نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: مردان هم ممکن است به سرطان پستان مبتلا شوند.

بیان مسئله

وقتی صحبت از سرطان پستان می‌شود، اولین تصویری که در ذهن اکثر افراد شکل می‌گیرد، تصویر زنان است. این موضوع تاحدی طبیعی به نظر می‌رسد، چراکه پستان در ذهن عمومی بیشتر با جنسیت مؤنث مرتبط دانسته می‌شود. اما سوالی برای بسیاری از افراد مطرح است: مردان هم بافت پستانی دارند؟ و اگر بله، آیا این بافت می‌تواند دچار سرطان شود؟

یافته‌ها

سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش می‌دهد که تقریباً ۰٫۵ تا ۱ درصد از موارد سرطان پستان در مردان رخ می‌دهد (۱). مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) نیز تأکید می‌کند که اگرچه این بیماری در مردان «نادر» است، هرساله تعدادی از مردان نیز به سرطان پستان مبتلا می‌شوند – در آمریکا حدود ۱ نفر از هر ۱۰۰ بیمار مبتلا به سرطان پستان، مرد است (۲). به عبارت دیگر، گرچه احتمال ابتلای مردان بسیار کمتر از زنان است، واقعاً مردان هم ممکن است به سرطان پستان مبتلا شوند.

شیوع و آمار: به گزارش انجمن سرطان آمریکا، در سال‌های اخیر سالانه حدود ۲۸۰۰ مورد جدید سرطان پستان در مردان در ایالات متحده تشخیص داده شده و تقریباً ۵۱۰ نفر نیز بر اثر آن فوت می‌کنند (۳). این رقم در مقایسه با زنان بسیار اندک است (حدود ۳۱۷ هزار زن در آمریکا مبتلا می‌شوند). سرطان پستان در مردان کمتر از ۱ درصد از کل موارد سرطان پستان را تشکیل می‌دهد و شانس ابتلا در طول عمر هر مرد حدود یک در ۷۲۶ گزارش شده است (۳). البته شیوع این بیماری در سطح جهان همواره کم و تقریباً همین حدود (کمتر از ۱ درصد) برآورد می‌شود (۱). بنابراین آمار نشان می‌دهد که بیماری در مردان نسبتاً نادر است، ولی وجود آن قابل انکار نیست.

چرا مردان هم به سرطان پستان مبتلا می‌شوند؟ همه افراد (زن و مرد) دارای مقدار اندکی بافت پستانی هستند. مردان معمولاً بافت پستانی کمتری نسبت به زنان دارند، اما باز هم ممکن است سلول‌های پستانی آن‌ها دچار جهش شده و تومور سرطانی تشکیل شود (۴). به همین دلیل، هرگونه توده یا تغییر غیرطبیعی در پستان مردان باید جدی گرفته شده و پیگیری پزشکی شود. به بیان دیگر، بیماری سرطان پستان منحصر به زنان نیست و ماهیت آن به جنس شخص ارتباطی ندارد.

عوامل خطر (ریسک‌فاکتورها): چندین عامل در افزایش احتمال ابتلای مردان به سرطان پستان نقش دارند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• سن بالا: نرخ ابتلا با افزایش سن بیشتر می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند میانگین سن تشخیص در مردان حدود ۶۷ تا ۷۲ سالگی است (۵، ۶).
• سابقه خانوادگی و جهش‌های ژنتیکی: مردانی که در خانواده‌شان (پدر، مادر، خواهر یا برادر) سرطان پستان داشته‌اند، احتمال بیشتری برای ابتلا دارند. همچنین جهش‌های ژنتیکی در ژن‌های BRCA به‌خصوص BRCA2 خطر ابتلای مردان را افزایش می‌دهد (خطر ابتلای مردان حامل جهش BRCA2، تقریبا ۶ درصد است) (۵، ۶).
• سندرم کلاین‌فلتر (XXY):‌ مردانی که به‌صورت مادرزادی یک کروموزوم X اضافه دارند (سندرم کلاین‌فلتر)، سطح استروژن بالاتری داشته و ۲۰ تا ۶۰ برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دارند (۵).
• درمان‌های قبلی: مردانی که سابقه پرتودرمانی به قفسه سینه داشته‌اند (مثلاً به خاطر بیماری‌های قبلی) یا داروهای حاوی استروژن (مثلاً درمان‌های هورمونی پروستات) مصرف کرده‌اند، در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند (۵، ۶).
• عوامل هورمونی و متابولیک: بیماری‌های کبدی پیشرفته (مثل سیروز) و چاقی/اضافه‌وزن می‌توانند سطح هورمون‌ها را در بدن مردان تغییر دهند. چربی اضافی در بدن باعث افزایش میزان تبدیل هورمون‌های مردانه به استروژن می‌شود که خود خطر بروز سرطان پستان را افزایش می‌دهد. به‌علاوه، مصرف زیاد الکل که نقش مهمی در تغییر عملکرد کبد دارد هم با افزایش خطر این سرطان همراه است (۵، ۶).

