بررسی ادعا: سیگار الکترونیک (ویپ) به اندازه سیگار معمولی خطرناک است.
اوره‌میک پرورایتوس (Uraemic Pruritus) نوعی خارش مزمن است که معمولاً در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی یا افرادی که به مرحله نهایی بیماری کلیوی رسیده‌اند، مشاهده می‌شود.
این مشکل سلامتی در بین ۳۸% تا ۸۴% از بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی در مرحله انتهایی (ESRD) که تحت همودیالیز (HD) قرار دارند، گزارش شده است (۱).
این مشکل ناشی از تجمع مواد زائد مانند اوره در خون است که به علت ناتوانی کلیه‌ها در دفع آن‌ها به وجود می‌آید. خارش در این بیماران می‌تواند گسترده باشد و بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر قابل‌توجهی بگذارد (۲). گفته می‌شود روغن ماهی می‌تواند در درمان و تسکین این خارش‌ها موثر باشد. اما آیا واقعا این ادعا درست است؟
در این پست به بررسی صحت این ادعا می‌پردازیم؛
براساس مرور سیستماتیک کاکرین که در ماه‌‌های اخیر (۲۰۲۴) انجام شد، مصرف روغن ماهی یا به عبارت دیگر اسیدهای چرب امگا-۳ ممکن است باعث کاهش قابل توجهی در خارش بیماران مبتلا به نارسایی کلیه شود. این نتیجه بر اساس بررسی چهار مطالعه با مجموع ۱۶۰ شرکت‌کننده به دست آمده است. نتایج نشان می‌دهد که روغن ماهی در مقایسه با دارونما (پلاسبو) می‌تواند خارش را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) برای این مداخله -۱.۶ بود که از لحاظ آماری معنادار بود (۳).
سطح اطمینان به نتایج:
با این حال، باید توجه داشت که سطح اطمینان به این شواهد پایین ارزیابی شده است. این بدان معناست که اگرچه نتایج امیدوارکننده هستند، اما نیاز به تحقیقات بیشتر و با کیفیت بالاتر وجود دارد تا بتوان با قطعیت بیشتری در مورد اثربخشی روغن ماهی در کاهش خارش نظر داد.
مقایسه با سایر درمان‌ها:
در مقایسه با سایر درمان‌های مورد بررسی، روغن ماهی نتایج نسبتاً خوبی نشان داده است. برخی درمان‌های دیگر مانند داروهای آنالوگ گابا (GABA) تاثیر بیشتری داشته‌اند، اما روغن ماهی نیز در میان گزینه‌های درمانی موثر قرار گرفته است.
نتیجه‌گیری:
با توجه به شواهد موجود، می‌توان گفت که روغن ماهی یا اسیدهای چرب امگا-۳ ممکن است در کاهش خارش بیماران مبتلا به نارسایی کلیه موثر باشند. با این حال، به دلیل سطح اطمینان پایین به شواهد، نیاز به تحقیقات بیشتر و دقیق‌تر در این زمینه وجود دارد تا بتوان با قطعیت بیشتری در مورد اثربخشی این درمان نظر داد.
روش کار:
برای بررسی این موضوع از کلیدواژه «Pruritus» و «Fish oil» و عبارات مترادف آن‌ها در کتابخانه کاکرین و پایگاه اطلاعاتی پابمد در عنوان مستندات استفاده شد. کلیدواژه‌ها:
((“Fatty Acids, Omega-3″[Mesh]) OR (“Fish oil”[Title] OR “Fish”[Title] OR “Omega 3″[Title])) AND (“Pruritus”[Mesh])
در نهایت از یک مطالعه مروری کاکرین که متشکل از چهار مقاله اولیه در ارتباط با موضوع مورد بررسی بود استفاده شد.
منابع:
- Ko MJ, Peng YS, Wu HY. Uremic pruritus: Pathophysiology, clinical presentation, and treatments. Kidney Res Clin Pract 2023; 42(1):39-52. doi: 10.23876/j.krcp.21.
- https://dermnetnz.org/topics/uraemic-pruritus
- https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD008320.pub4/full/fa#CD008320-abs-0010
دیدگاهتان را بنویسید