نتیجه بررسی: درست

داروی با پیشگیری ۹۶ درصدی اچ آی وی در آمریکا تاییدیه گرفت؟

در یک تحول مهم در حوزه پیشگیری از HIV، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) مجوز رسمی استفاده از داروی lenacapavir را برای پیشگیری از ابتلا به ویروس HIV صادر کرد. این دارو، که پیش‌تر برای درمان موارد مقاوم عفونت HIV مورد استفاده قرار می‌گرفت، اکنون با نام تجاری Yeztugo به بازار عرضه خواهد شد و تنها نیاز به تزریق هر شش ماه یک‌بار دارد.

تا پیش از این، گزینه‌های پیشگیرانه در ایالات متحده شامل قرص‌های خوراکی روزانه مانند Truvada و نیز تزریق‌های دوماهه مثل Apretude بود. اما Yeztugo اولین دارویی است که تنها با دو نوبت تزریق در سال، محافظت مؤثری در برابر ویروس HIV فراهم می‌کند.

دکتر کارلوس دل‌ریو، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه Emory و از مشاوران شرکت سازنده دارو، Gilead Sciences، اعلام کرد:

«Yeztugo می‌تواند به‌عنوان نقطه عطفی در استراتژی‌های پیشگیری از HIV عمل کند و در جهت تحقق هدف جهانی پایان دادن به همه‌گیری HIV گامی حیاتی باشد.»

مطالعات بالینی گسترده‌ای که با نام‌های PURPOSE 1 و PURPOSE 2 انجام شد، اثربخشی بسیار بالای این دارو را تأیید می‌کنند. یافته‌های این تحقیقات نشان دادند که تزریق lenacapavir دوبار در سال، تا ۹۶٪ از خطر ابتلا به HIV جلوگیری می‌کند و در برخی گروه‌های پرخطر مانند زنان، ایمنی کامل (۱۰۰٪) فراهم کرده است.

دکتر جرد بیتن، معاون ارشد توسعه بالینی Gilead، درباره مکانیسم اثر دارو توضیح داد که lenacapavir با باقی‌ماندن بلندمدت در بدن، مانع از ورود ویروس HIV به سلول‌ها می‌شود و از وقوع عفونت جلوگیری می‌کند. وی همچنین بر جنبه محرمانه و آسان این شیوه درمانی تأکید کرد:

«افراد می‌توانند تزریق را در خلوت و بدون جلب توجه انجام دهند و تا شش ماه آینده نیازی به پیگیری یا یادآوری مصرف دارو نخواهند داشت.»

یکی از داوطلبان مطالعه PURPOSE 2 به نام ایان هدک که HIV ندارد، اظهار داشت که در گذشته مصرف داروهای خوراکی را گاهی فراموش می‌کرد یا با عوارض گوارشی مواجه می‌شد. اما پس از دریافت lenacapavir در سال ۲۰۲۴، جز التهاب خفیف در محل تزریق، هیچ عارضه‌ای تجربه نکرده و قصد دارد استفاده از آن را ادامه دهد.

در نتایج مطالعه PURPOSE 2، تنها دو نفر از مجموع ۲۱۸۰ شرکت‌کننده با وجود دریافت دو نوبت تزریق سالانه، به HIV مبتلا شدند که نشان‌دهنده اثربخشی حدود ۹۹.۹ درصدی دارو است.

با وجود تأیید FDA، هنوز قیمت رسمی نسخه پیشگیرانه lenacapavir مشخص نشده است. در حال حاضر، نسخه درمانی این دارو برای بیماران مقاوم، بدون پوشش بیمه‌ای، سالانه تا ۴۵ هزار دلار هزینه دارد. اما مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داده که در صورت فراهم شدن زیرساخت‌های تولید انبوه و دریافت مجوزهای لازم، هزینه سالانه آن می‌تواند به کمتر از ۱۰۰ دلار کاهش یابد.

این پیشرفت می‌تواند نقش مهمی در گسترش دسترسی به راهکارهای مؤثر پیشگیری از HIV و کاهش نرخ ابتلا در سراسر جهان ایفا کند.