×
×

عناوین اصلی Archives - صفحه 6 از 28 - فکت نامه سلامت

راستی‌آزمایی: ملاتونین در درمان سرطان مؤثر است.
نتیجه بررسی: نادرست

راستی‌آزمایی: ملاتونین در درمان سرطان مؤثر است.

با تکیه بر مرورهای نظام‌مند به‌روزشده، دستورالعمل‌های بالینی ASCO/SIO و ESMO و منابع معتبر انکولوژی، ادعای «ملاتونین در درمان سرطان مؤثر است» نادرست/تأییدنشده است. ملاتونین ممکن است برای بهبودی در برخی علائم (به‌ویژه مشکلات خواب) سودمند باشد، اما شواهد معتبری از آن برای اثر مستقیم ضدّتومور یا بهبود بقاء وجود ندارد. بنابراین ملاتونین در بهترین حالت، یک گزینه کمکیِ علائمی با شواهد محدود است، نه درمان سرطان. استفاده بی‌برنامه، به‌خصوص بدون اطلاع تیم درمان، توصیه نمی‌شود.
  • ۱۶ شهریور
  • 186 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: نشستن بیش‌از ۱۰ ساعت در روز، حتی اگر ورزش کنید، خطر ابتلا به نارسایی قلبی را تا ۶۰ درصد افزایش می‌دهد.
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: نشستن بیش‌از ۱۰ ساعت در روز، حتی اگر ورزش کنید، خطر ابتلا به نارسایی قلبی را تا ۶۰ درصد افزایش می‌دهد.

    نشستن طولانی‌مدت یک عامل خطر مستقل برای ابتلا به نارسایی قلبی و بیماری‌های قلبی‌عروقی است. فعالیت بدنی منظم می‌تواند بخشی از این خطر را کاهش دهد، اما آن را به‌طور کامل خنثی نمی‌کند. داده‌های بیوبانک بریتانیا نشان دادند که نشستن بیش‌از ۱۰ ساعت روزانه با ۴۰ درصد افزایش خطر ابتلا به نارسایی قلبی و تا ۵۰–۶۰ درصد افزایش خطر مرگ قلبی‌عروقی همراه است، حتی در افرادی که ورزش کافی داشتند. بنابراین، کاهش زمان‌های طولانی نشستن در طول روز باید در کنار ورزش منظم به‌عنوان یک راهکار مستقل برای سلامت قلب مدنظر قرار گیرد.
  • 119 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: با شناخت مزاج افراد، امکان تشخیص کبد چرب وجود دارد.
    نتیجه بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: با شناخت مزاج افراد، امکان تشخیص کبد چرب وجود دارد.

    با بررسی منابع علمی معتبر مشخص می‌شود، تشخیص کبد چرب از روی مزاج افراد ممکن نیست. این بیماری براساس عوامل متابولیکی و سبک زندگی ایجاد می‌شود و پزشکان آن را با آزمایش خون، سونوگرافی و گاهی بیوپسی تشخیص می‌دهند. بنابراین، این ادعا که بتوان با شناخت مزاج، کبد چرب را تشخیص داد، از نظر علمی نادرست است.
  • ۱۵ شهریور
  • 87 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: شکستن قولنج کمر خطرناک است.
    نتیجه بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: شکستن قولنج کمر خطرناک است.

    براساس شواهد علمی موجود، ادعای «شکستن قولنج کمر به‌طور قطعی و همیشگی خطرناک است» صحیح نیست. در افراد سالم، انجام این حرکت به‌صورت ملایم و کنترل‌شده معمولاً خطری ندارد، اما در صورت وجود آسیب قبلی، انجام حرکات شدید یا وضعیت‌های نامناسب، خطر آسیب به دیسک و مفاصل افزایش می‌یابد. بنابراین، توصیه می‌شود افراد با سابقه مشکلات کمری یا درد مزمن، از انجام این حرکات خودداری کرده و در صورت نیاز به پزشک یا فیزیوتراپیست مراجعه کنند.
  • 111 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف کره گیاهی نسبت به کره حیوانی از سلامت بیشتری برخوردار است.
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: مصرف کره گیاهی نسبت به کره حیوانی از سلامت بیشتری برخوردار است.

