×
×

نتیجه بررسی: شواهد ضعیف
راستی‌آزمایی: استفاده زیاد از لوازم آرایشی خطر ابتلا به سرطان را در افراد افزایش می‌دهد.

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که استفاده روزانه از لوازم آرایشی، به‌ویژه محصولات حاوی ترکیباتی مانند پارابن‌ها، فتالات‌ها، فرمالدهید و نمک‌های آلومینیوم، می‌تواند با اختلالات هورمونی و افزایش خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند پستان و تخمدان همراه باشد. این مواد از طریق پوست جذب شده و در بافت‌های بدن تجمع می‌یابند، به‌ویژه در نواحی حساس مانند زیر بغل و ناحیه تناسلی. اگرچه شواهد موجود بیشتر آزمایشگاهی و آماری هستند و رابطه علت و معلولی قطعی را اثبات نمی‌کنند، هشدارهای علمی آن‌ها قابل اتکا بوده و بر ضرورت آگاهی مصرف‌کنندگان، استفاده از محصولات بی‌خطرتر، و انجام مطالعات بالینی و طولی تأکید دارند.
راستی‌آزمایی: استفاده زیاد از لوازم آرایشی خطر ابتلا به سرطان را در افراد افزایش می‌دهد.

بیان مسئله

در دنیای امروز، استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره بسیاری از افراد تبدیل شده‌ است. این محصولات با هدف زیبایی، افزایش اعتماد به نفس و مراقبت از پوست و مو طراحی شده‌اند، اما در کنار مزایای ظاهری، نگرانی‌هایی جدی درباره ترکیبات شیمیایی موجود در آن‌ها مطرح شده‌اند. مطالعات علمی نشان می‌دهند که برخی مواد رایج در لوازم آرایشی، مانند پارابن‌ها، فتالات‌ها، فرمالدهید و ترکیبات اتیلن‌اکسید، ممکن است با اختلالات هورمونی، التهاب‌های مزمن و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان پستان، تخمدان و پوست مرتبط باشند. این نگرانی‌ها زمانی جدی‌تر می‌شوند که بدانیم بسیاری از افراد به‌صورت روزانه و در بلندمدت از این محصولات استفاده می‌کنند، از این رو در این راستی­‌آزمایی برآنیم با مرور مقالات به بررسی این ادعا بپردازیم.

 

راستی‌آزمایی: آیا محصولات آرایشی مو، باعث ریزش مو می‌شوند؟

 

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل Cancer و Cosmetics and Cancer استخراج کرده و بعد از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌جوی مقالات پرداختیم.

آرایش روزانه و خطر پنهان

مطالعات اخیر درباره تأثیرات مصرف لوازم آرایشی بر سلامت انسان نشان می‌دهند که استفاده مکرر از این محصولات می‌تواند با خطراتی جدی همراه باشد، به‌ویژه در زمینه ابتلا به سرطان. مقاله‌ای منتشرشده توسط دانشگاه آکسفورد نشان می‌دهد که تعداد قابل توجهی از شکایات و گزارش‌های مربوط به عوارض جانبی لوازم آرایشی، شامل تحریکات پوستی، ریزش مو، و حتی مواردی از سرطان بوده‌اند. این داده‌ها حاکی از آن هستند که برخی افراد پس از استفاده طولانی‌مدت از محصولات خاص، دچار مشکلات جدی شده‌اند، هرچند اثبات رابطه مستقیم بین استفاده از محصول و ابتلا به بیماری، نیازمند بررسی‌های بیشتر است (۱).

در مقاله‌ای دیگر نیز پژوهشگران به بررسی ترکیبات شیمیایی رایج در لوازم آرایشی پرداخته‌اند. آن‌ها هشدار داده‌اند که بسیاری از این مواد، مانند پارابن‌ها، فتالات‌ها، فرمالدهید و ترکیبات معطر مصنوعی، می‌توانند به‌عنوان مختل‌کننده‌های کارکرد هورمون‌ها عمل کرده و در بلندمدت زمینه‌ساز بروز بیماری‌هایی مانند سرطان پستان، تخمدان و پوست شوند. این مواد از طریق پوست جذب بدن شده و در برخی موارد حتی در خون و بافت‌های بدن قابل ردیابی هستند. هم‌چنین، استفاده روزانه از چندین محصول آرایشی می‌تواند اثرات تجمعی این مواد را تشدید کند (۲).

