راستی‌آزمایی: واقعیت مجازی به بازتوانی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس کمک کند.
بیان مسئله
موضوع «آیا عینک بلوکات یا مسدودکننده نور آبی برای محافظت از چشم‌ها در برابر نور آبی گوشی و لپ‌تاپ موثرند؟» یکی از شایعات رایج است که در دنیای فناوری و سلامت به آن پرداخته شده است. در این مقاله قصد داریم با استناد به شواهد علمی موجود، به بررسی صحت این ادعا بپردازیم. برای این منظور، اطلاعات زیر از یک مرور سیستماتیک کاکرین به دست آمد که هدف آن، بررسی تاثیرات و بی‌خطری استفاده از عینک بلوکات در بهبود عملکرد بینایی، محافظت از ماکولا (ناحیه پشت چشم) و کیفیت خواب بود.
در عصر دیجیتال، استفاده از گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده‌اند. نور آبی که از این دستگاه‌ها ساطع می‌شود، می‌تواند بر سلامت چشم‌ها و خواب افراد تاثیر بگذارد. به همین دلیل، برخی از افراد به استفاده از عینک بلوکات نور آبی برای محافظت از چشم‌ها و بهبود خواب خود روی آورده‌اند. این عینک‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که جلوی ساطع شدن بخش‌های خاصی از نور آبی را می‌گیرند، اما آیا واقعاً این عینک‌ها تاثیرگذار هستند؟
یافته‌ها
تاثیرات بر رفع خستگی چشم
نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهند که عینک بلوکات نور آبی، تاثیرات مثبتی در کاهش خستگی چشم ناشی از استفاده طولانی‌مدت از کامپیوتر و دستگاه‌های دیجیتال ندارند. به عبارتی، استفاده از این عینک‌ها در مقایسه با عینک‌های معمولی (بدون بلوکات نور آبی) در کاهش خستگی چشم تاثیر خاصی نداشته‌اند. مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شد، نشان داد که تفاوت قابل توجهی در کاهش خستگی چشم بین گروهی که از عینک‌های بلوکات یا عینک‌های عادی استفاده کردند، گزارش نشد. بنابراین، شواهد علمی نشان می‌دهند که این عینک‌ها در کاهش خستگی چشم در کوتاه‌مدت بی‌اثر هستند.
تاثیرات بر سلامت ماکولا
یکی از ادعاهای رایج در مورد عینک‌های بلوکات این است که این عینک‌ها می‌توانند از ماکولا، بخش حساس چشم، محافظت کنند. با این حال، شواهد علمی در این زمینه بسیار محدود است. در هیچ‌یک از مطالعات واردشده در مرور سیستماتیک کاکرین، هیچ‌گونه نتیجه‌ای درباره تاثیر این عینک‌ها بر سلامت ماکولا به دست نیامد. بنابراین، نمی‌توان گفت که این عینک‌ها می‌توانند از ماکولا در برابر آسیب‌های ناشی از نور آبی محافظت کنند.
تاثیرات بر کیفیت خواب
بسیاری از افراد معتقدند که استفاده از عینک‌های بلوکات نور آبی می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشیده و از تاثیرات منفی نور آبی بر چرخه خواب پیشگیری کند. با این حال، نتایج تحقیقات در این زمینه نیز قطعی نیستند. برخی از مطالعات نشان دادند که این نوع از عینک‌ها هیچ تاثیری بر بهبود کیفیت خواب ندارند، در حالی که در برخی موارد، افراد گزارش کردند که کیفیت خواب آنها بهبود یافت. این تفاوت‌ها نشان‌دهنده نیاز به انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه هستند. بنابراین، نمی‌توان با قطعیت گفت که عینک‌های بلوکات نور آبی در بهبود خواب تاثیر دارند.
تاثیرات منفی احتمالی
با وجود شایعات مبنی بر بی‌خطر بودن این عینک‌ها، برخی از مطالعات گزارش داده‌اند که استفاده از عینک‌های بلوکات نور آبی می‌توانند منجر به بروز عوارض جانبی مانند سردرد، افزایش علائم افسردگی و کاهش سطح خلق‌وخو شوند. این عوارض جانبی بیشتر در افرادی دیده می‌شوند که از این عینک‌ها استفاده می‌کنند، اما توجه داشته باشیم که این عوارض در افرادی نیز گزارش می‌شوند که از عینک‌های معمولی استفاده می‌کنند. به‌طور کلی، این عوارض موقتی و معمولاً خفیف هستند.
نیاز به انجام تحقیقات بیشتر
با توجه به شواهد موجود، انجام تحقیقات بیشتری در زمینه بررسی تاثیرات طولانی‌مدت استفاده از عینک‌های بلوکات نور آبی بر سلامت چشم و کیفیت خواب افراد مورد نیاز است. به ویژه آنکه، بررسی تاثیرات این عینک‌ها بر سلامت ماکولا، حساسیت به کنتراست، تشخیص رنگ، و کیفیت خواب در بلندمدت، نیازمند مطالعات دقیق‌تر است.
نتیجه‌گیری
با توجه به بررسی‌های موجود، می‌توان نتیجه گرفت که عینک‌های بلوکات نور آبی در کاهش خستگی چشم، محافظت از ماکولا، و بهبود کیفیت خواب تاثیر چشمگیری ندارند. همچنین، شواهد در مورد عوارض جانبی ناشی از استفاده از این عینک‌ها به‌طور کلی خفیف و موقتی است و نیاز به انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه‌ها احساس می‌شود. بنابراین، ادعای تاثیرگذاری این عینک‌ها در محافظت از چشم‌ها در برابر نور آبی گوشی و لپ‌تاپ، بر اساس شواهد موجود، نمی‌تواند به عنوان یک حقیقت قطعی پذیرفته شود.
راستی‌آزمایی: مصرف مشروبات الکلی قاچاق و دست‌ساز می‌توانند باعث کوری شوند.
روش جست‌وجو
برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌های Blue cut glasses و عبارات مترادف آن در پایگاه اطلاعاتی PubMed و کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) در عنوان مطالعات استفاده شد. در نهایت یافته‌های یک مرور کارکرین مبنای بررسی این موضوع قرار گرفت.
منبع:
دیدگاهتان را بنویسید