نتیجه‌ بررسی:درست

راستی آزمایی: مصرف زیتون برای کنترل دیابت موثر است

مقدمه:

یکی از ادعاهایی که تا کنون مورد توجه قرار گرفته، تأثیر مثبت زیتون و فرآورده‌های آن بر کنترل دیابت نوع ۲ است. این موضوع به ویژه به دلیل جایگاه زیتون در رژیم غذایی مدیترانه‌ای و همچنین خواص بیوشیمیایی شناخته‌شده این گیاه مورد توجه قرار گرفته است.

در ادامه، به بررسی شواهد علمی موجود از مطالعات مختلف در این زمینه پرداخته‌ایم تا به این پرسش پاسخ دهیم که آیا مصرف زیتون می‌تواند به کنترل دیابت کمک کند یا خیر.

تاثیر روغن زیتون بر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲:

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که مصرف روغن زیتون می‌تواند نقش موثری در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و کنترل آن در بیماران داشته باشد. یک متاآنالیز که بر روی ۱۵۷۸۴ مورد دیابت نوع ۲ انجام شده، نشان می‌دهد که مصرف بالای روغن زیتون با کاهش ۱۶ درصدی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ همراه است (۱).

اینجا درباره درمان دیابت و داروی شیمیایی بخوانید

بهبود کنترل قند خون در بیماران دیابتی:

روغن زیتون نه تنها در پیشگیری، بلکه در کنترل دیابت نیز موثر است. در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲، مکمل‌یاری با روغن زیتون باعث کاهش قابل توجهی در هموگلوبین A1c (شاخص کنترل قند خون در طولانی مدت) و قند خون ناشتا می‌شود (۱).

مکانیسم‌های احتمالی تاثیر زیتون بر دیابت:

زیتون حاوی ترکیبات فعال زیستی مانند اسیدهای چرب تک غیراشباع و ترکیبات فنولی است. این مواد می‌توانند از طریق کاهش التهاب، استرس اکسیداتیو، بهبود حساسیت به انسولین و کاهش جذب کربوهیدرات‌ها در روده، به کنترل قند خون کمک کنند (۲, ۳).

تاثیر عصاره برگ زیتون:

عصاره برگ زیتون نیز مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج مثبتی در کنترل دیابت نشان داده است. یک مرور سیستماتیک از مطالعات حیوانی نشان داد که عصاره برگ زیتون موجب افزایش سطح انسولین و کاهش گلوکز خون در موش‌های دیابتی شده است. این تاثیرات ممکن است از طریق کاهش هضم و جذب نشاسته در روده اتفاق بیفتد (۲, ۴).

اینجا درباره ادعای رابطه مصرف داروهای دیابت و سرطان بخوانید

ترکیب زیتون با سایر گیاهان دارویی:

برخی مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب عصاره برگ زیتون با سایر گیاهان دارویی می‌تواند اثرات قوی‌تری در کنترل قند خون داشته باشد. یک مطالعه بر روی انسان‌ها نشان داد که مصرف ترکیبی از عصاره برگ زیتون و چند گیاه دیگر، باعث کاهش قابل توجهی در سطح قند خون بیماران دیابتی شد (۵).

نتیجه‌گیری:

شواهد علمی نشان می‌دهند که زیتون و محصولات آن می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری و کنترل دیابت داشته باشند. مصرف روغن زیتون به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم، همراه با فعالیت بدنی منظم، می‌تواند به بهبود کنترل قند خون و کاهش خطر عوارض دیابت کمک کند. با این حال، لازم است مطالعات بیشتری برای تعیین دقیق مقدار و نحوه مصرف بهینه زیتون در افراد دیابتی انجام شود.

روش کار: برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌ «Olive» و «Diabetes» و عبارات مترادف آن‌ها در کتابخانه کاکرین و پایگاه اطلاعاتی پابمد و اسکاپوس در عنوان مستندات استفاده شد. کلیدواژه‌ها:

Olive OR “Olive fruit” OR “Olive extract” OR “Olive leaf” OR “Olive oil” AND Diabetes OR “Type 1 Diabetes” OR “Type 2 Diabetes” OR “Hyperglycemia” OR “Insulin resistance” OR “Glucose intolerance” OR “Impaired glucose regulation” OR “Blood sugar disorder” OR “High blood glucose” OR DM T1DM OR T2DM

هیچ مقاله ای از مرور کاکرین برای این جستجو یافت نشد اما در پایگاه اطلاعاتی پابمد ۵ مقاله یافت شد و برای بررسی این ادعا مورد استفاده قرار گرفتند.

1. Schwingshackl L, Lampousi AM, Portillo MP, Romaguera D, Hoffmann G, Boeing H. Olive oil in the prevention and management of type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis of cohort studies and intervention trials. Nutr Diabetes. 2017;7(4):e262.
2. Wainstein J, Ganz T, Boaz M, Bar Dayan Y, Dolev E, Kerem Z, Madar Z. Olive leaf extract as a hypoglycemic agent in both human diabetic subjects and in rats. J Med Food. 2012;15(7):605-10.
3. Alkhatib A, Tsang C, Tuomilehto J. Olive Oil Nutraceuticals in the Prevention and Management of Diabetes: From Molecules to Lifestyle. Int J Mol Sci. 2018;19(7).
4. Abunab H, Dator WL, Hawamdeh S. Effect of olive leaf extract on glucose levels in diabetes-induced rats: A systematic review and meta-analysis. J Diabetes. 2017;9(10):947-57.
5. Said O, Fulder S, Khalil K, Azaizeh H, Kassis E, Saad B. Maintaining a physiological blood glucose level with ‘glucolevel’, a combination of four anti-diabetes plants used in the traditional arab herbal medicine. Evid Based Complement Alternat Med. 2008;5(4):421-8.