بیان مسئله
سقط مکرر، یعنی از دست رفتن بارداری در مراحل ابتدایی بهطور مکرر، یکی از مشکلات مهم و آزاردهنده برای بسیاری از زنان است. وقتی علت مشخصی برای این اتفاق پیدا نمیشود، پزشکان گاهی به درمانهای پیشنهادی روی میآورند که پایه علمی قوی ندارند. یکی از این درمانها استفاده از پروژستین (دارویی مشابه هورمون پروژسترون) است. پروژسترون نقش مهمی در آمادهسازی رحم برای بارداری و حفظ آن دارد، بنابراین این فرضیه مطرح شده که مصرف پروژستین ممکن است از سقطهای مکرر جلوگیری کند. اما سؤال اینجاست: آیا شواهد علمی این ادعا را تأیید میکنند؟
هورمون پروژسترون باعث تغییرات ترشحی در دیواره رحم میشود که برای لانهگزینی جنین ضروری است. برخی متخصصان معتقدند که کمبود این هورمون میتواند عامل سقطهای مکرر باشد. به همین دلیل، در مواردی که علت مشخصی برای سقطهای مکرر پیدا نمیشود، پزشکان ممکن است پروژستین را از ابتدای بارداری تجویز کنند. هدف این درمان، کاهش احتمال سقط و افزایش احتمال تولد زنده است.
یافتهها
برای بررسی این فرضیه، یک مرور نظاممند و متاآنالیز جدید (۲۰۲۴) انجام شد. در این مطالعه، پژوهشگران تمام کارآزماییهای تصادفی و کنترلشده را که به مقایسه پروژستین با دارونما یا بدون درمان پرداخته بودند، جمعآوری و ارزیابی کردند. شرکتکنندگان زنانی بودند که دستکم دو یا سه سقط مکرر بدون علت مشخص داشتند و درمان از سهماهه اول بارداری شروع میشد.
در مجموع ۹ کارآزمایی با ۱۴۲۶ زن واجد شرایط بررسی شد که ۸ مطالعه (۱۲۷۶ زن) دادههای قابل تحلیل داشتند. این مطالعات در کشورهای مختلف از جمله اردن، بریتانیا، هلند و آمریکا انجام شده بود. نحوه تجویز، دوز و مدت مصرف پروژستین در مطالعات متفاوت بود، اما در بیشتر آنها کیفیت کلی تحقیق قابل قبول ارزیابی شد.
نتایج کلیدی
تحلیل دادهها نشان داد که مصرف پروژستین احتمال سقط جنین را نسبت به دارونما یا عدم درمان بهطور قابل توجهی کاهش نمیدهد. نسبت خطر (Risk Ratio) برابر با ۰.۹۱ بود که در محدودهای قرار داشت که تفاوت معنیدار آماری نشان نمیدهد. به عبارت ساده، این یعنی زنان دریافتکننده پروژستین تقریباً به همان اندازه زنان گروه کنترل دچار سقط شدند.
تأثیر بر تولد زنده و زایمان زودرس
در مورد میزان تولد زنده نیز تفاوت قابل توجهی بین دو گروه دیده نشد (RR = 1.04). همچنین شواهد نشان میدهد که مصرف پروژستین احتمال زایمان زودرس را هم به شکل معنیداری کاهش نمیدهد. باید توجه داشت که کیفیت شواهد مربوط به زایمان زودرس پایین بود، چون تعداد مطالعات در این زمینه محدود و نتایج پراکنده بودند.
سایر پیامدهای مهم
در زمینه پیامدهایی مانند مرگ نوزاد، ناهنجاریهای جنین، مردهزایی، یا وزن کم هنگام تولد نیز تفاوت واضحی بین گروه دریافتکننده پروژستین و گروه کنترل دیده نشد. اطلاعات کافی برای ارزیابی عوارض جانبی در مادران یا اثرات طولانیمدت هم وجود نداشت. این یعنی نه تنها فایده آشکاری اثبات نشده، بلکه شواهد کافی برای رد یا تأیید کامل بیخطری درمان هم نداریم.
راستیآزمایی: وضعیت قرارگیری بدن مادر در اواخر بارداری در سلامت مادر و نوزاد موثر است.
نتیجهگیری
بر اساس این مرور نظاممند و متاآنالیز جدید، شواهد با قطعیت متوسط نشان میدهند که مصرف پروژستین در زنانی که سقطهای مکرر با علت نامشخص دارند، احتمالاً اثر قابل توجهی در پیشگیری از سقط یا افزایش تولد زنده ندارد. به بیان ساده، این روش درمانی بیشتر بر اساس امید و حدس استفاده شده تا شواهد قوی. بنابراین، استفاده روتین از پروژستین برای این هدف توصیه نمیشود، مگر در شرایط خاص و با نظر پزشک.
منبع:
از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟





دیدگاهتان را بنویسید