بیان مسئله
اختلالات عصبی-عضلانی که بهطور آهسته پیشرفت میکنند، اغلب با ضعف عضلات ساق پا همراه هستند که منجر به مشکلات مختلف در راه رفتن میشوند. بیماران مبتلا به این اختلالات معمولاً با مشکلاتی مانند بیثباتی، کاهش تعادل، افزایش خطر زمین خوردن و افزایش انرژی مصرفی هنگام راه رفتن مواجه میشوند. ارتوزهای مچ پا-پا (AFO) یکی از راهکارهای درمانی رایج برای کمک به این بیماران هستند.
این ارتوزها وسایل کمکی هستند که برای حمایت از مچ پا و بهبود عملکرد آن طراحی شدهاند. این وسایل معمولاً در قسمت پشت ساق پا و زیر کف پا قرار گرفته و در انواع مختلفی تولید میشوند: پیشساخته یا سفارشی، و با مواد مختلف مانند کربن، پلیپروپیلن، چرم، سیلیکون، فلز یا مواد الاستیک. هر نوع از این ارتوزها ویژگیهای خاص خود را دارد که میتواند بر میزان بهبود راه رفتن تأثیر بگذارد.
عملکرد اصلی ارتوزهای مچ پا-پا شامل حمایت از مچ پا، کمک به حفظ وضعیت مناسب پا، جلوگیری از حرکات نامطلوب مفصل مچ پا و بهبود مکانیک راه رفتن است. این وسایل میتوانند به جبران ضعف عضلانی کمک کرده و فرد را قادر سازند تا با تلاش کمتر و الگوی راه رفتن بهتری حرکت کند.
با توجه به اینکه اطلاعات جامع و بهروزی دربارهی تأثیرات این ارتوزها در بیماران مبتلا به ضعف عضلات ساق پا وجود ندارد، بررسی شواهد علمی در این زمینه میتواند به تصمیمگیریهای بالینی کمک کند.
روششناسی تحقیق مورد بررسی
محققان در فوریه ۲۰۲۳ جستوجوی گستردهای را در بانکهای اطلاعاتی مهم پزشکی از جمله Cochrane؛ CENTRAL؛ Embase؛ MEDLINE و دیگر پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی انجام دادند. آنها به دنبال کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT)، مطالعات متقاطع تصادفیسازی شده و مطالعات تصادفیسازی نشده (NRS) بودند که تأثیرات AFO را در مقایسه با فقط راه رفتن با کفش در بزرگسالان مبتلا به ضعف عضلات ساق پا بررسی کردند.
یافتهها
در مجموع، چهار مطالعه متقاطع تصادفیسازی شده و شش مطالعه تصادفیسازی نشده با ۱۸۶ شرکتکننده (از ۸ تا ۳۷ نفر در هر مطالعه) مورد بررسی قرار گرفتند. تمام مطالعات بهصورت خود-کنترلی طراحی شدند و تأثیرات AFOهای سفارشی و/یا پیشساخته را بررسی کردند. ارتوزها از مواد مختلفی مانند کربن (۵ مطالعه)، پلیپروپیلن (۵ مطالعه)، سیلیکون (۱ مطالعه)، فلز (۱ مطالعه)، مواد الاستیک (۲ مطالعه) یا چرم ترکیب شده با سایر مواد (۱ مطالعه) ساخته شدند.
کیفیت شواهد
از نظر کیفیت مطالعات، یک مطالعه در معرض خطر متوسط سوگیری (bias) و نه مطالعه در معرض خطر بالا یا جدی سوگیری قرار داشتند.
