راستی‌آزمایی: آمار خودکشی نوجوانان در ایران دو برابر میانگین جهانی است.
بیان مسئله
بدن زمانی عطسه می‌کند که چیزی غیرطبیعی را در بینی شما تشخیص دهد. این موارد می‌توانند شامل باکتری‌ها، خاک، گرد و غبار، کپک، گرده گیاهان یا دود باشند. ممکن است بینی شما احساس خارش یا ناراحتی کند و کمی بعد عطسه کنید. عطسه به بدن کمک می‌کند تا از ورود عوامل مضر مانند باکتری‌ها، گرد و غبار، و مواد آلرژی‌زا به بینی جلوگیری کند. با این حال، در موقعیت‌های شلوغ یا هنگام صحبت با دیگران، ممکن است تمایل داشته باشید که عطسه خود را مهار کنید. اما آیا این کار می‌تواند خطرناک باشد یا عوارضی را به همراه داشته باشد یا باعث پارگی پرده گوش شود؟
یافته‌ها
علت قدرت بالای عطسه
قدرت عطسه با فشار درون سیستم تنفسی مرتبط است. هنگام عطسه، فشار قابل توجهی در بخش‌های مختلف سیستم تنفسی از جمله سینوس‌ها، حفره بینی، گلو و ریه‌ها ایجاد می‌شود. بر اساس نتایج یک مطالعه علمی انجام‌شده در سال ۲۰۱۶، فشار ایجاد شده در نای (تراشه) یک فرد در حال عطسه، معادل ۱ پوند نیرو بر هر اینچ مربع (یک psi) اندازه‌گیری شده است (۱). این مقدار به مراتب بیشتر از فشاری است که هنگام بازدم شدید، مثلاً حین انجام فعالیت‌های بدنی سنگین، ایجاد می‌شود. برای مقایسه، فشار نای هنگام بازدم شدید فقط حدود ۰٫۰۳ psi است.
عدم وجود مطالعات علمی
پس از جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی، هیچ مطالعه‌ای مبنی بر ارتباط میان عطسه و پاره شدن پرده گوش یا دیگر آسیب‌ها به بدن یافت نشد. بنابراین تا به امروز، هیچ منبع علمی معتبری برای اثبات این پدیده وجود ندارد. حال بیایید نظرات کارشناسان را مورد بررسی قرار دهیم:
نظرات کارشناسان
کارشناسان می‌گویند این امکان وجود دارد که فشار ایجاد شده باعث پارگی پرده گوش (و حتی هر دو پرده گوش) و کاهش شنوایی شود. در بیشتر موارد، پرده گوش پاره‌شده بدون نیاز به درمان و طی چند هفته بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد، نیاز به جراحی وجود دارد (۲).
دکتر وودال معتقد است: «اگر عطسه با گرفتن بینی یا بستن دهان مهار شود، هوای تحت فشار به سمت عقب و از طریق لوله استاش (Eustachian tube) به حفره گوش میانی هدایت می‌شود».
خطر آسیب شنوایی ناشی از نگهداشتن عطسه، اندک است، اما غیرممکن نیست. دکتر وودال اشاره می‌کند که فشار ناشی از عطسه می‌تواند به گوش میانی و داخلی آسیب برساند و منجر به پارگی پرده گوش شود (۳).
عوارض احتمالی دیگر
دیافراگم عضله‌ای است که بالای شکم و در ناحیه قفسه سینه قرار دارد. پزشکان مواردی را مشاهده کرده‌اند که در آنها هوای تحت فشار در دیافراگم گیر کرده و باعث فرورفتگی ریه‌ها در افرادی شده که تلاش کرده‌اند عطسه خود را نگاه دارند، هرچند وقوع این موارد نادر هستند. این آسیب یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است که نیاز به بستری فوری دارد. معمول‌تر از آن، ممکن است پس از نگهداشتن عطسه، به دلیل هوای تحت فشار اضافی، دردی را در ناحیه قفسه سینه احساس کنید (۴). با این حال، این مورد بسیار نادر بوده و تعمیم آن به دیگر افراد دشوار است.
موارد نادری از آسیب عروقی نیز ممکن است در اثر عطسه رخ دهند که یکی از آنها آسیب‌های خفیف به عروق چشم است. این موارد به‌طور کلی نادر بوده و در صورت وقوع، معمولاً خفیف هستند (۵).
بحث دیگری که وجود دارد، آن است که عطسه به تمیز کردن بینی از هر چیزی که نباید آنجا باشد کمک می‌کند، از جمله باکتری‌ها. به‌طور فرضی، بازگشت هوا از مجاری بینی به داخل گوش‌ها می‌تواند باکتری‌ها یا مخاط آلوده را به گوش میانی منتقل کرده و باعث عفونت گوش شود (۲). به هرحال، این موارد به‌صورت فرضیه بوده و از نظری علمی تایید نشده‌اند.
نتیجه‌گیری
نگهداشتن عطسه می‌تواند به‌طور بالقوه خطرات و عوارضی را ایجاد کند، هرچند که این موارد نادر هستند. ایجاد فشار زیاد در سیستم تنفسی می‌تواند منجر به آسیب‌هایی مانند پارگی پرده گوش، آسیب به دیافراگم، یا درد قفسه سینه شود. با این حال، شواهد علمی در این زمینه محدود بوده و نیاز به مطالعات عملی و معتبر برای تایید این عوارض وجود دارد. به هرحال، شرط عقل آن است که از نگهداشتن عطسه خودداری کرده و اجازه دهیم بدن به‌طور طبیعی عمل کند تا از بروز هرگونه عارضه جانبی پیشگیری شود.
روش جست‌وجو
برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌های Sneeze و Eardrum در پایگاه‌های اطلاعاتی و وب‌سایت‌های معتبر استفاده شد.
منابع:
- Rahiminejad M, Haghighi A, Dastan A, Abouali O, Farid M, Ahmadi G. Computer simulations of pressure and velocity fields in a human upper airway during sneezing. Comput Biol Med. 2016;71:115-27.
- The Potential Dangers of Holding in a Sneeze 2019 [Available from: https://www.healthline.com/health/holding-in-a-sneeze#side-effects.
- Can Holding in a Sneeze Cause Hearing Damage? 2019 [Available from: https://uamshealth.com/medical-myths/can-holding-in-a-sneeze-cause-hearing-damage/.
- Bourne CL. The perils of sneezing: Bilateral spontaneous pneumothorax. J Emerg Trauma Shock. 2013;6(2):138-9.
- Can Holding In A Sneeze Hurt You? 2024 [Available from: https://www.youtube.com/shorts/WNEvWfikkhY.
دیدگاهتان را بنویسید