تزریق سلول‌های بنیادی به زانو، در نگاه اول، روشی نوین و امیدوارکننده برای کاهش درد و بهبود عملکرد در مبتلایان به آرتروز به نظر می‌رسد، اما بررسی‌های علمی اخیر نشان می‌دهند که اگرچه این روش در برخی افراد بهبودهایی جزئی را ایجاد کرده، هنوز شواهد علمی کافی برای اثبات اثربخشی قطعی و بی‌خطری آن در طولانی‌مدت وجود ندارد. در حال حاضر، این روش در مرحله بررسی علمی قرار دارد و هنوز نمی‌توان آن را به‌عنوان یک درمان ثابت‌شده توصیه کرد.

«دکتر شاهین آخوندزاده»، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون تحقیقات وزارت بهداشت، به این سوال درباره شبه‌علم پاسخ می‌دهد.

چند وقتی است که یک فیلم در فضای مجازی درباره وجود آفلاتوکسین در شیرهای پاستوریزه از زبان یک بازرس بهداشت در حال انتشار است که نگرانی جدی را در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده است.

با توجه به نتایج مقالات مروری بررسی‌شده، می‌توان نتیجه گرفت که تصور عمومی مبنی بر بی‌خطر بودن داروهای گیاهی به دلیل منشاء طبیعی‌شان، نادرست است. بسیاری از این داروها ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی جدی شوند، به‌ویژه در صورت مصرف نادرست یا تداخل با داروهای دیگر. بنابراین، توصیه می‌شود پیش‌از مصرف هرگونه داروی گیاهی، با پزشک یا داروساز مشورت شده و از منابع معتبر برای تهیه این داروها استفاده شود.

دفتر نماینده مردم شهرستان سراب این اقدام رسانه‌ای را تکذیب کرده و اظهار داشته انتشار اینگونه خبرها صرفا موجب خدشه به اعتبار رسانه‌ها خواهد بود.

محدثه کاظمی پادکستر فکت‌نامه سلامت در اولین شماره #صدای_فکت، یه ادعای مهم درباره سلامت و زردی نوزادان رو بررسی کرده است. گوش بدید

خانم نوا و آقای حامی، دو شخصیت هوش مصنوعی «فکت‌نامه سلامت» هستند که از امروز قراره درباره مهمترین مسائل استفاده از شواهد در مسائل سلامت گفتگو کنند.

براساس شواهد موجود، نمی‌توان به‌طور قاطع ادعا کرد که کاهش صدا در NICU به بهبود پیامدهای سلامت در نوزادان نارس کمک می‌کند. شواهد فعلی از کیفیت پائینی برخوردار بوده و نمی‌توانند پایه‌ای برای تصمیم‌گیری‌های بالینی یا سیاست‌گذاری باشند. برای دستیابی به پاسخ قطعی، به انجام مطالعات بزرگ، با طراحی مناسب و گزارش‌دهی کامل نیاز است. با توجه به شواهد موجود، این ادعا که «مدیریت صدا در بخش مراقبت‌های ویژه به بهبود پیامدهای سلامت در نوزادان نارس کمک می‌کند»، اثبات نشده است.

شواهد علمی حاکی از آن است که ادعای «شب‌بیداری عضلات را ضعیف می‌کند»، تا حد زیادی درست است. محرومیت کوتاه‌مدت از خواب (یک شب) ممکن است قدرت عضلات را به شکل محسوسی کاهش ندهد، اما فضا را برای تضعیف عملکرد عضلانی از طریق اختلال در سازوکارهای بازیابی فراهم می‌کند.

در علم پزشکی، اظهارنظرهای قطعی و اطمینان‌بخش گاهی می‌توانند گمراه‌کننده باشند، زیرا پزشکی به دلیل پیچیدگی و تنوع بسیار زیاد افراد و شرایط مختلف، علمی است که در آن عدم قطعیت جزئی از ذات آن است. بنابراین، ضروری است که متخصصان و صاحبنظران این حوزه در صحبت‌های خود از کلمات قطعی پرهیز کرده و به جای آن، از عباراتی که نشان‌دهنده عدم قطعیت و پذیرش تغییر هستند، استفاده کنند.

نتایج بررسی‌های علمی نشان می‌دهند که مصرف گریپ‌فروت می‌تواند با برخی داروهای کنترل فشارخون تداخل داشته باشد و در برخی موارد، اثر دارو را افزایش داده یا خطر عوارض جانبی را بیشتر کند. پس اگر شما یا اطرافیانتان داروی ضدفشارخون بالا مصرف می‌کنید، پیش از افزودن گریپ‌فروت به رژیم غذایی خود، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید. گاهی حتی سالم‌ترین انتخاب‌ها هم در شرایط خاص می‌توانند به ضرر سلامت بدن تمام شوند.

شواهد علمی بیانگر آن است که «استفاده متوسط و منظم از شامپو» برای حفظ سلامت مو و پوست سر، نه‌تنها مشکل‌آفرین نیست، بلکه ضروری است، اما مصرف نامناسب و مکرر شامپو، به‌ویژه از نوع بسیار قوی، می‌تواند موجب خشکی، شکنندگی و تحریک‌پذیری پوست سر شود. مطالعات اخیر نشان داده‌اند شست‌وشوی مو به صورت روزانه با شامپوی ملایم معمولاً آسیبی به ساختار مو نمی‌رساند، اما اگر موها به‌طور منظم شسته نشوند، چربی طبیعی و سلول‌های مرده روی پوست سر تجمع پیدا کرده و ممکن است باعث شوره و خارش شوند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت ادعای کلی «استفاده زیاد از شامپو مضر است» چندان صحیح نیست و بستگی به نوع مو، فرمولاسیون شامپو و دلیل شست‌وشو دارد.