بیان مسئله
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از مهمترین و شایعترین ویروسهای منتقلشونده میان افراد است. این ویروس که به خانواده Papillomaviridae تعلق دارد، میتواند بافتهای پوششی سنگفرشی (پوست و مخاطها) را درگیر کند. اهمیت این ویروس در آن است که عامل اصلی بسیاری از سرطانهای شناختهشده است: ۹۹٪ سرطانهای دهانه رحم (بدون هیچ پیشزمینه ژنتیکی قابل توجه)، ۹۰٪ سرطانهای مقعد، ۶۵٪ سرطانهای واژن، ۵۰٪ سرطانهای فرج، و ۴۵٪ تا ۹۰٪ سرطانهای دهان و گلو. هزینههای سالانه مرتبط با این بیماریها و مرگومیر ناشی از این ویروس حدود ۴ میلیارد دلار برآورد شده که نشاندهنده بار اقتصادی قابل توجه این عفونت بر سیستمهای سلامت در هر کشوری است.
یافتههای علمی
مسیرهای انتقال HPV متنوع و پیچیده هستند. اگرچه انتقال جنسی شایعترین راه است، راههای دیگری نیز وجود دارند. انتقال افقی میتواند از طریق وسایل آلوده، انگشتان دست، دهان و تماس پوستی (غیرجنسی) رخ دهد. نکته قابل توجه این است که روشهای معمول بهداشتی در پیشگیری از انتقال HPV کاملاً موثر نیستند. مطالعات نشان دادهاند که حتی پس از ضدعفونی استاندارد تجهیزات پزشکی آلوده، همچنان میتوان DNA ویروس را در نمونهها یافت. این یافته حاکی از آن است که این ویروس نسبت به روشهای معمول ضدعفونی مقاوم بوده و نیاز به اقدامات پیشگیرانه جدیتری دارد (۱).
بزاق بهعنوان یک مایع بدن که اغلب بیخطر تلقی میشود، میتواند محیط مناسبی برای بقای ویروسها باشد. مطالعات نشان دادهاند که بسیاری از ویروسها از جمله HPV، ویروسهای هرپس انسانی، ویروس اپشتین-بار، HIV، ویروس پولیو و دیگر ویروسها میتوانند در سلولهای لنفاوی دهان و گلو زنده بمانند. این ویروسها از طریق بوسیدن عمیق از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. تستهای بالینی برای تشخیص HPV در سرطانهای دهان و گلو از نمونه بزاق استفاده میکنند که این خود تأییدی است بر وجود ویروس در بزاق و ارتباط علّی آن با اکثر سرطانهای سر و گردن (۲).
مطالعه دیگری نیز در مورد انتقال این ویروس از طریق دست انجام شده است. مطالعه مذکور به بررسی انتقال از دست به ناحیه تناسلی پرداخته و به موضوع دست دادن با دیگران ارتباط ندارد. در یک مطالعه آیندهنگر روی دانشجویان دختر ۱۸ تا ۲۴ سال و شرکای جنسی مرد آنها در مونترال کانادا، محققان دریافتند که خطر نسبی ابتلا به HPV در نمونههای تناسلی زنان، هنگامی که شریک جنسی آنها در دست خود HPV مثبت داشت، ۵ برابر بیشتر بود. همچنین، این خطر برای مردان، زمانی که شریک جنسی آنها روی دست خود HPV مثبت داشت، ۱۷٫۴ برابر بیشتر گزارش شد. بااینحال، پس از تعدیل آماری برای وضعیت HPV تناسلی، این نسبتها کاهش قابل توجهی داشتند که نشان میدهد انتقال از طریق دست در مقایسه با دیگر روشها اهمیت کمتری دارد (۳).
خودآلودگی یا انتقال ویروس از یک قسمت از بدن به قسمت دیگر یک پدیده شناخته شده است. این موضوع در مطالعات مختلف مستند شده و حتی در دختران باکره و کودکانی که زگیل تناسلی HPV (کمخطر) داشتهاند، بدون سابقه سوءاستفاده جنسی، مشاهده شده است. علاوهبر این، انتقال عمودی از مادر به جنین نیز میتواند از طریق مایع آمنیوتیک، جفت یا تماس با مخاط تناسلی مادر، هنگام زایمان طبیعی، رخ دهد. جالب است بدانیم که DNA ویروس حتی در محیطهای آبی نیز یافت شده، اگرچه انتقال از طریق آب هنوز اثبات نشده است (۱، ۴).