 

راستی‌آزمایی: داروی فینستراید برای درمان ریزش مو موثر است.

 

ذکر این نکته حائز اهمیت است که اگرچه مقاله اول بر پایه داده‌های واقعی و گزارش‌های مردمی استوار است، محدودیت‌هایی مانند عدم کنترل متغیرهای مخدوش‌کننده و نبود اطلاعات دقیق درباره ترکیبات محصولات دارد. مقاله دوم نیز با وجود جامع‌بودن، بیشتر بر شواهد آزمایشگاهی و فرضیات زیستی تکیه دارد و برای اثبات قطعی خطرات، باید مطالعات بالینی و طولی انجام شوند.

لوازم آرایشی و مسیر ابتلا به سرطان پستان

نتایج دو مقاله علمی درباره بررسی ارتباط استفاده از لوازم آرایشی و ابتلا به سرطان پستان نشان می‌دهند که برخی ترکیبات شیمیایی موجود در محصولات آرایشی، مانند پارابن‌ها، فتالات‌ها و تریکلوزان می‌توانند به‌عنوان استروژن‌های محیطی عمل کرده و تعادل هورمونی بدن را مختل کنند. این اختلالات ممکن است در بلندمدت زمینه‌ساز رشد سلول‌های سرطانی در بافت پستان شوند. مطالعات بالینی نیز نشان داده‌اند که استفاده روزانه و مداوم از محصولات آرایشی، به‌ویژه آن‌هایی که مستقیماً با پوست تماس دارند، با افزایش احتمال ابتلا به سرطان پستان همراه هستند. هرچند این تحقیقات نمی‌توانند رابطه علت و معلولی قطعی را اثبات کنند، شواهد آماری و بیوشیمیایی آن‌ها به‌عنوان هشدار علمی قابل اتکا بوده و ضرورت آگاهی مصرف‌کنندگان، انتخاب محصولات بی‌خطرتر، تقویت نظارت‌های بهداشتی و انجام مطالعات طولی با کیفیت را برجسته می‌کنند (۳، ۴).

 

راستی‌آزمایی: باید هر روز از دهان‌شویه استفاده شود.

ضدتعریق و سرطان

بررسی نمک‌های آلومینیوم موجود در محصولات ضدتعریق زیر بغل، هشدار می‌دهد که این ترکیبات می‌توانند از طریق پوست جذب شده و در بافت پستان تجمع یابند. هم‌چنین، ترکیبات این محصولات مانند پارابن‌ها و فتالات‌ها، عملکردی مشابه استروژن دارند و ممکن است در رشد سلول‌های سرطانی نقش داشته باشند. یافته‌­ها بر این نکته تأکید دارند که تماس مکرر و بلندمدت با این ترکیبات، به‌ویژه در نواحی نزدیک به بافت پستان، می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات بیولوژیکی مشکوک باشد (۵، ۶).

با این حال، باید توجه داشت که این مطالعات عمدتاً از نوع مرور ادبیات و مطالعات آزمایشگاهی هستند و شواهد آن‌ها بیشتر بر پایه مکانیسم‌های بیوشیمیایی و فرضیه‌های زیستی است تا داده‌های بالینی قطعی. بنابراین، اگرچه نتایج آن‌ها هشداردهنده و علمی هستند، برای اثبات رابطه علت و معلولی مستقیم میان استفاده از این محصولات و بروز سرطان پستان، نیاز به انجام مطالعات طولی، اپیدمیولوژیک و بالینی گسترده‌تر وجود دارد.

 

راستی‌آزمایی: گرفتن ناخن‌ها در شب باعث کاهش کلسیم می‌شود.

