آیا خوابیدن در کنار تلفن همراه خطرناک است؟
بیان مسئله
در دنیای پرشتاب امروز، دردهای مزمن و حاد یکی از رایجترین مشکلات سلامت هستند که بسیاری از افراد را به سمت مصرف داروهای مسکّن سوق میدهند. یکی از این داروها، ترامادول است؛ مسکّنی از خانواده اپیوئیدها که برای تسکین دردهای متوسط تا شدید تجویز میشود. با وجود اثربخشی قابل توجه ترامادول در کنترل درد، مصرف آن بدون نظارت پزشکی، در دوزهای بالا یا بهصورت طولانیمدت میتواند پیامدهای خطرناکی برای سلامت فردی و عمومی داشته باشد. در این راستیآزمایی برآنیم با مرور مقالات به بررسی عوارض این داروی نسبتاً رایج بپرداریم.
روش کار
نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل Health Risks؛ Long-Term Side Effects و Tramadol استخراج کرده و پساز یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جستجوی مقالات پرداختیم.
ترامادول؛ مسکّنی با چهره پنهان: نگاهی به عوارض مصرف طولانیمدت
بررسی عوارض ناشی از مصرف طولانیمدت دوز بالای ترامادول در مصرفکنندگان نشان داد که این افراد دچار وابستگی شدید به دارو شدند و بسیاری از آنها علائم روانپزشکی را مانند اضطراب، افسردگی، اختلال خواب، و حتی افکار خودکشی نشان دادند. همچنین، برخی بیماران دچار علائم شدید ترک، مانند لرزش، تعریق، تحریکپذیری و درد عضلانی شدند. از سوی دیگر، درصد قابل توجهی از بیماران پساز پایان درد همچنان به مصرف ترامادول ادامه دادند، حتی در مواردی که دیگر نیازی به مسکّن نداشتند. این موضوع نشاندهنده پتانسیل بالای ترامادول برای ایجاد مصرف مزمن و وابستگی است (۱، ۲). هر دو مقاله تاکید میکنند که ترامادول برخلاف تصور عمومی، میتواند مانند سایر اپیوئیدها وابستگیآور باشد و نباید بیخطر تلقی شود. پزشکان نیز باید در تجویز اولیه ترامادول دقت بیشتری داشته باشند و از تجویز طولانیمدت آن خودداری کنند، مگر در موارد کاملاً ضروری.
ترامادول؛ از تسکین درد تا بحران سلامت عمومی
بررسی گسترده مصرف ترامادول در ایران نشان میدهد که مصرف غیرپزشکی آن رو به افزایش است و بسیاری از افراد، بهویژه جوانان، بدون نسخه پزشکی از این دارو استفاده میکنند. پیامدهای این روند شامل وابستگی دارویی، افزایش خطر مسمومیت، و بار روانی و اجتماعی بالا است. علاوهبر این، گزارشهای موردی حاکی از آن است که ترامادول میتواند باعث توهم، اضطراب شدید، افسردگی، اختلال خواب، و در مواردی افکار خودکشی شود. این عوارض روانی حتی در دوزهای درمانی و در افرادی بدون سابقه بیماری روانی نیز مشاهده شدهاند (۳، ۴).
راستیآزمایی: انجام یوگا برای رفع خستگی در افراد مبتلا به سرطان موثر است.
براین اساس، نهتنها پزشکان باید در تجویز ترامادول به اثرات روانی بالقوه آن توجه داشته باشند و بیماران را از نظر روانپزشکی پایش کنند، نظام سلامت ایران باید نظارت دارویی را تقویت کند، آگاهی عمومی را افزایش دهد و درمانهای جایگزین و بیخطرتری را برای تسکین درد ارائه دهد.
نتیجهگیری
با توجه به شواهد علمی موجود، مصرف طولانیمدت و دوزهای بالای ترامادول میتواند پیامدهای جدی برای سلامت روان و جسم افراد داشته باشد. وابستگی شدید، بروز علائم روانپزشکی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال خواب و افکار خودکشی، همچنین علائم شدید ترک، همگی نشاندهنده خطرات بالقوه این دارو هستند. این یافتهها تأکید میکنند که پزشکان باید در تجویز اولیه ترامادول دقت بیشتری داشته باشند و از تجویز طولانیمدت آن، جز در موارد ضروری، خودداری کنند.
از سوی دیگر، افزایش مصرف غیرپزشکی ترامادول در ایران، بهویژه میان جوانان، زنگ خطری برای نظام سلامت عمومی است. برای مقابله با این بحران، تقویت نظارت دارویی، آموزش عمومی درباره خطرات مصرف بیرویه، و ارائه درمانهای جایگزین و بیخطرتر برای درد، از جمله اقدامات ضروری هستند که باید در اولویت سیاستگذاری سلامت قرار گیرند.
منابع
۱. Thiels CA, Habermann EB, Hooten WM, Jeffery MM. Chronic use of tramadol after acute pain episode: cohort study. BMJ. 2019;365:l1849.
2. El-Hadidy MA, Helaly AMN. Medical and Psychiatric Effects of Long-Term Dependence on High Dose of tramadol. Substance Use & Misuse. 2015;50(5):582-9.
3. Gudla SS, Bhumireddy SKA, Vadaga AK. Tramadol and mental health: A systematic review of case reports describing psychological side-effects. The International Journal of Psychiatry in Medicine.0(0):00912174251322356.
4. Rostam-Abadi Y, Gholami J, Amin-Esmaeili M, Safarcherati A, Mojtabai R, Ghadirzadeh MR, et al. Tramadol use and public health consequences in Iran: a systematic review and meta-analysis. Addiction. 2020;115(12):2213-42.
دیدگاهتان را بنویسید