واکسیناسیون HPV یکی از موفقترین مداخلات پیشگیرانه در تاریخ پزشکی مدرن است. تجربه استرالیا در این زمینه بسیار آموزنده است. پس از راهاندازی برنامه واکسیناسیون HPV در این کشور، مطالعات متعددی تأثیرات اولیه آن را گزارش کردند: کاهش قابل توجه در بروز ناهنجاریهای شدید دهانه رحم و عدم مشاهده موارد جدید زگیل تناسلی در زنان زیر ۲۱ سال. این نتایج نشان میدهند که افزایش درک عمومی از مزایای واکسیناسیون، میتواند نگرش مثبت را نسبت به واکسن ایجاد کرده و افسانههای مربوط به عوارض جانبی ساختگی آن را از بین ببرد (۱).
اگرچه ضدعفونی کردن معمولی ممکن است در از بین بردن کامل ویروس موثر نباشد، این بهمعنای نادیده گرفتن اهمیت رعابت بهداشت نیست. مطالعات نشان میدهند که رعایت بهداشت شخصی، همراه با آگاهی از راههای انتقال و استفاده از روشهای پیشگیرانه مانند واکسیناسیون، میتوانند خطر ابتلا را بهطور قابل توجهی کاهش دهند. در این زمینه، آموزش عمومی و افزایش آگاهی جامعه نقش بسیار مهمی در کنترل انتشار ویروس دارد (۱).
راستیآزمایی: اچ پی وی (HPV) میتواند از طریق سرویس بهداشتی منتقل شود.
نتیجهگیری
انتقال ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) عمدتاً از طریق تماس جنسی صورت میگیرد، اما راههای غیرجنسی مانند تماس پوستی و استفاده از وسایل آلوده نیز ممکن است باعث انتقال آن شوند. هرچند انتقال HPV از طریق دست دادن یا روبوسی کردن بهطور مستقیم بعید بهنظر میرسد، نباید فراموش کرد که بهترین راههای پیشگیری شامل واکسیناسیون، رعایت بهداشت شخصی و آگاهی از راههای انتقال آن است. همچنین مهم است که این اطلاعات باعث ایجاد ترس و اضطراب بیمورد در جامعه نشوند و بهجای آن، بر اهمیت پیشگیری و مراقبتهای بهداشتی تأکید شود.
روش جستوجو
برای بررسی این ادعا، از کلیدواژههای «HPV» و «Transmission» بههمراه مترادفهای آنها در پایگاههای اطلاعاتی PubMed و Scopus استفاده شد. در نهایت، با تحلیل نتایج سه مطالعه مرتبط و منابع دیگر، این موضوع مورد بررسی قرار گرفت.
منابع
- Petca A, Borislavschi A, Zvanca ME, Petca RC, Sandru F, Dumitrascu MC. Non-sexual HPV transmission and role of vaccination for a better future (Review). Exp Ther Med. 2020;20(6):186.
- Touyz L, Touyz S. Kissing, Saliva and Human Papilloma Virus: Principles, Practices, and Prophylaxis. Journal of Medical Research and Health Sciences. 2020;3(9):10781086.
- Malagón T, Louvanto K, Wissing M, Burchell AN, Tellier P-P, El-Zein M, et al. Hand-to-genital and genital-to-genital transmission of human papillomaviruses between male and female sexual partners (HITCH): a prospective cohort study. The Lancet Infectious Diseases. 2019;19(3):317-26.
- CDC. Human Papillomavirus 2024 [Available from: https://www.cdc.gov/pinkbook/hcp/table-of-contents/chapter-11-human-papillomavirus.html#:~:text=HPV%20is%20transmitted%20through%20intimate,%2C%20anal%2C%20or%20oral%20sex.
دیدگاهتان را بنویسید