×
×

آخرین مطالب

سوگیری در مطالعات علوم پزشکی | سوگیری برکسونی (Berkson’s bias)
چرا تحلیل نتایج مطالعات پزشکی باید با دقت انجام شود؟

سوگیری در مطالعات علوم پزشکی | سوگیری برکسونی (Berkson’s bias)

خلاصه مطلب: درک و در نظر گرفتن سوگیری برکسون در تفسیر نتایج مطالعات بسیار مهم است. این سوگیری می‌تواند منجر به برآوردهای نادرست از شیوع بیماری‌ها، عوامل خطر، و ارتباط بین بیماری‌ها شود. بنابراین، محققان و متخصصان بالینی باید هنگام استفاده از نتایج مطالعات بیمارستانی برای تصمیم‌گیری‌های بالینی یا سیاست‌گذاری‌های بهداشتی، این نوع سوگیری را در نظر بگیرند
  • ۸ شهریور
  • ۰
  • راستی آزمایی: آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟
    نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف

    راستی آزمایی: آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟

    خلاصه بررسی:  در حال حاضر درمان قطعی برای زگیل تناسلی وجود ندارد اما در مطالعات آزمایشگاهی و پیش بالینی گانودرما تاثیر مثبتی در بهبود زگیل تناسلی و لک های پوستی داشته است اما هنوز مطالعه ی با کیفیت و با حجم نمونه بالا در سطح بالینی و کارآزمایی های بالینی با روش شناسی بهتر انجام نشده است که نشان دهد این قارچ در درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی تاثیر بالینی قابل توجهی دارد.
    راستی آزمایی / ظفرقندی: ۷۰ درصد مشکلات سلامت خارج از وزارت بهداشت است؟
    نتیجه‌ بررسی: درست

    راستی آزمایی / ظفرقندی: ۷۰ درصد مشکلات سلامت خارج از وزارت بهداشت است؟

    خلاصه بررسی: منابع علمی میگوید، حدود 70-75 درصد عوامل موثر بر سلامت از جنس عوامل اقتصادی، اجتماعی موثر بر سلامت و خارج از بدنه بهداشت و درمان یک کشور رقم میخورد
  • ۶ شهریور
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: خوردن همزمان خربزه و عسل باعث مرگ می‌شود؟
    نتیجه‌ بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: خوردن همزمان خربزه و عسل باعث مرگ می‌شود؟

    خلاصه بررسی: باور عمومی مبنی بر کشنده بودن مصرف همزمان خربزه و عسل، هیچ پایه علمی ندارد. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این ترکیب خطرناک یا مرگبار است. با این حال، مصرف بیش از حد هر ماده غذایی می‌تواند باعث ناراحتی‌های گوارشی شود. توصیه می‌شود افراد در مصرف هر ماده غذایی اعتدال را رعایت کنند و در صورت داشتن حساسیت یا بیماری خاص، با پزشک خود مشورت کنند.
    راستی آزمایی: جایگاه ایران در تحقیقات سلامت در دولت سیزدهم به پانزدهم ارتقا پیدا کرد.
    نتیجه‌ بررسی: نادرست

    راستی آزمایی: جایگاه ایران در تحقیقات سلامت در دولت سیزدهم به پانزدهم ارتقا پیدا کرد.

    با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، این ادعای وزیر بهداشت را نادرست میداند.
    راستی آزمایی: آیا اسید های چرب امگا ۳ در درمان افسردگی موثر است؟
    نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف

    راستی آزمایی: آیا اسید های چرب امگا ۳ در درمان افسردگی موثر است؟

    خلاصه بررسی: بعضی از مطالعات انجام شده نشان میدهد از نظر آماری اسید های چرب امگا 3 در درمان افسردگی تاثیر معنی داری دارد اما این تاثیر از نظر بالینی کوچک و تقریبا بی اهمیت است. سطح قطعیت شواهد موجود پایین است و برای تصمیم گیری به شواهد با کیفیت تری نیاز است.
    راستی آزمایی: آیا کلروفیل مایع می تواند به کاهش وزن کمک کند؟
    نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف

    راستی آزمایی: آیا کلروفیل مایع می تواند به کاهش وزن کمک کند؟

    خلاصه بررسی: مطالعات محدودی انجام شده است که نشان داده کلروفیل ممکن است در کاهش وزن موثر باشد. اما این مطالعات محدود اکثرا در سطح آزمایشگاهی و بر روی حیوانات انجام شده و مطالعات بالینی انجام شده بر روی انسان ها بسیار کم است در نتیجه برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا کلروفیل مایع میتواند به طور موثر و ایمن باعث کاهش وزن شود خیلی زود است و به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.  
  • ۲ شهریور
  • ۰
  • سوگیری در انتشار نتایج یک مطالعه چگونه میتواند واقعیات علمی را تحریف کند؟
    نتیجه مطالعات و تحلیل های مختلف!

