نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: انجام یوگا برای رفع خستگی در افراد مبتلا به سرطان موثر است.

بیان مسئله

خستگی مفرط یکی از شایع‌ترین و ناتوان‌کننده‌ترین عوارض در افراد مبتلا به سرطان است؛ حالتی که فراتر از احساس خستگی معمول بوده و می‌تواند زندگی روزمره، عملکرد روانی و کیفیت زندگی بیماران را به‌طور چشمگیری مختل کند. در سال‌های اخیر، یوگا به‌عنوان یک مداخله مکمل و غیردارویی، توجه گسترده‌ای را به خود جلب کرده است. اما آیا یوگا واقعاً می‌تواند در کاهش خستگی ناشی از سرطان مؤثر باشد؟ در این بررسی برآنیم با مرور مقالات به این پرسش پاسخ دهیم.

آیا سرطان درمان می‌شود؟ واقعیت یا افسانه؟

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Cancer و Yoga استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌وجوی مقالات پرداختیم.

یوگا در برابر خستگی سرطان: آرامشی فراتر از درمان دارویی؟

نتایج یک مرور نظام‌­مند در کتابخانه کاکرین که شامل ۲۴ مطالعه تصادفی‌سازی‌شده بود، نشان داد یوگا می‌تواند خستگی، اختلالات خواب و افسردگی را در بیماران سرطانی بهبود بخشد و بیشترین تأثیر آن در بیماران مبتلا به سرطان پستان مشاهده شد (۱). تمرینات یوگا می‌توانند به‌طور دلگرم‌کننده‌ای خستگی جسمانی را کاهش دهند و در بهبود عملکرد فیزیکی بیماران نقش مؤثری را ایفا کنند. این نتایج، به‌ویژه در طول درمان‌های فعال مانند شیمی‌درمانی، اهمیت دارند، چراکه بیماران در این مرحله به‌ شدت در معرض کاهش انرژی و کیفیت زندگی قرار دارند (۲).

 

راستی‌آزمایی: کلر مورد استفاده برای ضدعفونی آب سرطان‌زاست.

همسو با یافته­‌های فوق، بازماندگان سرطان پستان که یوگا را به‌صورت منظم تمرین کردند، نه‌تنها کاهش قابل‌توجهی را در خستگی گزارش کردند، بلکه بهبودی چشمگیری را نیز در کیفیت خواب داشتند. این یافته نشان می‌دهد که یوگا می‌تواند چرخه منفی خستگی-بی‌خوابی را که در بسیاری از بیماران سرطانی مشاهده می‌شود، قطع کند (۳). هم‌چنین، افرادی که در برنامه‌ یوگا شرکت کردند، کاهش چشمگیری را در میزان خستگی مزمن و افزایش فعالیت‌های روزانه گزارش کردند، که این موضوع نشان می‌دهد یوگا نه‌تنها از نظر روانی بلکه در بهبود عملکرد جسمی نیز مؤثر باشد (۴).

 

راستی‌آزمایی: مصرف جوش‌شیرین در درمان سرطان نقش دارد.

یوگا؛ مکملی امیدوارکننده اما نه جایگزین

نتایج یک مطالعه مروری نظام‌­مند نشان داد که یوگا می‌تواند در کنار درمان‌های استاندارد سرطان، یک مداخله‌ مکمل کم‌هزینه و مقرون‌به‌صرفه برای کاهش خستگی بیماران باشد. این بررسی نشان داد که یوگا نه‌تنها تأثیر بالینی قابل‌قبولی دارد، بلکه از نظر اقتصادی نیز برای سیستم‌های سلامت و بیماران قابل توصیه است. به‌ویژه در کشورها یا مناطقی که دسترسی به خدمات توان‌بخشی پیشرفته محدود است، یوگا می‌تواند به‌عنوان راهکاری ساده، در دسترس و کم‌هزینه در نظر گرفته شود (۵).

 

راستی‌آزمایی: نوشیدن چای داغ خطر ابتلا به سرطان مری را بیش‌تر می‌کند.

مطالعات مختلف نشان دادند که یوگا توانست سطح خستگی مزمن را به‌طور معنی‌داری کاهش دهد. افزون بر آن، بازماندگان سرطان، بهبودی قابل‌توجهی را در وضعیت روانی و خلق‌وخو نشان دادند. این نشان می‌دهد که یوگا نه‌تنها در کاهش بار جسمانی، بلکه در تعدیل احساسات منفی و بهبود کیفیت زندگی روان‌شناختی بیماران نیز مؤثر است. سادگی و ملایمت حرکات باعث شده یوگا برای گروه‌های مختلف، از جمله افرادی با کاهش توان جسمانی، قابل‌اجرا و مفید باشد (۶).

 

راستی‌آزمایی: اکثر سرطان‌های دوران کودکی، قابل درمان‌اند.

نتیجه‌­گیری

یوگا به‌عنوان یک مداخله مکمل، می‌تواند در کاهش خستگی ناشی از سرطان و بهبود کیفیت زندگی بیماران نقش مهمی را ایفا کند. با این حال، اثربخشی آن به نوع سرطان، شدت علائم، و پیوستگی در انجام تمرینات بستگی دارد. یوگا نباید جایگزین درمان‌های اصلی شود، اما می‌تواند به‌عنوان بخشی از برنامه مراقبت جامع و چندبعدی استفاده شود.

 

راستی‌آزمایی: ورزش‌های مقاومتی به کاهش خستگی در افراد مبتلا به سرطان کمک می‌کنند.

منابع

1. Cramer H, Lauche R, Klose P, Lange S, Langhorst J, Dobos GJ. Yoga for improving health‐related quality of life, mental health and cancer‐related symptoms in women diagnosed with breast cancer. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2017(1).
2. Arana-Chicas E, Lin PJ, Gada U, Sun H, Chakrabarti A, Mattick LJ, et al. The effect of YOCAS©® yoga on cancer-related fatigue and quality of life in older (60+) vs. younger (≤ ۵۹) cancer survivors: Secondary analysis of a nationwide, multicenter, phase 3 randomized controlled trial. J Geriatr Oncol. 2024;15(8):102076.
3. Hanna N, Mulshine J, Wollins DS, Tyne C, Dresler C. Tobacco cessation and control a decade later: American society of clinical oncology policy statement update. J Clin Oncol. 2013;31(25):3147-57.
4. Bower JE, Garet D, Sternlieb B, Ganz PA, Irwin MR, Olmstead R, et al. Yoga for persistent fatigue in breast cancer survivors. Cancer. 2012;118(15):3766-75.
5. Nayak S, AIIMS B. Physiological & Psychological effects of Yoga.
6. Danhauer SC, Addington EL, Sohl SJ, Chaoul A, Cohen L. Review of yoga therapy during cancer treatment. Supportive Care in Cancer. 2017;25(4):1357-72.