تالک و سرطان تخمدان

مطالعه‌ای با عنوان بررسی ارتباط میان استفاده از پودر تالک و سرطان تخمدان که به‌صورت گذشته‌نگر به مقایسه داده‌های مربوط به زنان مبتلا به سرطان تخمدان با گروهی از زنان سالم پرداخت، نشان داد که استفاده مکرر و طولانی‌مدت از این پودر در محصولات آرایشی و بهداشتی ناحیه تناسلی می‌­تواند با افزایش نسبی خطر ابتلا به این نوع سرطان همراه باشد. علاوه‌براین، این خطر در زنانی که سابقه خانوادگی سرطان داشتند یا از نظر ژنتیکی مستعد بودند، بیشتر بود. اگرچه این تحقیق نمی‌تواند رابطه‌ای قطعی و علت‌ومعلولی بین تالک و سرطان تخمدان را اثبات کند، ارتباط آماری معناداری را نشان می‌دهد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

نویسندگان مقاله تأکید می‌کنند که این نتایج باید به‌عنوان زنگ هشداری برای مصرف‌کنندگان و سیاست‌گذاران سلامت تلقی شوند. آن‌ها توصیه می‌کنند زنان در استفاده از محصولات حاوی تالک، به‌ویژه در نواحی حساس بدن، احتیاط بیشتری به خرج دهند و در صورت امکان از جایگزین‌های بی‌خطرتر استفاده کنند. این مطالعه هم‌چنین بر ضرورت انجام تحقیقات گسترده‌تر و دقیق‌تر در آینده برای بررسی اثرات بلندمدت تالک بر سلامت زنان تأکید دارد (۷).

 

راستی‌آزمایی:‌ تراشیدن مو با تیغ باعث قوی‌تر شدن ریشه موها می‌شود.

نتیجه‌­گیری

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که استفاده روزانه از لوازم آرایشی، به‌ویژه محصولات حاوی ترکیباتی مانند پارابن‌ها، فتالات‌ها، فرمالدهید و نمک‌های آلومینیوم، می‌تواند با اختلالات هورمونی و افزایش خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند پستان و تخمدان همراه باشد. این مواد از طریق پوست جذب شده و در بافت‌های بدن تجمع می‌یابند، به‌ویژه در نواحی حساس مانند زیر بغل و ناحیه تناسلی. اگرچه شواهد موجود بیشتر آزمایشگاهی و آماری هستند و رابطه علت و معلولی قطعی را اثبات نمی‌کنند، هشدارهای علمی آن‌ها قابل اتکا بوده و بر ضرورت آگاهی مصرف‌کنندگان، استفاده از محصولات بی‌خطرتر، و انجام مطالعات بالینی و طولی تأکید دارند.

منابع

۱. Jacob SL, Cornell E, Kwa M, Funk WE, Xu S. Cosmetics and Cancer: Adverse Event Reports Submitted to the Food and Drug Administration. JNCI Cancer Spectrum. 2018;2(2).
2. Alnuqaydan AM. The dark side of beauty: an in-depth analysis of the health hazards and toxicological impact of synthetic cosmetics and personal care products. Frontiers in public health. 2024;12:1439027.
3. Darbre PD. Environmental oestrogens, cosmetics and breast cancer. Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism. 2006;20(1):121-43.
4. Konduracka E, Krzemieniecki K, Gajos G. Relationship between everyday use cosmetics and female breast cancer. Pol Arch Med Wewn. 2014;124(5):264-9.
5. Darbre PD. Underarm cosmetics and breast cancer. Journal of Applied Toxicology. 2003;23(2):89-95.
6. Harvey PW, Darbre P. Endocrine disrupters and human health: could oestrogenic chemicals in body care cosmetics adversely affect breast cancer incidence in women? Journal of Applied Toxicology. 2004;24(3):167-76.
7. Cramer DW, Vitonis AF, Terry KL, Welch WR, Titus LJ. The association between talc use and ovarian cancer: A retrospective case–control study in two US states. Epidemiology. 2016;27(3):334-46.

نویسنده: فاطمه مجدالاشرافی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *