نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: تمرینات مقاومتی برای افراد مبتلا به سکته مغزی مفید و اثربخش است.

بیان مسئله

سکته مغزی یکی از علل اصلی ناتوانی در بزرگسالان است که اغلب با کاهش قدرت عضلانی، اختلال در تعادل و محدودیت در انجام فعالیت‌های روزمره همراه می‌شود. بازتوانی پس‌از سکته مغزی نقش مهمی در بهبود عملکرد حرکتی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران دارد. در این میان، تمرینات مقاومتی به‌عنوان روشی ساده و در دسترس برای افزایش قدرت عضلات و حمایت از بازیابی عملکرد فیزیکی مورد توجه قرار گرفته‌اند. با وجود انجام مطالعات متعدد در این زمینه، هم‌چنان دیدگاه‌های متفاوتی درباره میزان اثربخشی واقعی این تمرینات در بهبود عملکرد بیماران پس‌از سکته مغزی، وجود دارد. ازاین‌رو، بررسی دقیق شواهد علمی موجود می‌تواند به روشن‌تر شدن نقش تمرینات مقاومتی در فرایند بازتوانی بیماران مبتلا به سکته مغزی کمک کند.

 

راستی‌آزمایی: اسپیرولینا کاملاً بی‌خطر است و باعث لاغری و بهبود وضعیت سلامت می‌شود.

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل Resistance training؛ Stroke rehabilitation و Muscle strength recovery استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌وجوی مقالات پرداختیم.

تأثیر تمرینات مقاومتی در بازتوانی پس‌از سکته مغزی

بررسی نتایج دو مرور نظام‌مند نشان می‌دهد که تمرینات مقاومتی پیشرونده نقش قابل‌توجهی در بهبودی بیماران پس‌از سکته مغزی دارند. این تمرینات به‌طور معنی‌داری موجب افزایش قدرت عضلانی، بهبود عملکرد اندام‌ها و ارتقای کیفیت زندگی بیماران می‌شوند. با این حال، شواهد موجود حاکی از آن هستند که افزایش قدرت عضلانی لزوماً به بهبودی چشمگیر در فعالیت‌های روزمره، تحرک یا تعادل نمی‌انجامد. به عبارت دیگر، هرچند تمرینات مقاومتی در تقویت عضلات مؤثر هستند، میزان تأثیر آن‌ها بر عملکرد واقعی و استقلال فردی هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است. نویسندگان این مطالعات تأکید کرده‌اند که نوع تمرین، شدت و مدت اجرای آن، نقش مهمی در نتایج دارند و انجام پژوهش‌های دقیق‌تر و گسترده‌تر برای تعیین مؤثرترین الگوی تمرین مقاومتی در بیماران دچار سکته مغزی، ضروری است (۱، ۲).

 

راستی‌آزمایی: ناتالیزوماب در درمان بیماری مالتیپل اسکلروزیس مؤثر است.

تأثیر تمرینات مقاومتی بر بهبود عملکرد پس‌از سکته مغزی

هم‌سو با مطالب فوق، مطالعات اخیر نشان می‌دهند که تمرینات مقاومتی می‌توانند تأثیرات مثبتی بر عملکرد بیماران پس‌از سکته مغزی داشته باشند. بررسی مجموع ۴۲ کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی‌شده نشان داد که این تمرینات باعث بهبود توانایی در راه‌رفتن، تعادل، عملکرد حرکتی و سرعت راه‌رفتن می‌شوند. انجام تمرینات با شدت بالا، تمرکز بر قدرت و طراحی‌های سنتی برنامه‌های تمرینی بیشترین اثر را دارند. یک مطالعه‌­ دیگر نیز حاکی آن بود که تمرینات مقاومتی می‌توانند شاخص‌های آمادگی جسمانی، عملکرد فیزیکی و برخی عوامل خطر مرتبط با سلامت را بهبود بخشند. با این حال، نویسندگان هر دو مطالعه بر این نکته تأکید کردند که شواهد موجود هنوز از قطعیت کافی برخوردار نبوده و به انجام تحقیقات گسترده‌تر و دقیق‌تر برای تأیید و تعمیم این نتایج نیاز است (۲، ۳).

