راستی‌آزمایی: مردان هم ممکن است به سرطان پستان مبتلا شوند.
بیان مسئله
ماساژ درمانی، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های مراقبتی در طب مکمل به‌شمار می‌رود که از گذشته تاکنون برای تسکین درد، کاهش تنش‌های عضلانی و افزایش سطح کیفیت زندگی مورد توجه قرار داشته است. میان انواع مختلف روغن‌های گیاهی مورد استفاده در این روش، روغن زیتون به‌دلیل خواص ضدالتهابی، مرطوب‌کننده و آنتی‌اکسیدانی خود، جایگاه ویژه‌ای را در فرهنگ‌های مدیترانه‌ای، خاورمیانه‌ای و حتی طب سنتی ایران، به خود اختصاص داده است.
از دیدگاه سنتی، استفاده موضعی از روغن زیتون نه‌تنها به نرمی و تغذیه پوست کمک می‌کند، بلکه ممکن است تاثیرات عمیق‌تری بر سلامت عضلات، مفاصل و حتی آرام‌سازی روان داشته باشد؛ اما آیا این باورها با شواهد علمی هم‌راستا هستند؟
در این راستی‌آزمایی، تلاش می‌کنیم به این پرسش پاسخ دهیم که ماساژ با روغن زیتون واقعاً دارای خواص درمانی است؟ برای این منظور، یافته‌های پژوهش‌های معتبر علمی را مرور خواهیم کرد تا به ارزیابی دقیق‌تری از تاثیرات احتمالی این روش ساده اما محبوب دست یابیم.
راستی‌آزمایی: قرار دادن پاها در آب سرد موجب رفع سردرد می‌شود.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: olive oil massage؛ massage therapy؛ و olive oil استخراج کرده، و پس از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌وجوی مقالات پرداختیم.
ماساژ با روغن زیتون؛ راهکاری طبیعی با پشتوانه علمی؟
در دوران باستان، ورزشکاران یونانی برای پیشگیری از بروز آسیب‌های عضلانی و تسریع در بهبودی، از ماساژ با روغن زیتون استفاده می‌کردند. بررسی متون تاریخی و شواهد جدید نشان می‌دهند که ماساژ عمقی با روغن زیتون، نه‌تنها به نرم شدن عضلات کمک می‌کرد، بلکه با افزایش جریان خون و کاهش التهاب، احتمال آسیب‌دیدگی را کاهش می‌داد. جالب‌تر اینکه، یافته‌های امروزی نیز برخی از این تاثیرات را تائید می‌کنند. به‌نظر می‌رسد روغن زیتون، فراتر از یک ماده خوراکی سالم، در طول تاریخ نقش مؤثری را در مراقبت از سلامت عضلات ایفا کرده است۱.
راستی‌آزمایی: تاثیر پانسمان‌‌ها و عوامل موضعی در پیشگیری از ایجاد زخم‌های فشاری
نتایج یک پژوهش علمی نشان داد که ماساژ سبک با روغن زیتون می‌تواند در کاهش دردهای حاد عضلانی مؤثر باشد. در این مطالعه، افرادی که دچار آسیب‌های عضلانی شده بودند، روزانه دوبار و به‌مدت ۹ روز ماساژ ملایم را با روغن زیتون دریافت کردند. در مقایسه با گروهی که از روغن پارافین استفاده کردند، گروه روغن زیتون دچار درد کمتری شد و کمتر به داروهای مسکّن نیاز پیدا کرد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که روغن زیتون می‌تواند نقش مکمل مفیدی در کاهش درد داشته باشد، به‌ویژه زمانی که با یک ماساژ آرام‌بخش همراه شود۲.
راستی‌آزمایی: طب سوزنی به کاهش درد ناشی از اقدامات پزشکی در نوزادان کمک می‌کند.
بررسی خواص درمانی ماساژ با روغن زیتون بر پایه شواهد بالینی
نتایج یک پژوهش تازه نشان داد که ماساژ پا با روغن زیتون می‌تواند علائم «سندرم پای بی‌قرار» را در بیماران دیالیزی کاهش دهد. در این مطالعه، افرادی که از این مشکل رنج می‌بردند، به‌مدت دو هفته، هر شب پیش‌از خواب، ماساژ ملایمی را با روغن زیتون دریافت کردند. نتایج نشان دادند که شدت علائم ناخوشایند پا، مانند احساس حرکت، سوزش یا بی‌قراری، به‌طور چشمگیری کاهش یافت. این یافته حاکی از آن است که استفاده از روغن زیتون همراه با ماساژ، می‌تواند راهی طبیعی، بی‌ضرر و مؤثر برای کمک به خواب راحت‌تر و آرامش بیشتر در بیماران مبتلا به این اختلال باشد۳.
راستی‌آزمایی: کندن موی سفید باعث زیاد شدن تعداد موی سفید سر می‌شود.
هم‌سو با مطالب فوق، خستگی مزمن یکی از مشکلات شایع در بیماران دیالیزی است که می‌تواند کیفیت زندگی آن‌ها را به‌شدت کاهش دهد. در یک مطالعه علمی، گروهی از این بیماران به‌مدت هشت هفته تحت ماساژ با روغن زیتون قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که میزان خستگی آن‌ها به‌طور قابل توجهی کاهش یافت، در حالی‌که در گروهی که این ماساژ را دریافت نکردند، خستگی هم‌چنان در سطح بالا باقی ماند. این تحقیق نشان می‌دهد که ماساژ با روغن زیتون، روشی ساده و طبیعی است که می‌تواند به بهبود انرژی و افزایش احساس شادابی در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی کمک کند۴.
راستی‌آزمایی: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) در کاهش درد کولیک کلیوی حاد مؤثر هستند.
کاربردهای درمانی ماساژ با روغن زیتون برای مادران
نتایج یک مطالعه علمی دیگر، با هدف بررسی تأثیر انواع مختلف روغن‌ها برای محافظت از ناحیه پرینه (بین مقعد و دستگاه تناسلی) در دوران زایمان، نشان دادند که ماساژ ناحیه پرینه با روغن‌ها به‌عنوان روشی طبیعی برای کاهش پارگی و آسیب‌های این ناحیه شناخته می‌شود. علاوه‌بر این، استفاده از روغن زیتون به‌تنهایی یا ترکیب آن با روغن‌های دیگر، تفاوت معناداری در کاهش میزان پارگی پرینه نسبت به روغن‌های پایه نداشت. به این معنا که هنوز روغن «کامل و ایده‌آل» برای محافظت از پرینه مشخص نشده و انجام تحقیقات بیشتری برای یافتن بهترین گزینه لازم است. بااین‌حال، ماساژ با روغن‌ها به‌طور کلی می‌تواند نقش مهمی در کاهش ناراحتی‌ها و آسیب‌های زایمان داشته باشد۵.
راستی‌آزمایی: استفاده از کمپرس سرد باعث کاهش علائم احتقان پستان در دوران شیردهی می‌شود.
علاوه‌بر این، نتایج یک مطالعه بالینی در ترکیه نشان داد که ماساژ ناحیه پرینه با روغن زیتون در مرحله دوم زایمان (مرحله فشار) می‌تواند به‌طور قابل توجهی از بروز آسیب‌های این ناحیه پیشگیری کند. در این تحقیق، زنان باردار به دو گروه تقسیم شدند؛ گروهی که ماساژ با روغن زیتون را دریافت کردند، نسبت به گروهی که هیچ مداخله‌ای نداشتند، کاهش چشمگیری در میزان پارگی پرینه و نیاز به اپی‌زیوتومی داشتند. به‌طور مشخص، نرخ اپی‌زیوتومی در این گروه از ۴۸/۶٪ به ۳۴/۳٪ و میزان پارگی پرینه از ۳۸٪ به ۱۷/۷٪ کاهش یافت. این نتایج نشان می‌دهند که استفاده از روغن زیتون به‌عنوان یک روش ساده، طبیعی و بی‌خطر می‌تواند نقش مؤثری را در مراقبت از مادر هنگام زایمان ایفا کند۶.
راستی‌آزمایی: قنداق کردن نوزاد (به شکل اصولی) باعث بهبود خواب او می‌شود.
نتیجه‌‌‌گیری
در مجموع، به نظر می‌رسد ماساژ با روغن زیتون فقط یک روش آرام‌بخش سنتی نیست، بلکه می‌تواند به عنوان مکملی طبیعی و مؤثر در بهبود برخی علائم جسمی مورد توجه قرار گیرد. با توجه به بی‌خطری بالا و در دسترس بودن این روش، می‌توان آن را در کنار درمان‌های استاندارد، به‌عنوان بخشی از رویکردهای غیردارویی، برای ارتقاء کیفیت زندگی افراد مدنظر قرار داد.
فهرست منابع
۱. Nomikos NN, Nomikos GN, Kores DS. The use of deep friction massage with olive oil as a means of prevention and treatment of sports injuries in ancient times. Arch Med Sci. Oct 2010;6(5):642-5. doi:10.5114/aoms.2010.17074
2. Nasiri M, Farsi Z, Habibi H, Fournier A, Rajai N. Effects of light stroking massage with olive oil on acute pain severity and number of taken non-steroidal anti-inflammatory drugs among outpatients with extremities trauma: A double-blind, placebo-controlled superiority trial. International Journal of Orthopaedic and Trauma Nursing. 2022;46:100953.
3. Nasiri M, Abbasi M, Khosroabadi ZY, et al. Short-term effects of massage with olive oil on the severity of uremic restless legs syndrome: a double-blind placebo-controlled trial. Complementary Therapies in Medicine. 2019;44:261-268.
4. Lazarus ER, Deva Amirtharaj A, Jacob D, Chandrababu R, Isac C. The effects of an olive-oil massage on hemodialysis patients suffering from fatigue at a hemodialysis unit in southern India – a randomized controlled trial. J Complement Integr Med. Dec 23 2020;18(2):397-403. doi:10.1515/jcim-2019-0338
5. Harlev A, Pariente G, Kessous R, et al. Can we find the perfect oil to protect the perineum? A randomized-controlled double-blind trial. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 2013;26(13):1328-1331.
6. Bayraktar E, Başer M. Effect of perineum massage with olive oil on perineum integrity and duration of second period of delivery. Journal of Human Sciences. 2021;18(2):131-142.
دیدگاهتان را بنویسید