نتیجه‌ بررسی: نادرست

راستی آزمایی: آیا تزریق واکسن های روتین کودکان باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی میشود؟

شایعه تاثیرگذاری واکسن‌ها بر ژن‌های کودکان، یکی از قدیمی‌ترین و پابرجا‌ترین ادعاهای ضدواکسیناسیون است. این ادعا اخیرا توسط یکی از افراد ترویج کننده شبه علم نیز منتشر شده است.
ما در این مطلب میخواهیم این ادعا را از نظر علمی بررسی کنیم.

ساختار واکسن‌ها و ژنوم انسان
برای درک بهتر این موضوع، ابتدا باید به ساختار واکسن‌ها و ژنوم انسان نگاهی بیندازیم. واکسن‌ها معمولاً حاوی میکروب‌های ضعیف شده، کشته شده یا قطعاتی از آن‌ها هستند.

این میکروب‌ها به سیستم ایمنی بدن آموزش می‌دهند تا در برابر بیماری‌های واقعی واکنش نشان دهد. از طرف دیگر، ژنوم انسان، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های ژنتیکی است که در هسته سلول‌های ما قرار دارد. این دستورالعمل‌ها، اطلاعاتی درباره ساختار و عملکرد بدن ما را در خود جای داده‌اند(۱).

مکانیسم عملکرد واکسن‌ها:
واکسن‌ها با تحریک سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند و باعث تولید آنتی‌بادی می‌شوند. این فرآیند هیچ تأثیری بر ساختار ژن‌های انسان ندارد. واکسن‌ها به ژنوم ما اضافه نمی‌شوند و یا تغییری در آن ایجاد نمی‌کنند(۲).

مطالعات گسترده نشان دهنده اثربخشی واقعی واکسن ها:
هزاران مطالعه علمی در سراسر جهان بر روی ایمنی و اثربخشی واکسن‌ها انجام شده است. هیچ یک از این مطالعات، هیچ مدرکی دال بر ایجاد تغییر ژنتیکی در اثر تزریق واکسن ارائه نداده است(۳).

نظارت دقیق بر واکسن‌ها توسط تیم های علمی جهانی و داخلی:
تیم های علمی سازمان های مختلف بسیاری در ایران و خارج از ایران، قبل از تایید هر واکسنی، مطالعات گسترده‌ای را بر روی ایمنی و اثربخشی آن انجام می‌دهند. این سازمان‌ها، هرگونه عارضه جانبی جدی مرتبط با واکسن‌ها را به دقت بررسی می‌کنند(۴)

تکامل ژنتیکی:
تغییرات ژنتیکی در انسان‌ها، طی میلیون‌ها سال تکامل رخ داده است. این تغییرات به صورت تدریجی و به دلیل عوامل مختلفی مانند جهش‌های ژنی و انتخاب طبیعی اتفاق می‌افتد. واکسن‌ها نمی‌توانند بر این فرآیند پیچیده و طولانی مدت اینچنینی تأثیری بگذارند(۵).

شواهد اپیدمیولوژیک متعدد درباره نبود رابطه معنی دار بین واکسن و تغییر ژنتیکی:
اگر واکسن‌ها باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی می‌شدند، باید شاهد افزایش بروز بیماری‌های ژنتیکی در جمعیت‌های واکسینه شده در مقایسه با گروه واکسینه نشده می‌بودیم. اما شواهد اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد که این اتفاق رخ نداده است(۶).

 نتیجه‌گیری:

ادعای ایجاد تغییر ژنتیکی توسط واکسن‌ها، فاقد هرگونه پایه علمی است و توسط جامعه علمی به طور قاطع رد شده است. واکسن‌ها یکی از مهم‌ترین دستاوردهای پزشکی هستند و نقش بسیار مهمی در کنترل بیماری‌های واگیردار ایفا می‌کنند. به هیچ عنوان نباید با مشاهده محتوای فاقد شواهد علمی از تزریق واکسن کودکان خودداری کرد.

منابع:

۱.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK206953/

2.https://www.nature.com/articles/s41577-020-00479-7

3.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6777997/

4.https://www.cdc.gov/vaccine-safety-systems/about/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/vaccinesafety/ensuringsafety/monitoring/emergencypreparedness/index.html

5.https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/gene-evolution

6.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK220494/