از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟
بیان مسئله
در دنیای پزشکی، سکته مغزی ایسکمیک حاد یکی از اورژانسهای جدی و تهدیدکننده حیات است که در آن جریان خون به بخشهایی از مغز قطع شده و در صورت عدم درمان سریع، میتواند منجر به ایجاد آسیبهای دائمی و ناتوانیهای شدید شود. در حال حاضر، یکی از گزینههای درمانی که بهعنوان یک روش غیرتهاجمی و کمخطر بررسی میشود، انجام لیزردرمانی از راه جمجمه یا ترانسکرانیال است.
این روش با استفاده از نور لیزر با طولموج خاص، تلاش میکند تا فرایندهای التهابی و آسیبهای سلولی ناشی از سکته مغزی را کاهش داده و به ترمیم بافت مغزی کمک کند. با وجود نتایج امیدوارکننده در مدلهای حیوانی و برخی مطالعات اولیه، هنوز شواهد قطعی در مورد اثربخشی بالینی این درمان در انسانها وجود ندارد. بنابراین، بررسی و تحلیل نتایج مطالعات بالینی معتبر، که هدف این راستیآزمایی بهشمار میآید، برای ارزیابی جایگاه این روش در درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد ضروری به نظر میرسد.
راستیآزمایی: واقعیت مجازی میتواند به توانبخشی پساز سکته مغزی کمک کند.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل transcranial laser و acute ischaemic stroke استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستوجوی مقالات پرداختیم.
لیزر ترانسکرانیال در سکته مغزی ایسکمیک حاد
مطالعات انجامشده درباره لیزر ترانسکرانیال (TLT) برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد، از جمله تحلیل تجمعی NEST-1 و NEST-2 و مطالعه منتشرشده در کره جنوبی، نشان میدهند که این روش ممکن است به بهبود عملکرد عصبی و حرکتی در برخی بیماران کمک کند. تحلیل تجمعی NEST-1 و NEST-2 نشان داد که شروع درمان با TLT در ۲۴ ساعت نخست پساز وقوع سکته مغزی، باعث کاهش جزئی در نقص عصبی میشود، اما این تفاوت در مقایسه با گروه دارونما (placebo) چندان معنادار نبود (۱).
مطالعه کرهای، شواهدی را از بهبود عملکرد روزمره و توان حرکتی بیماران پساز لیزردرمانی نیز ارائه کرد، با این حال محدودیتهایی مانند حجم نمونه کوچک و طراحی غیرتصادفی برخی گروهها، قابلیت تعمیم نتایج را کاهش میدهد (۲). اگرچه نتایج این دو مطالعه امیدوارکننده بهنظر میرسند، شواهد کافی را برای اثبات اثربخشی بالینی این شیوه درمانی در سکته مغزی ایسکمیک حاد ارائه نمیدهند.
راستیآزمایی: بازتوانی فیزیکی برای بهبود عملکرد و تحرک افراد پساز سکته مغزی موثر هستند.
لیزر ترانسکرانیال در سکته مغزی ایسکمیک: امید یا واقعیت؟
نتایج یک مرور سیستماتیک کاکرین که مطالعات بالینی موجود را بررسی کرد، نشان میدهند لیزر ترانسکرانیال در مقایسه با درمان دارونما (placebo)، هیچ تفاوت قابلتوجهی را در بهبود شدت سکته مغزی در طول ۹۰ روز پساز درمان ایجاد نمیکند. همچنین میزان بروز عوارض جانبی شدید در بیماران تحت درمان با لیزر، تفاوت معنیداری با گروه کنترل ندارد. به عبارت دیگر، با وجود بیخطر بودن نسبی این روش، شواهد علمی کافی برای تأیید اثربخشی بالینی آن در درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد وجود ندارد و نمیتوان استفاده از آن را بهعنوان یک گزینه درمانی استاندارد توصیه کرد (۳).
راستیآزمایی ادعا: جوانان به علت تغذیه ناسالم دچار سکته قلبی میشوند
لیزر ترانسکرانیال در سکته مغزی ایسکمیک حاد: امیدی که محقق نشد!
یافتههای یک کارآزمایی بالینی دوسوکور و کنترلشده با دارونما، که ۶۳۰ بیمار مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد را در بر گرفت، نشان دادند که ۹۰ روز پساز درمان، تفاوت معنیداری در بهبود عملکرد بیماران بین گروه درمان با لیزر و گروه دارونما وجود نداشت (۴). همسو با مطالب فوق، در مطالعه مشابه دیگر، تاثیرات درمان با لیزر ترانسکرانیال در ۱۰۰۰ بیمار مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک حاد بررسی شد. نتایج حاکی از آن بودند که درمان با لیزر ترانسکرانیال تأثیر قابلتوجهی در بهبود عملکرد عصبی بیماران نداشت (۵).
راستیآزمایی: مصرف روغن حیوانی دلیل قویتر بودن نسلهای گذشته است.
نتیجهگیری
براساس شواهد علمی موجود، لیزر ترانسکرانیال بهعنوان یک روش غیرتهاجمی برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد، علیرغم بیخطر بودن نسبی آن، تأثیر قابلتوجه و مداومی را بر بهبود عملکرد عصبی یا کاهش شدت سکته مغزی نشان نداد. برخی مطالعات کوچک یا تحلیلهای اولیه، اثرات جزئی را مانند بهبودی محدود در عملکرد عصبی یا حرکتی بیماران گزارش کردند، اما این اثرات غالباً محدود و غیرمعنادار بوده و در مقایسه با درمان دارونما، تفاوت چشمگیری را ایجاد نکردند. دادههای حاصل از کارآزماییهای بالینی بزرگ و مرورهای سیستماتیک نشان میدهند که شواهد قوی و پایداری برای اثربخشی بالینی این روش وجود ندارد. بهطور کلی، شواهد علمی فعلی کافی نبوده و نمیتوان لیزر ترانسکرانیال را بهعنوان یک گزینه درمانی استاندارد در سکته مغزی ایسکمیک حاد توصیه کرد.
منابع
۱. Huisa BN, Stemer AB, Walker MG, Rapp K, Meyer BC, Zivin JA. Transcranial laser therapy for acute ischemic stroke: a pooled analysis of NEST-1 and NEST-2. Int J Stroke. 2013;8(5):315-20.
2. An D-y, Sun S-h, An D-y, Sun S-h. The effect of laser therapy for stroke patients: a systematic review and meta-analysis. Journal of Korean Medicine. 2024;45(1):44-63.
3. He H, Zhang Z, Chen H, Jiang Z, Wang Y, Song X, et al. Transcranial laser therapy for acute ischaemic stroke. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2025(7).
4. Zivin JA, Sehra R, Shoshoo A, Albers GW, Bornstein NM, Dahlof B, et al. NeuroThera® Efficacy and Safety Trial-3 (NEST-3): a double-blind, randomized, sham-controlled, parallel group, multicenter, pivotal study to assess the safety and efficacy of transcranial laser therapy with the NeuroThera® Laser System for the treatment of acute ischemic stroke within 24 h of stroke onset. Int J Stroke. 2014;9(7):950-5.
5. Hacke W, Schellinger PD, Albers GW, Bornstein NM, Dahlof BL, Fulton R, et al. Transcranial laser therapy in acute stroke treatment: results of neurothera effectiveness and safety trial 3, a phase III clinical end point device trial. Stroke. 2014;45(11):3187-93.
دیدگاهتان را بنویسید