شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر و فیسبوک به طور فزایندهای به منبع اصلی اطلاعات برای بسیاری از افراد تبدیل شدهاند. سلبریتیها با داشتن میلیونها دنبالکننده، قدرت زیادی در شکل دادن به افکار عمومی دارند. اما باید به یاد داشته باشیم که شهرت در یک زمینه (مثلاً بازیگری یا ورزش) لزوماً به معنای داشتن دانش تخصصی در حوزه سلامت نیست.
خلاصه راستی آزمایی: به طور خلاصه، در حال حاضر مدرک علمی با سطح قطعیت بالا برای حمایت از این ادعا وجود ندارد که پوشیدن سوتین، از جمله سوتینهای زیر سیم، باعث سرطان سینه میشود. مطالعات انجام شده موجود ارتباطی بین پوشیدن سوتین (و عادات مربوط به آن) با خطر ابتلا به سرطان سینه پیدا نکردهاند. برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه، تمرکز بر روی عوامل خطر و انتخاب سبک زندگی سالم ضروری است.
افراد علم ستیز و طرفداران شبه علم از مغالطههای منطقی مختلف استفاده میکنند تا به ادعاهای خود (علیرغم فقدان شواهد علمی محکم) حال و هوای معتبر بودن ببخشند.
نتیجه بررسی: شواهد علمی موجود نشان میدهد که سیگار الکترونیک نیکوتیندار احتمالاً یک روش موثر برای کمک به ترک سیگار است. این روش به نظر میرسد حداقل به اندازه سایر درمانهای جایگزین نیکوتین موثر باشد و ممکن است حتی بهتر عمل کند. با این حال، اطلاعات در مورد اثرات بلندمدت و ایمنی آن همچنان محدود است و نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد.
تئوری توطئه، توضیحی برای یک رویداد یا وضعیت است که ادعا میکند یک توطئه توسط گروههای قدرتمند، که اغلب انگیزه سیاسی دارند، وجود دارد، در حالی که توضیحات دیگر محتملتر هستند.
خلاصه راستی آزمایی: آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان آسپارتام را بهعنوان سرطانزای احتمالی معرفی کرده است؛ اما سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) و سازمان غذا و داروی بسیاری از کشورها مصرف آن را در حد سطوح توصیه شده ایمن میدانند. برای اظهارنظر قطعی در مورد اینکه آسپارتام میتواند باعث ایجاد سرطان شود نیاز به مطالعات بیشتری است.
اینفودمی ترکیبی از دو واژه "اینفورمیشن" (اطلاعات) و "اپیدمی" (همهگیری) است و به معنای شیوع گسترده اطلاعات نادرست یا اغراقشده درباره مسائل مختلف بهویژه در حوزه سلامت میباشد.
خلاصه بررسی: با توجه به شواهد موجود، استفاده از ظروف پلاستیکی در مایکروویو میتواند منجر به مهاجرت مواد شیمیایی مضر به غذا و به دنبال آن تاثیرات منفی بر سلامت انسان شود. اگرچه برخی از این مواد در غلظتهای پایین میتواند قابل اغماض باشد، اما تاثیرات تجمعی و طولانیمدت آنها همچنان نگرانیزا است. به ویژه، فتالاتها و بیسفنول A که مواد مختلکننده غدد درونریز هستند، به طور خاص باید مورد توجه قرار گیرند. اگرچه برخی شواهد از تاثیر مواد شیمیایی و تاثیرات منفی آن بر سلامت پشتیبانی میکنند، اما سطح قطعیت این شواهد ضعیف است و نیاز به مطالعات بیشتر و مطالعات مروری برای ارائه نتیجهگیری قاطع وجود دارد. همچنین شایان ذکر است که نیاز به مطالعات بیشتر در این زمینه بر روی انسانها است تا بتوان با اطمینان درباره این موضوع نظر داد.
یکی از مهمترین تکنیکهایی که افراد علم ستیز و طرفداران شبه علم به کار میبرند، تفسیر نادرست از تحقیقات علمی است. این تفسیر نادرست، شامل تحریف یافتهها، روشها یا پیامدهای مطالعات علمی واقعی برای حمایت از ادعاهای نادرست یا گمراهکننده است. اما این فراد چگونه از این روش برای ترویج شبه علم و ادعاهای نادرست استفاده میکنند؟
خلاصه بررسی: شواهد با سطح قطعیت بالا وجود دارند که تایید کننده تاثیر مثبت استفاده از مکمل آهن در زنان برای جلوگیری از آنمی ناشی از قاعدگی هستند. این به معنای توصیه پزشکی به عموم جامعه برای مصرف خودسرانه مکمل آهن نیست و توصیه میشود بدون تجویز پزشک اقدام به مصرف قرص آهن نکنید.
خلاصه بررسی: در مجموع، شواهد نشان میدهند که درمان آنتیبیوتیکی ممکن است به عنوان یک روش جایگزین برای آپاندکتومی در بیماران با آپاندیس حاد ساده مورد استفاده قرار گیرد، اما به دلیل نرخ بالای شکست درمانی و نیاز به جراحی در آینده، این روش نمیتواند به طور کلی به عنوان درمان استاندارد توصیه شود. آپاندکتومی همچنان درمان اصلی برای آپاندیسیت حاد ساده باقی میماند، اگرچه درمان آنتیبیوتیکی میتواند در موارد خاص یا در بیمارانی که جراحی برای آنها مناسب نیست، مورد استفاده قرار گیرد. این روش بهطور کلی نمیتواند به عنوان درمان استاندارد توصیه شود.