 

راستی‌آزمایی: مصرف روغن حیوانی دلیل قوی‌تر بودن نسل‌های گذشته است.

تمرینات مقاومتی برای افراد مبتلا به سکته مغزی

تمرینات مقاومتی پیشرونده برای افراد مبتلا به سکته مغزی می‌توانند قدرت عضلانی را به‌طور قابل توجهی افزایش دهند. این برنامه‌ها معمولاً شامل تمرینات با شدت کنترل‌شده و تمرکز بر گروه‌های عضلانی اصلی هستند و در مطالعات مختلف نشان داده شده که شرکت‌کنندگان پس‌از انجام این تمرینات، توانایی بهتری را در انجام حرکات اساسی مانند راه‌رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره پیدا می‌کنند. علاوه‌بر این، تمرینات مقاومتی می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش استقلال بیمار در انجام امور روزمره کمک کنند.

با این حال، یک مرور نظام­‌مند کاکرین تأکید می‌کند که شواهد موجود هنوز از قطعیت کافی برخوردار نیستند. نتایج مطالعه‌ها به دلیل حجم نمونه کوچک، تفاوت در طراحی برنامه‌های تمرینی و مدت زمان پیگیری متغیر بوده و بنابراین نمی‌توان به‌طور قطعی درباره اثرات بلندمدت و گسترده تمرینات مقاومتی تصمیم‌گیری کرد. بنابراین، برای تأیید و تعمیم یافته‌ها، باید مطالعات بزرگ‌تر، دقیق‌تر و با پیگیری طولانی‌مدت انجام شده و تمرینات مقاومتی به‌عنوان بخشی از برنامه جامع بازتوانی در کنار دیگر روش‌های بازتوانی استفاده شوند (۴).

 

راستی‌آزمایی: رژیم DASH می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی پیشگیری کند.

نتیجه‌­گیری

شواهد علمی نشان می‌دهند که تمرینات مقاومتی برای بیماران مبتلا به سکته مغزی روشی بی‌خطر و مؤثر در افزایش قدرت عضلانی، بهبود تعادل و بخشی از عملکرد حرکتی است. بااین‌حال، تأثیر این تمرینات به‌تنهایی بر بازیابی کامل عملکرد روزمره و استقلال فردی هنوز قطعی نیست و نتایج مطالعات در این زمینه متغیر گزارش شده‌اند. بنابراین، تمرینات مقاومتی باید به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مکمل در کنار دیگر مداخلات بازتوانی، مانند تمرینات عملکردی، هوازی و تعادلی مورد استفاده قرار گیرند تا بیشترین اثر درمانی حاصل شود. بنابراین، ادعای «تمرینات مقاومتی برای افراد مبتلا به سکته مغزی مفید و اثربخش است»، درست است، اما کافی نیست.

منابع

۱. Dorsch S, Ada L, Alloggia D. Progressive resistance training increases strength after stroke but this may not carry over to activity: a systematic review. J Physiother. 2018;64(2):84-90.
2. Liu Y, Jiang M, Pan X, Geng J. Effects of exercise on mobility, balance and gait in patients with the chronic stroke: a systematic review and meta-analysis. Sci Rep. 2025;15(1):24158.
3. Veldema J, Jansen P. Resistance training in stroke rehabilitation: systematic review and meta-analysis. Clin Rehabil. 2020;34(9):1173-97.
4. Service CCE, Saunders DH, Baker G, Cheyne JD, Cooper K, Fini NA, et al. Resistance training for people with stroke. Cochrane Database of Systematic Reviews. 1996;2025(9).