    سوگیری در انتشار نتایج یک مطالعه چگونه میتواند واقعیات علمی را تحریف کند؟

    سوگیری انتشار می‌تواند به تحریف واقعیت‌های علمی و ایجاد تصورات نادرست از اثربخشی یا ایمنی مداخلات پزشکی منجر شود. برای حفظ اعتبار علمی و اطمینان از تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر شواهد صحیح، ضروری است که تمام نتایج پژوهش‌ها، بدون توجه به مثبت یا منفی بودن آن‌ها، به‌طور شفاف و کامل منتشر شوند. افزایش آگاهی از این نوع سوگیری و اتخاذ راهبردهای مناسب برای مقابله با آن، گامی مؤثر در جهت ارتقای کیفیت تحقیقات علمی و حفاظت از سلامت عمومی است.
    راستی آزمایی ادعای یک مسئول: پشه آئدس می تواند ۴۰۰ روز زنده بماند
    نتیجه‌ بررسی: نادرست

    راستی آزمایی ادعای یک مسئول: پشه آئدس می تواند ۴۰۰ روز زنده بماند

     خلاصه بررسی: براساس منابع علمی و نظر متخصصین حشره شناسی، ادعای طول عمر 400 روزه برای پشه آئدس صحت ندارد و احتمالا ادعای ماندگاری مربوط به تخم این پشه است که در خشکی میتواند تا زمان های طولانی ماندگار باشد.
  • ۲۸ مرداد
  • ۰
  • راستی آزمایی: آیا تزریق واکسن های روتین کودکان باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی میشود؟
    نتیجه‌ بررسی: نادرست

    راستی آزمایی: آیا تزریق واکسن های روتین کودکان باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی میشود؟

    خلاصه بررسی: ادعای ایجاد تغییر ژنتیکی توسط واکسن‌ها، فاقد هرگونه پایه علمی است و توسط جامعه علمی به طور قاطع رد شده است. واکسن‌ها یکی از مهم‌ترین دستاوردهای پزشکی هستند و نقش بسیار مهمی در کنترل بیماری‌های واگیردار ایفا می‌کنند. به هیچ عنوان نباید با مشاهده محتوای فاقد شواهد علمی از تزریق واکسن کودکان خودداری کرد.
  • ۲۷ مرداد
  • ۰
  • فیلم/ شب‌زنده‌داری ریسک سرطان را کاهش می‌دهد؟
    نتیجه‌ بررسی: نادرست

    فیلم/ شب‌زنده‌داری ریسک سرطان را کاهش می‌دهد؟

    خلاصه بررسی: بر اساس شواهد موجود، نمی‌توان گفت که شب زنده‌داری یا کار شبانه خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد. در واقع، بیشتر مطالعات به افزایش خطر سرطان، به ویژه سرطان سینه، در افرادی که به مدت طولانی در شیفت شب کار می‌کنند یا الگوهای خواب نامنظم دارند، اشاره دارند. اختلال در ریتم شبانه‌روزی و الگوهای خواب نامناسب می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند و کیفیت زندگی را کاهش دهند.
    سوگیری یادآوری چگونه میتواند نتایج مطالعات پزشکی را منحرف کند؟
    برای استفاده از مطالعات بالینی مراقب سوگیری یادآوری باشیم

    سوگیری یادآوری چگونه میتواند نتایج مطالعات پزشکی را منحرف کند؟

    گاهی ممکن است یک پژوهش بخاطر روش شناسی نادرست به این مشکل گرفتار شود و نتایج مطالعه قابل اتکا نباشد. در نتیجه استناد به مطالعات بدون ارزیابی نقادانه متخصصین تحقیقات بالینی باید با احتیاط انجام شود. یکی از این ارزیابی ها وجود این سوگیری در مطالعه است که باید بدان توجه ویژه کرد.
  • ۲۴ مرداد
  • ۰