌گیری:

مطالعات بسیار محدودی وجود دارند که نشان می‌دهند استفاده از آبغوره ممکن است به کاهش چربی خون کمک کند؛ اما این مطالعات حجم نمونه کمی دارند، هنوز در مراحل ابتدایی هستند و بعضاً نتایج ضد و نقیضی دارند در نتیجه نمی‌توان نظر قطعی در این مورد داد؛ لذا فکت نامه سلامت به این ادعا که ” آبغوره چربی خون را از بین می‌برد” برچسب شواهد ضعف را می‌دهد.

منابع:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3437268/
2. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=9b9f064da29cf238f4e0cac26f179dee76573abb
3. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/22311866.2011.10719090
4. https://www.researchgate.net/profile/Zahra-Davoudi-2/publication/283362297_Effects_of_unripe_grape_juice_verjuice_on_plasma_lipid_profile_blood_pressure_malondialdehyde_and_total_antioxidant_capacity_in_normal_hyperlipidemic_and_hyperlipidemic_with_hypertensive_human_volunte/links/5820a28508ae40da2cb4f2a2/Effects-of-unripe-grape-juice-verjuice-on-plasma-lipid-profile-blood-pressure-malondialdehyde-and-total-antioxidant-capacity-in-normal-hyperlipidemic-and-hyperlipidemic-with-hypertensive-human-volu.pdf

روش کار: برای پاسخ به این سؤال از کلیدواژه‌های آبغوره و لیپید برای جستجوی پایگاه پابمد استفاده کردیم. سرچ استراتژی زیر برای پایگاه‌داده pubmed استفاده شد:

verjuice AND lipid

از سرچ استراتژی بالا تنها ۳ مطالعه به دست آمد. همچنین از سرچ دستی گوگل و پایگاه گوگل اسکالر برای یافتن منابع مناسب استفاده شد. در نهایت از ۴ مورد از مطالعات انجام شده در این زمینه استفاده شد.