    راستی‌آزمایی ادعای «مصرف کره گیاهی نسبت به کره حیوانی سالم‌تر است» نشان می‌دهد که این گفته درست است. مطالعات علمی و کارآزمایی‌ها نشان داده‌اند که جایگزین کردن چربی‌های اشباع موجود در کره حیوانی با چربی‌های غیراشباع موجود در روغن‌های گیاهی، به‌ویژه نمونه‌های نرم و غیرهیدروژنه، باعث کاهش کلسترول LDL (چربی بد خون) و بهبود سلامت قلب می‌شود.
  • ۱۲ شهریور
  • 121 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: عسل موجب تسکین سرفه حاد در کودکان می‌شود.
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: عسل موجب تسکین سرفه حاد در کودکان می‌شود.

    شواهد نشان می‌دهند که عسل می‌تواند شدت و دفعات سرفه­­ حاد را در کودکان بالای یک سال کاهش دهد و کیفیت خواب آن‌ها و والدین را بهبود بخشد. پژوهش‌های بالینی و مروری، از جمله کاکرین، عسل را در مقایسه با دارونما یا عدم درمان، کم‌خطر و مؤثر معرفی می‌کنند. راهنماهای بالینی معتبر مانند AAFP و NICE نیز استفاده از آن را توصیه کرده‌اند. البته به شرط ایمنی آن که هرگز به کودکان زیر 12 ماه عسل ندهید و برای بالای یک ­سال، یک قاشق چای­‌خوری پیش‌از خواب کافی است.
  • 87 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: پیاده‌روی در خانم‌های یائسه باعث کاهش حجم توده عضلانی می‌شود.
    نتیجه بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: پیاده‌روی در خانم‌های یائسه باعث کاهش حجم توده عضلانی می‌شود.

    مجموع شواهد نشان می‌دهد که پیاده‌روی در زنان یائسه نه‌تنها تهدیدی برای کاهش توده‌ عضلانی نیست، بلکه در صورت انجام منظم و با شدت مناسب می‌تواند از کاهش آن جلوگیری کرده و حتی اندکی به افزایش آن کمک کند. علاوه‌بر این، پیاده‌روی نقش مهمی در کنترل وزن و کاهش چربی بدن دارد؛ با این حال، برای افزایش واقعی و قابل توجه توده‌ عضلانی کافی نیست و بهترین اثر، زمانی حاصل می‌شود که در کنار تمرینات مقاومتی یا همراه با رژیم غذایی مناسب قرار گیرد. به بیان دیگر، پیاده‌روی به‌عنوان یک فعالیت ساده و در دسترس، می‌تواند پایه‌ای مؤثر برای ارتقای سلامت و حفظ ترکیب بدنی مطلوب در دوران یائسگی باشد و زمانی‌که با دیگر مداخلات مکمل ترکیب شود، اثربخشی بهتری را همراه خواهد داشت.
  • ۸ شهریور
  • 185 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف تخم‌مرغ تاریخ‌گذشته خطری برای سلامت ندارد.
    نتیجه بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: مصرف تخم‌مرغ تاریخ‌گذشته خطری برای سلامت ندارد.

    ایمنی تخم‌مرغ به مدت زمان نگهداری، دما و رعایت زنجیره سرد وابسته است. افزایش مدت نگهداری تخم‌مرغ، چه در منزل و چه در فروشگاه، خطر آلودگی به سالمونلا را بالا می‌برد و رعایت دمای مناسب، به‌ویژه نگهداری در یخچال، نقش حیاتی در کاهش این خطر دارد. شواهد اپیدمیولوژیک نیز تأکید می‌کنند که تخم‌مرغ‌های نگهداری‌شده در شرایط نامناسب یا نزدیک تاریخ مصرف می‌توانند منشأ مسمومیت غذایی باشند. بنابراین، ادعای «مصرف تخم‌مرغ تاریخ‌گذشته خطری برای سلامت ندارد»، نادرست است و توجه به شرایط نگهداری، زنجیره سرد، و هرگونه تغییر ظاهری یا بویایی تخم‌مرغ برای اطمینان از ایمنی مصرف، ضروری است.
  • 473 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف آبی که در دبه‌های چند لیتری نگهداری شده‌اند، نیاز به جوشاندن مجدد دارد.
    نتیجه بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: مصرف آبی که در دبه‌های چند لیتری نگهداری شده‌اند، نیاز به جوشاندن مجدد دارد.