تأثیر ارتوزهای کربنی
یافتهها نشان دادند که ارتوزهای کربنی ممکن است هزینه انرژی راه رفتن را کاهش داده (تفاوت میانگین: ۰/۸۶- ژول/کیلوگرم/متر؛ ۹۵٪ فاصله اطمینان (CI): ۱/۳۳- تا ۰/۳۹-؛ ۲ مطالعه، ۴۵ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین) و ممکن است سرعت راه رفتن را افزایش دهند (تفاوت میانگین: ۰/۱۹ متر/ثانیه؛ ۹۵٪ فاصله اطمینان (CI): ۰/۱۱ تا ۰/۲۷؛ ۴ مطالعه، ۷۱ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). همچنین، ارتوزهای کربنی ممکن است رضایتمندی هنگام راه رفتن را افزایش دهند (۱ مطالعه، ۱۶ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین).
تأثیر ارتوزهای چرمی، پلیپروپیلنی و الاستیک
محققان دریافتند که ارتوزهای چرمی ممکن است سرعت راه رفتن را افزایش دهند (تفاوت میانگین: ۰/۲۵ متر/ثانیه؛ ۹۵٪ فاصله اطمینان (CI): ۰/۰۷ تا ۰/۴۳؛ ۱ مطالعه، ۱۱ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). در مقابل، تأثیری اندک یا عدم تأثیر بر سرعت راه رفتن با استفاده از ارتوزهای پلیپروپیلنی (تفاوت میانگین: ۰/۰۰ متر/ثانیه؛ ۹۵٪ فاصله اطمینان (CI): ۰/۱- تا ۰/۱۱؛ ۲ مطالعه، ۲۵ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین) و ارتوزهای الاستیک (تفاوت میانگین: ۰/۰۳ متر/ثانیه؛ ۹۵٪ فاصله اطمینان (CI): ۰/۱۲- تا ۰/۱۸؛ ۱ مطالعه، ۱۴ شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین) مشاهده شد.
محدودیتهای شواهد موجود
محققان نتوانستند درباره تلاش درکشده هنگام راه رفتن (یک مطالعه، ۸ شرکتکننده)، تعادل (دو مطالعه، ۲۱ شرکتکننده) و استفاده از AFO (دو مطالعه، ۵۱ شرکتکننده) نتیجهگیری کنند، زیرا شواهد بسیار نامطمئن بود. همچنین، فقط دو مطالعه (۴۵ شرکتکننده) عوارض جانبی را گزارش کردند (شواهد با قطعیت پائین).
محدودیتهای پژوهش
شواهد موجود برای ارتوزهای مچ پا-پا (AFO) در جهت بهبودی در وضعیت راه رفتن بزرگسالان مبتلا به ضعف عضلات ساق پا، از تعداد محدودی مطالعات کوچک با ناهمگونی در ویژگیهای مداخله و ارزیابی پیامد بهدست آمد و قطعیت آن از پائین تا بسیار پائین متغیر است. این امر نشان میدهد که نیاز به تحقیقات بیشتر برای بررسی چگونگی تأثیر مواد مختلف AFO بر بهبودی در راه رفتن در افراد مبتلا به ضعف عضلات ساق پا ناشی از اختلالات عصبی-عضلانی با پیشروندگی آهسته وجود دارد.
نتیجهگیری
شواهد موجود نشان میدهد که ارتوزهای کربنی ممکن است هزینه انرژی راه رفتن (تلاش) را کاهش دهند، سرعت راه رفتن را افزایش دهند و رضایتمندی را بهبود بخشند. ارتوزهای چرمی سرعت راه رفتن را افزایش میدهند، در حالی که ارتوزهای پلیپروپیلنی و الاستیک ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در سرعت راه رفتن ایجاد کنند. تنوع در یافتهها برای ارتوزهای ساختهشده از مواد مختلف نشان میدهد که ادعای بهبودی در راه رفتن بزرگسالان مبتلا به ضعف عصبی-عضلانی با استفاده از ارتوزهای مچ پا-پا تا حدی درست است، اما تأثیر آن به جنس و نوع ارتوز بستگی دارد. بهطور کلی، ارتوزهای کربنی و چرمی نتایج امیدوارکنندهتری را نشان دادهاند، اما برای تأیید قطعی این یافتهها، تحقیقات بیشتر و با کیفیت بالاتر مورد نیاز است.
منبع
دیدگاهتان را بنویسید