×
×

نتیجه بررسی: شواهد ضعیف
راستی‌آزمایی: تمیز کردن گوش می‌تواند عفونت مزمن گوش میانی را درمان کند.

با توجه به مرورهای سیستماتیک و مقالات بالینی موجود، ادعای «تمیز کردن گوش می‌تواند عفونت مزمن گوش میانی را درمان کند»، به‌صورت کلی و به‌تنهایی، تأیید نشده و شواهد کافی و با کیفیت بالا برای اثبات آن وجود ندارد. تمیز کردن گوش به‌تنهایی معمولاً به‌عنوان درمان قطعی پذیرفته نمی‌شود، اما به‌عنوان یک اقدام حمایتی که برای خارج کردن ترشحات و رسیدن بهتر قطره‌های موضعی آنتی‌بیوتیک یا آنتی‌سپتیک به محل عفونت انجام می‌شود، نقش مهمی دارد و ممکن است هنگام همراهی با درمان موضعی به بهبودی کمک کند. هم‌چنین، نظارت تخصصی و انجام روش توسط کادر آموزش‌دیده اهمیت بالایی دارد تا از بروز عوارض پیشگیری شود.
راستی‌آزمایی: تمیز کردن گوش می‌تواند عفونت مزمن گوش میانی را درمان کند.

بیان مسئله

عفونت مزمن گوش میانی (CSOM) یکی از مشکلات شایع در حوزه سلامت گوش است که می‌تواند منجر به ترشح مداوم از گوش، کاهش شنوایی و در صورت عدم درمان مناسب، عوارض جدی‌تر شود. درمان‌های مختلفی برای این وضعیت پیشنهاد شده‌اند، از جمله استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی، آنتی‌سپتیک‌ها، و روش‌های تمیز کردن گوش، مانند خشک‌کردن روزانه یا شست‌وشوی گوش. اما آیا تمیز کردن گوش به‌تنهایی می‌تواند این عفونت را درمان کند؟ در این راستی­‌آزمایی، برآنیم با مرور مقالات، به بررسی این ادعا بپردازیم.

 

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Aural toilet؛ Chronic Suppurative Otitis Media؛ CSOM استخراج کرده و پس‌از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌جوی مقالات پرداختیم.

 

راستی‌آزمایی: تمیزکردن گوش برای سلامت گوش خطر دارد.

تمیز کردن گوش؛ درمان یا مکمل؟ شواهد سیستماتیک چه می‌گویند؟

یافته‌ها نشان می‌دهند که شواهد موجود بسیار محدود و با قطعیت پائین هستند. در اکثر مطالعات مورد بررسی، تمیز کردن تنها، بدون همراهی با داروهای موضعی یا سیستمیک، نتایج قابل‌توجهی را در درمان کامل ترشحات مزمن ایجاد نکرده است. با این حال، تمیز کردن گوش به‌عنوان بخشی از درمان ترکیبی، به‌ویژه برای آماده‌سازی کانال گوش جهت دریافت قطره‌های آنتی‌بیوتیک یا ضدعفونی‌کننده، می‌تواند مفید باشد. نویسندگان تأکید می‌کنند که برای نتیجه‌گیری قطعی، نیاز به انجام مطالعات بالینی با کیفیت بالاتر و طراحی استاندارد وجود دارد (۱).

 

راستی‌آزمایی: تیغ زدن گوش نوزاد، زردی را درمان می‌کند.

تمیز کردن گوش: آیا راهکار ساده‌ای برای کنترل عفونت مزمن گوش میانی است؟

مطالعات مروری و پژوهش‌های بالینی نشان می‌دهند که تمیز کردن گوش و روش‌هایی مانند شست‌وشوی کانال گوش با اسید استیک می‌توانند به کاهش ترشحات و بهبود علائم بیماران مبتلا به عفونت مزمن گوش میانی کمک کنند. این اقدامات به‌ویژه زمانی مفید هستند که با درمان موضعی دارویی ترکیب شوند، زیرا پاک‌سازی کانال گوش، دسترسی قطره‌های آنتی‌بیوتیک یا ضدعفونی‌کننده را به محل عفونت تسهیل می‌کند. با این حال، شواهد علمی متذکر می‌شوند که این روش‌ها به‌تنهایی درمان قطعی نبوده و بیشتر نقش حمایتی و تکمیلی دارند، بنابراین استفاده از آن‌ها باید با نظارت پزشک و در چارچوب درمان ترکیبی انجام شود (۲-۵).

 

راستی‌آزمایی: عینک‌ بلوکات برای محافظت از چشم‌ها در برابر نور گوشی و لپ‌تاپ موثر هستند.

تمیز کردن گوش در مدیریت بالینی عفونت مزمن گوش میانی: نقش حمایتی و مکمل درمان

دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت و مرورهای بالینی نشان می‌دهند که پاک‌سازی ترشحات گوش بخش مهمی از فرایند مدیریت بالینی بیماران مبتلا به عفونت مزمن گوش میانی (CSOM) است. این اقدام به پزشکان امکان می‌دهد ترشحات را از کانال گوش حذف کنند، وضعیت پرده گوش و بافت گرانولاسیون را ارزیابی کرده و درمان موضعی را مانند قطره‌های آنتی‌بیوتیک یا ضدعفونی‌کننده به‌طور مؤثری اعمال نمایند (۲-۵).

 

راستی‌آزمایی: نگه‌‌داشتن عطسه باعث پاره شدن پرده گوش می‌شود.

نتیجه‌­گیری

با توجه به مرورهای سیستماتیک و مقالات بالینی موجود، ادعای «تمیز کردن گوش می‌تواند عفونت مزمن گوش میانی را درمان کند»، به‌صورت کلی و به‌تنهایی، تأیید نشده و شواهد کافی و با کیفیت بالا برای اثبات آن وجود ندارد. تمیز کردن گوش به‌تنهایی معمولاً به‌عنوان درمان قطعی پذیرفته نمی‌شود، اما به‌عنوان یک اقدام حمایتی که برای خارج کردن ترشحات و رسیدن بهتر قطره‌های موضعی آنتی‌بیوتیک یا آنتی‌سپتیک به محل عفونت انجام می‌شود، نقش مهمی دارد و ممکن است هنگام همراهی با درمان موضعی به بهبودی کمک کند. هم‌چنین، نظارت تخصصی و انجام روش توسط کادر آموزش‌دیده اهمیت بالایی دارد تا از بروز عوارض پیشگیری شود.

منابع

۱. Bhutta MF, Head K, Chong LY, Daw J, Schilder AG, Burton MJ, et al. Aural toilet (ear cleaning) for chronic suppurative otitis media. Cochrane Database Syst Rev. 2020;9(9):Cd013057.
2. Horton GA, Simpson MTW, Beyea MM, Beyea JA. Cerumen Management: An Updated Clinical Review and Evidence-Based Approach for Primary Care Physicians. J Prim Care Community Health. 2020;11:2150132720904181.
3. Riaz N, Faiz S, Hassnain D, Fayyaz A, Khan T, Shaikh SI. Efficacy of acetic acid irrigation in management of chronic suppurative otitis media “a prospective study. Pakistan Journal of Medical and Health Sciences. 2021;15(10):3300-3.
4. Organization WH. Chronic suppurative otitis media: burden of illness and management options. Chronic suppurative otitis media: burden of illness and management options2004.
5. Medscape. Chronic Suppurative Otitis Media: Treatment & Management [Internet]. Medscape; 2025 [cited 2025 Sep 16]. Available from: https://emedicine.medscape.com/article/857082-treatment

نویسنده: فاطمه مجدالاشرافی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *