نتیجه بررسی: درست

راستی‌آزمایی: واقعیت مجازی به بازتوانی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس کمک کند.

بیان مسئله

بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) تاثیر قابل توجهی را بر کیفیت زندگی، وضعیت شغلی و انجام فعالیت‌های روزمره فرد بیمار برجای می‌گذارد (۱، ۲). یکی از راهبردهای درمانی امیدوارکننده و در عین حال نسبتا جدید در حوزه تحقیقات توان‌بخشی حرکتی، استفاده از واقعیت مجازی (virtual reality) است. VR از شبیه‌سازی‌های تعاملی استفاده می‌کند (۳).

در این راستی‌آزمایی، برآنیم با مرور مقالات مرتبط، به بررسی تاثیر استفاده از واقعیت مجازی بر بازتوانی بیماران مبتلا مولتیپل اسکلروزیس بپردازیم.

روش کار

نخست با روش PICO، واژگان کلیدی را از قبیل: Virtual reality؛ Multiple sclerosis استخراج کرده و پس از یافتن MeSH terms در پایگاه اطلاعاتی PubMed، به جست‌وجوی مقالات پرداختیم.

 

وقتی با شما در مورد یک مساله پزشکی صحبت می‌کنند، تفکر نقادانه داشته باشید!

تاثیر واقعیت مجازی بر بیماری مولتیپل اسکلروزیس

یافته‌های یک مطالعه که با هدف بررسی واقعیت مجازی بر بهبودی در وضعیت راه رفتن بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد، نشان داد که این روش درمانی سبب بهبودی در توانایی‌های راه رفتن بیمار می‌شود (۴). همچنین، نتایج یک مطالعه مروری و فراتحلیل (متاآنالیز) حاکی از آن بود که درمان‌های مبتنی بر این روش در بهبود تعادل و کاهش خطر سقوط مبتلایان موثر بوده و انجام تحقیقات بیشتر برای بررسی تاثیرات بلندمدت آن توصیه می‌شود (۵). علاوه‌بر این، بررسی کارآزمایی‌های بالینی، تاثیر مثبت واقعیت مجازی را در رابطه با بهبود خستگی، ارتقای سطح کیفیت زندگی و حفظ تعادل در مبتلایان نشان داد (۶).

هم‌سو با نتایج فوق، یافته‌های یک مطالعه مروری نشان داد که این مداخله درمانی در بهبود عملکرد اندام‌های فوقانی بیماران موثر هستند، با این وجود، انجام پژوهش‌هایی با هدف بررسی شدت مداخله و طول مدت دریافت آن، نیاز است (۷). یک مطالعه مروری و فراتحلیل دیگر نیز یافته‌های فوق را تائید کرد و تاثیر آن را در بهبود پیامدهای تعادل، انعطاف‌پذیری عصبی، حسی-حرکتی و انگیزه بیماران، نشان داد (۸).

راستی‌آزمایی: ویتامین D باعث پیشگیری از عود علائم در بیماران مبتلا به ام‌.اس. می‌شود.

هم‌راستا با یافته‌های فوق، نتایج چهار مطالعه مروری و فراتحلیل نیز تاثیر مثبت واقعیت مجازی را در بازتوانی بیماران نشان دادند (۹-۱۲). همچنین یک مطالعه مشابه، علاوه‌بر نتایج فوق، نشان داد که این روش درمانی نسبت به ورزش‌های معمولی برای بهبود توانایی‌های فیزیکی و شناختی، وضعیت روانی-اجتماعی و خستگی ناشی از درمان‌های معمول، کارایی بیشتری دارد (۱۳).

راستی‌آزمایی: داروهای ضدافسردگی در ترک سیگار موثرند.

نتیجه‌گیری

واقعیت مجازی به بازتوانی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس کمک می‌کند. انجام تحقیقات بیشتر با هدف بررسی مدت زمان و شدت مداخله توصیه می‌شود.

فهرست منابع

1. Simmons RD, Tribe KL, McDonald EA. Living with multiple sclerosis: longitudinal changes in employment and the importance of symptom management. Journal of neurology. 2010;257:926-36.
2. Goverover Y, Genova HM, DeLuca J, Chiaravalloti ND. Impact of multiple sclerosis on daily life. Changes in the brain: Impact on daily life. 2017:145-65.
3. Lange B, Koenig S, Chang C-Y, McConnell E, Suma E, Bolas M, et al. Designing informed game-based rehabilitation tasks leveraging advances in virtual reality. Disability and rehabilitation. 2012;34(22):1863-70.
4. Baram Y, Miller A. Virtual reality cues for improvement of gait in patients with multiple sclerosis. Neurology. 2006;66(2):178-81.
5. Castellano-Aguilera A, Biviá-Roig G, Cuenca-Martínez F, Suso-Martí L, Calatayud J, Blanco-Díaz M, et al. Effectiveness of Virtual Reality on Balance and Risk of Falls in People with Multiple Sclerosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022;19(21):14192.
6. Nascimento AS, Fagundes CV, Mendes FAdS, Leal JC. Effectiveness of Virtual Reality Rehabilitation in Persons with Multiple Sclerosis: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Multiple Sclerosis and Related Disorders. 2021;54:103128.
7. Webster A, Poyade M, Rooney S, Paul L. Upper limb rehabilitation interventions using virtual reality for people with multiple sclerosis: A systematic review. Multiple Sclerosis and Related Disorders. 2021;47:102610.
8. Calafiore D, Invernizzi M, Ammendolia A, Marotta N, Fortunato F, Paolucci T, et al. Efficacy of virtual reality and exergaming in improving balance in patients with multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis. Frontiers in neurology. 2021;12:773459.
9. Akkan H, Kallem Seyyar G, Aslan B, Karabulut E. The effect of virtual reality-based therapy on fear of falling in multiple sclerosis: A systematic review and meta-analysis. Multiple Sclerosis and Related Disorders. 2022;63:103791.
10. Cortés-Pérez I, Osuna-Pérez MC, Montoro-Cárdenas D, Lomas-Vega R, Obrero-Gaitán E, Nieto-Escamez FA. Virtual reality-based therapy improves balance and reduces fear of falling in patients with multiple sclerosis. a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of NeuroEngineering and Rehabilitation. 2023;20(1):42.
11. Massetti T, Trevizan IL, Arab C, Favero FM, Ribeiro-Papa DC, de Mello Monteiro CB. Virtual reality in multiple sclerosis – A systematic review. Multiple Sclerosis and Related Disorders. 2016;8:107-12.
12. Casuso-Holgado MJ, Martín-Valero R, Carazo AF, Medrano-Sánchez EM, Cortés-Vega MD, Montero-Bancalero FJ. Effectiveness of virtual reality training for balance and gait rehabilitation in people with multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis. Clinical Rehabilitation. 2018;32(9):1220-34.
13. Moeinzadeh AM, Calder A, Petersen C, Hoermann S, Daneshfar A. Comparing virtual reality exergaming with conventional exercise in rehabilitation of people with multiple sclerosis: A systematic review. Neuropsychological Rehabilitation. 2023;33(8):1430-55.