از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟
بیان مسئله
همانژیوم کبدی یکی از شایعترین تومورهای خوشخیم کبد است که در اغلب موارد بهطور تصادفی در تصویربرداریها دیده میشود. در بسیاری از بیماران، این ضایعه هیچ علامتی را ایجاد نمیکند و نیازی هم به درمان ندارد. با این حال، در ذهن بسیاری از افراد، شنیدن نام «تومور» با نگرانی و ترس همراه است و گاهی این تصور ایجاد میشود که «هر همانژیوم کبدی خطرناک است». واقعیت این است که بیشتر همانژیومها بیضرر باقی میمانند، اما در شرایط خاص مانند بزرگ شدن بیشازحد، رشد سریع، یا بروز عوارض نادر مثل خونریزی یا مشکلات انعقادی میتوانند مشکلساز شوند. بنابراین برای پاسخ دقیق به این پرسش که «داشتن همانژیوم کبدی واقعاً خطرناک است یا خیر»، به بررسی شواهد علمی و مطالعات بالینی در این راستیآزمایی پرداختیم.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل Hepatic hemangioma؛ Risk factors؛ Prognosis و Management، استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستوجوی مقالات پرداختیم.
راستیآزمایی: با شناخت مزاج افراد، امکان تشخیص کبد چرب وجود دارد.
همانژیوم کبدی: خوشخیم اما نه همیشه بیخطر
مرورهای اخیر نشان میدهند که تصمیمگیری بالینی در خصوص مدیریت بالینی همانژیوم کبدی، باید بر اساس اندازه، رشد و بروز علائم باشد. بهطور معمول درمان محافظهکارانه (پیگیری و مراقبت بیمار بدون جراحی) کفایت میکند و انجام جراحی فقط در موارد علامتدار یا مشکوک به بدخیمی توصیه میشود (۱).
یافتههای یک مطالعه مروری اشاره میکنند که همانژیومهای بزرگتر از ۵ تا ۱۰ سانتیمتر احتمال بیشتری برای ایجاد فشار بر ساختارهای مجاور یا بروز علائم دارند، هرچند همچنان بیشتر بیماران بدون مشکل باقی میمانند (۲). یافتههای یک مطالعه مشابه نیز نشان میدهند که بیشتر همانژیومهای کبدی خوشخیم و بیضررند، اما در تودههای بزرگ یا شرایط خاص، باید احتمال بروز عوارض جدی را مانند خونریزی شدید در نظر گرفت (۳).
همانژیوم کبدی: از خوشخیم بودن تا استثناهای خطرناک
نتایج یک مرور نظاممند جامع حاکی از آن است که بیشتر همانژیومهای کبدی بدون علامت بوده و بهطور تصادفی در تصویربرداری کشف میشوند و فقط در شرایط خاص، مثل بروز علائم بالینی یا شک به بدخیمی، مداخله جراحی لازم میشود (۴). از سوی دیگر، در یک مطالعه موردی از بیماران بزرگسال گزارش شد که همانژیومهای بسیار بزرگ کبدی دچار مشکل خونریزی و لختهسازی در اثر همانژیوم بزرگ شدند. در این وضعیت، همانژیوم مانند یک «تلهی خونی» عمل میکند و پلاکتها و عوامل انعقادی را مصرف میکند. نتیجه این است که بدن بیمار توانایی لختهسازی طبیعی را از دست میدهد و فرد در معرض خونریزی شدید و حتی خطر مرگ قرار میگیرد (۵).
همانژیوم کبدی: عوامل خطر و مدیریت در شرایط خاص
یافتههای یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ نشان دادند که عواملی مانند اندازه بزرگ، رشد سریع، چندتایی بودن توده و بروز علائم بالینی، مهمترین شاخصها برای مداخله جراحی در بیماران با همانژیوم کبدی هستند. بنابراین اکثر همانژیومها نیازی به جراحی ندارند (۶). در سال ۲۰۲۲ نیز پژوهشی با هدف مدیریت این عارضه در زنان باردار انجام شد. براساس این پژوهش، اکثر همانژیومها در بارداری بیضرر بوده و معمولاً تغییرات هورمونی باعث رشد شدید آنها نمیشود. با این حال، موارد نادری از افزایش اندازه توده یا خونریزی گزارش شده که نیازمند نظارت دقیق و گاهی مداخله فوری هستند (۷).
نتیجهگیری
همانژیوم کبدی معمولاً یک ضایعه خوشخیم و بیخطر است که اغلب بدون علامت باقی میماند و نیازی به درمان تهاجمی ندارد. تصمیمگیری بالینی باید بر اساس اندازه، رشد و علائم بالینی صورت گیرد و در اغلب موارد پیگیری منظم و مراقبت محافظهکارانه کافی است. در شرایط خاص مانند تودههای بسیار بزرگ، رشد سریع، چندتایی بودن، بروز علائم یا شرایط حساس ممکن است نیاز به مداخله جراحی یا نظارت دقیق وجود داشته باشد. هرچند عوارض جدی مانند خونریزی نادر است، باید احتمال آن را در بیماران با همانژیومهای خیلی بزرگ یا علامتدار در نظر گرفت. در مجموع، برای اکثریت بیماران، همانژیوم کبدی تهدیدکننده نیست، اما شناخت عوامل خطر و پایش منظم برای مدیریت بالینی آن ضروری است.
منابع
۱. Zhang ZH, Jiang C, Li JX. Reconsideration of the clinical management of hepatic hemangioma. World J Gastrointest Surg. 2024;16(11):3623-8.
2. Kacała A, Dorochowicz M, Matus I, Puła M, Korbecki A, Sobański M, et al. Hepatic Hemangioma: Review of Imaging and Therapeutic Strategies. Medicina (Kaunas). 2024;60(3).
3. Ribeiro MA, Jr., Papaiordanou F, Gonçalves JM, Chaib E. Spontaneous rupture of hepatic hemangiomas: A review of the literature. World J Hepatol. 2010;2(12):428-33.
4. Leon M, Chavez L, Surani S. Hepatic hemangioma: what internists need to know. World journal of gastroenterology. 2020;26(1):11.
5. Aslan A, Meyer Zu Vilsendorf A, Kleine M, Bredt M, Bektas H. Adult Kasabach-Merritt Syndrome due to Hepatic Giant Hemangioma. Case Rep Gastroenterol. 2009;3(3):306-12.
6. Shin YC, Cho EJ, Na HY, Cho JY, Han HS, Lee YJ, et al. Hepatic hemangioma: proportion and predictor of surgical treatment with emphasis on its growth rate. Korean J Intern Med. 2023;38(6):818-30.
7. Casabianca AS, Hernandez Caballero AI, Thornburg LL, Carpizo D. Management of hepatic haemangioma in pregnancy. BMJ Case Rep. 2022;15(6).
دیدگاهتان را بنویسید