    بررسی منابع معتبر نشان می‌دهد که در شرایط عادی، نیازی به جوشاندن دوباره آب ذخیره‌شده در دبه‌های چند لیتری وجود ندارد. اگر آب سالم یا جوشانده‌شده در ظرف تمیز و دربسته نگهداری شود، از نظر میکروبی ایمن باقی می‌ماند. فقط زمانی که به آلودگی آب مشکوک باشیم (مانند ماندن طولانی در ظرف باز، تغییر رنگ، بو یا طعم) جوشاندن دوباره یا تصفیه مجدد توصیه می‌شود. بنابراین، ادعای «لزوم جوشاندن مجدد آب دبه‌ای» از نظر علمی درست نیست و منابع جهانی سلامت چنین ضرورتی را تأیید نمی‌کنند.
  • ۴ شهریور
  • 237 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: واقعیت مجازی می‌تواند به توان‌بخشی پس‌از سکته مغزی کمک کند.
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: واقعیت مجازی می‌تواند به توان‌بخشی پس‌از سکته مغزی کمک کند.

    نتیجه‌گیری: شواهد حاصل از مطالعات مداخله‌ای، کارآزمایی‌های بالینی و مرورهای سیستماتیک نشان می‌دهد که واقعیت مجازی می‌تواند بهبود عملکرد حرکتی، افزایش توانایی انجام حرکات ظریف و ارتقای انگیزه و مشارکت بیماران را پس از سکته مغزی تسهیل کند، به‌ویژه زمانی که همراه با توان‌بخشی سنتی به‌کار رود. با وجود این، کیفیت متوسط بخشی از شواهد و تنوع نتایج مطالعات، ضرورت انجام پژوهش‌های باکیفیت‌تر و گسترده‌تر را برای تعیین جایگاه قطعی این فناوری در توان‌بخشی سکته مغزی آشکار می‌سازد.
  • 175 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: ترخیص زودهنگام نوزادان نارس با تغذیه گاواژ در منزل بی‌خطر و مؤثر است.
    نتیجه بررسی: شواهد ضعیف

    راستی‌آزمایی: ترخیص زودهنگام نوزادان نارس با تغذیه گاواژ در منزل بی‌خطر و مؤثر است.

    بر اساس شواهد فعلی، نمی‌توان با اطمینان گفت که ترخیص زودهنگام نوزادان نارس با تغذیه گاواژ در منزل، حتماً بی‌خطر و مؤثر است؛ اما می‌توان گفت که در شرایطی خاص و با حمایت مناسب درمانی، احتمالاً مشکل جدی ایجاد نمی‌شود و حتی ممکن است خطر برخی عفونت‌ها کاهش یابد. با این حال، چون فقط یک مطالعه قدیمی و کوچک پشت این ادعاست، باید با احتیاط تصمیم‌گیری کرد و خانواده‌هایی را برای این کار انتخاب کرد که آموزش کامل دیده‌اند، دسترسی به حمایت درمانی دارند، و نوزادشان از نظر پزشکی پایدار است.
  • ۴ شهریور
  • 142 بازدید
  • ۰
  • مصرف چه مایعاتی در شرایط گرم و تعریق بالا توصیه می‌شود؟

    مصرف چه مایعاتی در شرایط گرم و تعریق بالا توصیه می‌شود؟

    در شرایط گرم و هنگام تعریق بالا، نوشیدن آب ساده هم‌چنان بهترین انتخاب برای بیشتر موقعیت‌هاست، اما در فعالیت‌های شدید و طولانی باید از نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت یا گزینه‌های طبیعی مانند آب نارگیل (در صورت تعریق کمتر) استفاده کرد. آب‌میوه‌های رقیق‌شده یا شیر کم‌چرب نیز می‌توانند در فرایند ریکاوری مؤثر باشند، درحالی‌‌که نوشیدنی‌های بسیار شیرین، پرکافئین یا الکلی باید محدود یا حذف شوند تا با نوشیدن منظم مایعات، پیش‌از بروز احساس تشنگی، خطر کم‌آبی بدن، گرفتگی عضلات و گرمازدگی به حداقل برسد.
  • ۲ شهریور
  • 110 بازدید
  • ۰