نتیجه‌ بررسی: درست

راستی‌آزمایی: شیر مادر به تنهایی تا ۶ ماه برای رفع نیازهای نوزاد کافی است.

سازمان‌های خدمات سلامت تا شش ماهگی فقط توصیه به مصرف شیر مادر می‌کنند. اما، دادن مایع یا غذای اضافی پیش از شش ماهگی در بسیاری از کشورها شایع است.

اخیرا، پژوهش‌ها نشان داده‌ که دادن غذای جامد (solid) حدود چهار ماهگی درحالی که کودک شیر هم می‌خورد، در مقابل ایجاد آلرژی غذایی نسبت به شیردهی انحصاری پیش از شش ماه، اثر محافظتی بیشتری دارد (۱).

درباره واکسیناسیون کودکان و تغییرات ژنتیکی اینجا بخوانید

مطالعات دیگر نشان داده‌ که خطرات شیردهی غیرانحصاری، وابسته به نوع غذا یا مایعی است که به نوزاد داده می‌شود. حال سوال این است که آیا تغذیه کودک فقط از شیر مادر تا ۶ ماهگی می‌تواند برای کودک کافی باشد؟

یک مرور از کتابخانه کاکرین نشاد داد که تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی مزایای قابل توجهی دارد. نوزادانی که تا شش ماهگی فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند، در مقایسه با نوزادانی که از سه یا چهار ماهگی تغذیه ترکیبی دارند، کمتر دچار عفونت‌های گوارشی می‌شوند. همچنین، هیچ کمبودی در رشد این نوزادان، چه در کشورهای در حال توسعه و چه در کشورهای توسعه یافته، مشاهده نشده است (۲).

مطالعات انجام شده در کشورهای ایران و نیجریه نشان می‌دهد که نوزادانی که تا شش ماهگی یا بیشتر فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند، خطر ابتلا به عفونت‌های تنفسی در آنها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این یافته‌ها اهمیت تغذیه انحصاری با شیر مادر را تأیید می‌کند (۲).

درباره مصرف شکر و بیش فعالی کودکان اینجا بخوانید

با این حال، برخی نگرانی‌ها در مورد کفایت تغذیه‌ای شیر مادر به تنهایی وجود دارد. در کشورهای در حال توسعه که ذخایر آهن نوزادان ممکن است بهینه نباشد (مانند ایران)، شواهد نشان می‌دهد که تغذیه انحصاری با شیر مادر بدون مکمل آهن تا شش ماهگی ممکن است وضعیت هماتولوژیک (وضعیت خونی) نوزاد را به خطر بیندازد. این موضوع اهمیت توجه به نیازهای فردی هر نوزاد را نشان می‌دهد (۲).

مطالعه‌ای در بلاروس نشان داد که تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی در مقایسه با سه ماه تغذیه انحصاری و سپس تغذیه ترکیبی تا شش ماهگی، مزیتی از نظر قد، وزن، شاخص توده بدنی، پوسیدگی دندان، توانایی شناختی یا رفتار در سن ۶.۵ سالگی ندارد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که تأثیرات طولانی مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر ممکن است محدود باشد (۲).

درباره مصرف مکمل در بارداری و اثرات آن اینجا بخوانید

از طرفی سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که نوزادان برای دستیابی به رشد، تکامل و سلامت بهینه، در شش ماه اول زندگی فقط با شیر مادر تغذیه شوند. پس از آن، برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای در حال تکامل خود، نوزادان باید غذاهای کمکی مناسب و ایمن دریافت کنند، در حالی که تا دو سالگی یا بیشتر به شیر مادر ادامه می‌دهند (۳).

نتیجه‌گیری:

با توجه به شواهد موجود، می‌توان گفت که تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی برای اکثر نوزادان کافی و مفید است. این روش تغذیه خطر ابتلا به عفونت‌های گوارشی و تنفسی را کاهش می‌دهد و تأثیر منفی بر رشد نوزاد ندارد. با این حال، توجه به نیازهای فردی هر نوزاد، به ویژه در مورد آهن، ضروری است. والدین باید با پزشک یا متخصص تغذیه کودک مشورت کنند تا اطمینان حاصل شود که تمام نیازهای تغذیه‌ای نوزاد برآورده می‌شود. بنابراین جز در موارد مکمل‌یاری نوزادان،‌ تغذیه صرف با شیر مادر تا ۶ماهگی برای کودک کافی است.

درباره نقش سونوگرافی در ناهنجاری ژنتیکی اینجا بخوانید

روش کار:

برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌های زیر در کتابخانه کاکرین و پابمد جهت جستوجو در عنوان مقالات استفاده شد. کلید‌واژه‌ها:

(“Breastfeeding”[Title] OR “Human milk”[Title]) AND (Sufficient[Title] OR Adequate[Title] OR Enough[Title] OR Ample[Title] OR Satisfactory[Title] OR Abundant[Title] OR “Exclusive breastfeeding”[Title] OR “First six months”[Title])

در نهایت با استفاده از دو مطالعه مروری از کتابخانه کاکرین و سازمان بهداشت جهانی به بررسی این ادعا پرداختیم.

منابع:

1. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006462.pub4/full/fa#CD006462-abs-0011
2. https://www.cochrane.org/CD003517/PREG_optimal-duration-of-exclusive-breastfeeding
3. Exclusive breastfeeding for optimal growth, development and health of infants (who.int)