این عوامل خطر موجب می‌شوند بعضی مردان (به‌ویژه افراد مسن، دارای سابقه خانوادگی یا شرایط خاص مانند کلاین‌فلتر) نسبت به بقیه آسیب‌پذیرتر شوند. البته توجه داشته باشیم که بسیاری از مردانی که به سرطان پستان مبتلا می‌شوند، در ابتدا عوامل خطر واضحی نداشته‌اند.

علائم بالینی: علائم سرطان پستان در مردان مشابه زنان است. شایع‌ترین نشانه، توده یا برآمدگی بدون درد در ناحیه پستان یا زیر بغل است (۲). دیگر علائم ممکن است شامل تغییرات پوستی (قرمزی، فرورفتگی یا پوسته‌پوسته شدن پوست روی پستان) و تغییرات نوک پستان (قرمزی، برگشتگی به داخل یا ترشح از نوک پستان) باشد (۲، ۳). هر علامتی که در این نواحی ایجاد شود، باید بررسی پزشکی شود. CDC توصیه می‌کند چنانچه هریک از این علائم مشاهده شد، سریعا به پزشک مراجعه شود.

تشخیص و درمان: سرطان پستان در مردان معمولاً به روش‌های مشابه زنان تشخیص داده می‌شود: معاینه بالینی، تصویر‌برداری (مانند ماموگرافی و سونوگرافی) و نمونه‌برداری بافتی. از آنجایی که غربالگری روتین (مانند ماموگرافی سالانه) برای مردان معمولاً توصیه نمی‌شود، آگاهی مردان از علائم و اطلاع‌رسانی به پزشک در صورت وجود توده بسیار مهم است. مطالعات نشان می‌دهند که به‌دلیل ناآگاهی عمومی، تشخیص سرطان پستان در مردان اغلب در مراحل پیشرفته‌تر صورت می‌گیرد. سازمان جهانی بهداشت یادآوری می‌کند که درمان سرطان پستان در مردان بر همان اصول درمان زنان استوار است (جراحی، شیمی‌درمانی، هورمون‌درمانی، و در صورت لزوم، پرتو‌درمانی).

راستی‌آزمایی: آیا بستن سوتین برای مدت طولانی می‌تواند باعث ایجاد سرطان پستان شود؟

نتیجه‌گیری

با توجه به شواهد علمی موجود، این ادعا که «مردان هم ممکن است دچار سرطان پستان شوند»، صحیح است. هرچند ابتلای مردان نسبت به زنان بسیار نادر است، آمارهای معتبر (WHO؛ CDC، انجمن سرطان آمریکا و غیره) بیانگر وقوع آن در سطح درصدی محدود است. بنابراین هر مرد باید نسبت به وجود بافت پستانی و علائم احتمالی سرطان (مانند توده یا تغییرات پوستی) هوشیار باشد و در صورت مشاهده موارد مشکوک، پزشک را در جریان بگذارد.

منابع

1. World Health Organization (WHO). Breast cancer – Fact sheet. 13 March 2024.
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). About Breast Cancer in Men. 16 Sep 2024.
3. Breast Cancer Research Foundation (BCRF). What to Know About Male Breast Cancer. 2024.
4. Mayo Clinic. Male breast cancer: Symptoms and causes. Apr 27, 2023.
5. American Cancer Society. Risk Factors for Breast Cancer in Men. Last revised Apr 29, 2025.
6. Khattab A, Kashyap S, Monga DK. Male Breast Cancer. [Updated 2024 Sep 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK526036/