راستی‌آزمایی: مصرف دارو با معده خالی برای سلامت مضر است.
احتمالا این چند روز، فیلمی مبنی بر هندوانه‌های دارای نیترات بالا را در روسیه دیده‌اید. مشاوران رسانه‌ای معاون دومای روسیه با تولید یک ویدیوی جنجالی از رئیس خود، هندوانه ایرانی را آلوده به نیترات غیرمجاز متهم کردند.
سلطان خامزایف، معاون دومای روسیه، با لباس رسمی و همراهانی که ظاهراً رسانه‌ای هستند، وارد قاب می‌شوند. هندوانه‌ای را روی دست خود گرفته، دستگاهی را از جیب بیرون می‌کشد و نوک حسگر را مستقیم از روی پوست درون هندوانه فرو می‌کند. دستگاه عددی نشان می‌دهد و خامزایف، با لحنی هشداردهنده، رو به دوربین می‌گوید: «این هندوانه از ایران آمده، میزان نیتراتش پنج برابر حد مجاز است. سرطان‌زاست. مردم! نخرید.» اما بلافاصله جمله‌ای اضافه می‌کند که کل ماجرا را وارد مرحله جدیدی می‌کند: «منتظر بمانید تا هندوانه سالم از داغستان برسد. آن را بخرید!»
فکت‌نامه سلامت این ادعا را بررسی کرده است:
۱- دستگاه‌های دستی برای سنجش نیترات، فاقد اعتبار علمی بالا هستند. آنها برای مصارف خانگی طراحی شده‌اند و تحت شرایط خاص، می‌توانند اختلافی احتمالی را نشان دهند، اما عدد به‌دست‌آمده قابل استناد علمی نیست. برای تعیین دقیق نیترات باید نمونه در آزمایشگاه بررسی شود (۱).
۲- وجود نیترات در میوه‌ها و سبزیجات به‌خودی‌خود نگران‌کننده نیست. نیترات بالا در بدن انسان فقط در صورت تبدیل‌شدن به نیتریت یا نیتروزامین و مصرف طولانی‌مدت حد بالای آن می‌تواند سرطان‌زا باشد. هندوانه خام دارای نیترات در حد استاندارد بعید است چنین اثرات ماندگاری را ایجاد کند (۲).
۳- وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده است میانگین نیترات در هندوانه‌های صادراتی ایران حدود ۱۰ میلی‌گرم در کیلوگرم است. این میزان بسیار کمتر از حد مجاز ۶۰ میلی‌گرم در ایران و روسیه است (۳).
۴- هنوز مشخص نیست که هندوانه مورد آزمایش واقعا از ایران آمده باشد. بدون برچسب گمرکی یا مدارک رسمی، نمی‌توان این ادعا را پذیرفت. این اظهارنظرها می‌توانند جنبه رقابتی یا تبلیغاتی داشته باشند.
۵- در رابطه با میزان نیترات موجود در هندوانه، هیچ استاندارد بین‌المللی مشخصی وجود ندارد و اتحادیه اروپا هم حد خاصی را برای نیترات در هندوانه تعیین نکرده است.
۶- میزان نیترات در هندوانه‌های کشت‌شده در مناطق مختلف کشور متفاوت است و در برخی مناطق این میزان ممکن است بیشتر یا کمتر از حد مجاز باشد.
در نتیجه فکت‌نامه سلامت به این ادعا برچسب شواهد ضعیف می‌زند.
منابع:
۱- https://www.food.gov.uk/research/nitrate-surveillance-methodology
2- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7139399/
دیدگاهتان را بنویسید