نتیجه بررسی: نادرست

راستی‌آزمایی: تیغ زدن گوش نوزاد، زردی را درمان می‌کند.

زردی نوزادان:

تغیر رنگ پوست یا مخاط‌ها به رنگ زرد در نوزاد تازه متولد شده تا ۲۸ روز نخست زندگی، به زردی نوزادی معروف است. زردی از صورت آغاز شده و با پیشرفت بیماری به سمت اندام‌های تحتانی گسترش پیدا می‌کند. علائم معمولا در بازه زمانی ۱۰ تا ۱۴ روز از بین می‌روند و نیاز به درمان ندارند. توصیه می‌شود در طول روز، نوزادان ۸ الی ۱۲ بار با شیرمادر تغذیه شوند، و نوزادانی که از شیرخشک استفاده می‌کنند، هر ۲ الی ۳ ساعت، حدود ۳۰ تا ۶۰ سی‌سی شیر مصرف کنند.

زمانی که آزمایش خون، سطح بسیار بالایی را از بیلی‌روبین نشان دهد، می‌بایست درمان آغاز شود. دو درمان اصلی شامل فوتوتراپی (نوردرمانی) و انتقال خون است. همچنین در طب سنتی، مصرف عرق کاسنی، گل ختمی، شیر خشت و ترنجبین توصیه می‌شوند. سالهاست شنیده می‌شود که برای درمان زردی کافی است با ایجاد چند خراش پشت گوش نوزاد، زردی را درمان کرد. در این راستی‌آزمایی، برآنیم که به بررسی ارتباط میان حجامت گوش نوزادان و درمان زردی بپردازیم.

راستی‌آزمایی: قنداق کردن نوزاد (به شکل اصولی) باعث بهبود خواب او می‌شود.

نظر متخصصین درمورد حجامت نوزادان چیست؟

با استناد به توصیه‌های دکتر حسن ابوالقاسمی، موسس و رئیس انجمن بیماری‌های خون و سرطان کودکان، و دکتر علی ربانی، متخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم کودکان، می‌توان به این نتیجه رسید که حجامت پشت گوش به عنوان یک روش درمان زردی، به هیچ‌وجه تائید و توصیه نمی‌شود. همچنین دکتر ایرج خسرونیا، رئیس هیأت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، معتقد است: «زردی نوع اول در نوزادان با گذشت ۲ الی ۳ روز بهبود پیدا می‌کند و در صورت طولانی‌تر شدن زمان آن، فوتوتراپی انجام می‌شود و تیغ زدن گوش نوزاد کار علمی نیست و نوعی خرافات محسوب می‌شود.»

دکتر سید محمد میرخانی، عضو هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستان قدس، در این زمینه می‌گوید: «یکی از خطرناک‌ترین روش‌های درمانی، ایجاد خراش عمیق پشت گوش کودک و درمان زردی از طریق خارج شدن خون است. این اقدام با احتمال عفونت لاله گوش همراه است که درمان سختی خواهد داشت. علاوه بر آن، مصرف شیرخشت و ترنجیبن نیز به دلیل اینکه نوزادان قادر به دفع آن نیستند، علایم گوارشی را به دنبال خواهند داشت.»

دکتر محمود خدادوست، متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تاکید می‌کند که: «مستندات کافی را برای درمان زردی نوزادان از طریق تیغ زدن روی بدن یا پشت گوش نوزاد در دست نداریم. محصولات فرموله‌شده شیرخشت و ترنجبین موجود در داروخانه‌ها را می‌توان به عنوان درمان کمکی استفاده کرد.»

راستی‌آزمایی: شیر مادر به تنهایی تا ۶ ماه برای رفع نیازهای نوزاد کافی است.

مرور مقالات:

روش کار:

در ابتدا، با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Cupping Therapies؛ Bloodletting؛ Neonatal Jaundice و Neonatal hyperbilirubinemia استخراج کرده و پس از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌و‌جوی مقالات پرداختیم.

بررسی مقالات:

نتایج یک مطالعه مروری نشان داد که هیچ مقاله و روایت مذهبی مبنی بر توصیه به انجام حجامت گوش برای درمان زردی نوزادان وجود ندارد (۱). یافته‌های یک تحقیق دیگر نیز تاکید کرد سابقه این درمان حتی در متون طب سنتی وجود ندارد و خارج شدن ۱ الی ۲ سی‌سی از خون برای فیلتر شدن بیلی‌روبین از گردش خون، مبنای منطقی ندارد (۲).

هم‌راستا با نتایج فوق، یافته‌های یک مطالعه دیگر نشان داد مقالاتی که تاثیر حجامت‌درمانی را برسی کرده‌اند، محدود هستند. به علاوه، استفاده از طب سنتی مانند حجامت، به ویژه در نوزادان با سطح بالای بیلی‌بروبین، عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. به‌طور کلی، توصیه می‌شود طب سنتی در زمینه‌های مختلف در کنار طب مدرن، مورد استفاده قرار گیرد (۳).

راستی‌آزمایی: استفاده از کمپرس سرد باعث کاهش علائم احتقان پستان در دوران شیردهی می‌شود.

نتیجه‌گیری:

تشخیص و درمان به‌موقع زردی نوزادان به دلیل عوارض ناشی از افزایش بیلی‌روبین، از قبیل مشکلات عصبی، شنوایی، عقب‌ماندگی ذهنی و حتی مرگ نوزاد، بسیار حائز اهمیت است. با توجه به نظر کارشناسان و یافته‌های مقالات انجام‌شده، تیغ زدن گوش نوزادان از نظر منابع علمی و احادیث فاقد اعتبار است، لذا عمل به توصیه‌ها و درمان‌های لازم تحت نظر متخصصان بالینی و سلامت، می‌تواند از عوارض این بیماری شایع میان نوزادان پیشگیری کند.

فهرست منابع:

1. Saeidi R, Saeidi A, Izanloo A, Hosseini M. The effect of neonatal bloodletting in the treatment of neonatal jaundice: a review article. Tehran University of Medical Sciences Journal. 2022;80(9):681-85.
2. Saeidi R. Is Ear Cupping (Wet Cupping) Effective in Treating Neonatal Jaundice? Iranian Journal of Neonatology. 2022;13(4):1-2.
3. Cansaran S, Celayir A, Bosnalı O, Moralıoğlu S, Bozaykut A. Hypertrophic Pyloric Stenosis in Severe Jaundiced Infantile Case Tried to be Treated with Al-Hijamah. The Medical Journal Of Haydarpaşa Numune Training and Research Hospital. 2022;62(4):0-0.